1.Trimester
Yazar Abdulhamit Bozyiğit • Kadın Hastalıkları Ve Doğum Uzmanı • 16 Mart 2018 • Yorumlar:
HAMİLELİKTE 1.HAFTA
Gebelik haftası son adet tarihinin (SAT) ilk gününe göre hesaplanır. Adet döngüsü içinde 14. Gün yumurtlama olur. Döllenmede bu günden sonra gerçekleşir. Embriyonun rahime yerleşmesi ve kanda BHCG yükselişi ile gebelik tespiti 4.gebelik haftasından sonra oluşur. Bu nedenle 4 haftadan önce bir gebelik varlığından söz edilemez.
HAMİLELİKTE 2.HAFTA
Son adet tarihine göre 2. Haftada henüz yumurtlama ve döllenme söz konusu değil. Henüz gebelik yok. Yumurtalıkta seçilmiş bir yumurta çatlamaya hazırlanıyor.
HAMİLELİKTE 3.HAFTA
Hafta başından yani son adet tarihine göre 14.gün yumurtlama gerçekleşti ve yumurta tüpte döllenmeyi bekliyor.
Sperm başı, çekirdek ve bu çekirdeği saran proteolitik enzimler içeren akrozom denilen yapıdan oluşur. Sperm vajinaya geldiğinde pek çoğu ölür. Sadece rahim ağzından geçerek tubaya ulaşan sperm 1000 kadardır. İnsanlarda rahim ağzındaki mukus (servikal mukus) sperm için rezervuar görevi görür. Tubaya gelen sperm döllenme olmazsa tubada beklemez, peritona (karın zarına) geçer ve etkisini kaybeder.
Spermin döllenme yapabilmesi için bazı değişiklikler geçirmesi gerekir. Buna kapasitasyon denir. Çevresindeki akrozom parçalanır yumartaya bağlanma, daha hızlı hareket yeteneği kazanır.
Yumurta (Oosit) ise yumurtlama sonrası tuba tarafından yakalanır ve tubanın ampulla denilen bölgesine taşınır. Bu bölgede yumurta 80 saat kadar kalır ve olgunlaşırken endometrium dediğimiz rahim iç zarı oluşacak embriyoyu kabul etmek için bazı özellikler kazanır.
Yumurta (oosit) 24 saat, sperm 48-72 saat süresince döllenme yeteneğine sahiptir. Bununla beraber ovulasyondan 5 gün önce, 3 gün sonra toplam 8 gün içinde de döllenme gerçekleşebilir. Yumurta içinde sperm girince zona reaksiyonu denilen bir durum gerçekleşir. Bu da yumurta içine farklı sperm girişini engeller.
Ovulasyondan 3 gün sonra embriyo 8 hücreli morula evresindedir. Bu dönemde embriyo rahim kavitesine ulaşır.
1-3 günlük geçen dönemde hatching (zona pellucida yok olur) ile embriyo rahime tutunma yeteneği kazanır.
3 gebelik haftasında hamilemiyim sorusunun cevabı hala hayırdır. Gebelik testleri negatiftir.
HAMİLELİKTE 4.HAFTA
Bu haftada rahime ulaşan embriyo rahim duvarına tutunur ve gelişmeye başlar.
Endometrial (rahim duvarı) reseptivite yani embriyoyu tutma özelliği 21-28. Günler arası yüksektir. Bu döneme “İmplantasyon penceresi” denir.
Progesteron hormonunun artışı endometriumda bazı değişiklikler yaparak embriyonun tutunmasını sağlar.
Erken gebelik faktörü (EGF) döllenmeden 1-2 gün sonra kanda ölçülecek seviyeye ulaşır. EGF İmplantasyon (embriyonun endometriuma tutunması) öncesi yumurtalıktan, daha sonra embriyonun kendisi tarafından salgılanır. Görevi bağışıklığı baskılamak (immunsüpresyon) ve hücre bölünmesini artırmaktır.
İmplantasyondan önce ferlizasyondan (döllenmeden) 3 gün sonra embriyo HCG salgılar. HCG anne kanında tespit edilmeden önce yumurtalıkta korpus luteum tarafından algılanarak estrojen ve progesteron hormon salgısını artırır. HCG adetin 18.günü embriyoda, 21.günü annenin kanında saptanır.
4 haftada yani döllenmeden 7 gün sonra blastokist evresinde embriyo uterus duvarına tutunur. Önce epitele sonra dolaşım sistemine peretre olur. Embriyo tutunması en çok endometriumun üst, arka, orta hatta olur.
İmplantasyon penceresi sırasında ortamda integrin olmaması infertiliteye sebep olabilir. “İntegrin” implantasyondaki anahtar faktördür.
Fetal fibronektin de tutunmada önemli rol alır. Bu haftada plasenta oluşur. Plasenta embriyonal sitotrofoblast hücrelerinin annenin kan damarlarını invaze etmesiyle oluşur. Rahim kas tabakasının 1/3’ü kadar kısmı plasental hücrelerle yer değiştirir.
Plasenta ilerde bebeğin gelişimi için gerekli bazı hormonların ve maddelerin sentezi besinlerin elektrolitlerin geçişini sağlar. Maternal (anne) ve bebek dolaşımı arasında direk temas yoktur. Bu nedenle insan plasentası hemokorial olarak isimlendirilir.
HAMİLELİKTE 5. HAFTA
Bu haftanın sonlarında bebeğinizin ilk kalp atışı başlar.
