Aft Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?

Kendisi küçük ama büyük miktarda ağrı hissi veren aftlar için nasıl bir tedavi uygulanabilir? Ne zaman doktora başvurmak gerekir? Sıklıkla tekrarlayan aft yaralarınız varsa bu yazıyı mutlaka okuyun.

Ağız yarası: Aft

Ağız içi yara