Kalp kapakçıkları tam olarak çalışmaya başlar. Bu, bebeğinizin vücut gelişiminin başladığını gösterir.
Bebeğinizi yaşama bağlayan göbek kordonu bu haftada oluşur. Anneden bebeğe besin ve oksijen geçişini bu kordon sağlar.
Akciğerler ve beyin oluşur.
Kol ve bacaklar tam belirgin olmasa da oluşmaya başlar.
HAMİLELİKTE 6. HAFTA
Kol ve bacak eklemleri uzar.
Beyin gelişir.
Gözdeki görme merkezi olan retina belirginleşir.
Burun yerine oturur, burun delikleri belirginleşir.
Vajinal yolla yapılan ultrasonla kalp atışları rahatlıkla görülebilir ve duyulabilir. Karından yapılan ultrasonla kalp atışlarının görülmesi 1 hafta sonra olur.
İnsülin üretimi başlar. Bu, bebeğinizin vücut fonksiyonlarının büyümesi için gerekir.
HAMİLELİKTE 7. HAFTA
Bebeğiniz boyu artık 1 cm ve karından ultrasonla kalp atımı rahatlıkla izlenir.
Kilosu ise yaklaşık 0.8 gram.
Kollar ve bacaklar kısa yüzgeç gibi belirmeye başlar.
Kalp, akciğer, bağırsaklar gelişmeye devam eder.
Kol ve bacaklar oluşmaya başlar ama tıpkı tomurcuğun oluşması gibidir.
Lenfatik sistem oluşmaya başlar.
HAMİLELİKTE 8. HAFTA
Hamileliğinizin %20’si tamamlandı.
Bebeğiniz büyüyor. Ultrasonla bebeğinizin hareketlerinizi görme ihtimaliniz var.
Boy 1,6 cm, ağırlık 1 gramdır.
Her hafta için ortalama olarak verdiğimiz boy ve kilolar her bebekte farklılık gösterir. Bebeğiniz normalden iri ya da normalden küçük olabilir. Aklınızda bununla ilgili herhangi bir soru işareti kalmasın.
Bu haftada kemikler şekillenmeye başlar.
Gözün temel yapısı oluşur.
Dil gelişmeye başlar.
Perdeli ve kısa olan parmaklar ile topuklar belirmeye başlar.
HAMİLELİKTE 9. HAFTA
Çok küçük de olsa bebeğiniz bu haftada hareket etmeye başlar.
Boy ortalama 2.3 cm, kilo ortalama 2 gramdır.
Birçok eklem oluşur.
HAMİLELİKTE 10. HAFTA
Hamileliğinizin dörtte biri tamamlandı.
Boy ortalama 3.1 cm, kilo ortalama 4 gramdır.
Gelişim süresinin en önemli evresi son buldu. Artık çok hızlı bir büyüme dönemi başlıyor.
Kafa uzunluğu 1.5 cm civarındadır, yani vücut uzunluğunun yarısı kadardır. Beyin gelişimi için bu büyüklük önemlidir.
Göz rengi belirginleşir. Göz kapakları hareketleşir, iris gelişmeye başlar.
Plasenta çalışmaya başlar. (Bir sonraki haftaya da sarkabilir) Plasenta bebek için gerekli besinleri ve oksijeni sağlar.
HAMİLELİKTE 11. HAFTA
Hemen hemen tüm yapılar oluşmaya ve çalışmaya başladı.
Boy ortalama 4.1 cm, kilo ortalama 7 gramdır.
Parmaklarla topuk birbirinden ayrılır.
Saçlar ve tırnaklar büyümeye başlar.
Cinsiyet organları oluşmaya başlar. Bebeğinizin cinsiyetini öğrenmenize sadece birkaç hafta kaldı.
Genellikle sudan oluşan ve yastık görevi gören amniyo sıvısı bu hafta birikmeye başlar.
Böbrekler çalışmaya başlar.
11 ila 14 hafta içerisinde down sendromu tarama testini (ikili test)yaptırmalısınız.
HAMİLELİKTE 12. HAFTA
Boy ortalama 5.4 cm, kilo ortalama 14 gramdır.
Ses telleri biçimlenmeye başlar.
Kulak yerini bulur ve yerleşir.
Bağırsaklar gövde içindeki yerini bulur ve yerleşir.
Karaciğer çalışmaya başlar. Kanın temizlenmesinde ve besinlerin depolanmasında önemi büyüktür.
Pankreas insülin üretir. Bebeğinizin büyümesinde bu çok önemlidir.
Ense kalınlığı ölçümü yapılır. Bu ölçüm ikili testle birlikte değerlendirilir. Bu ölçüm olası problemler hakkında önemli bilgiler verir.
11 ila 14 hafta içerisinde down sendromu tarama testi olan ikili testi yaptırmalısınız.
HAMİLELİKTE 13. HAFTA
Boy ortalama 7.4 cm, kilo ortalama 23 gramdır.
Gözler ve kulaklar gelişmeye devam eder.
Ultrasonla bebeğin içe ve dışa doğru hareket ettiği görülür.
Boyun uzar.
Çene yerleşimi tamamlanır.
Tüm besinler artık plasentadan alınmaya başlayacaktır.
Bebeğiniz yumruk yapmayı öğrenir. Ellerini daha iyi kullanmaya başlar.
11 ila 14 hafta içerisinde down sendromu tarama testi olan ikili testi yaptırmalısınız.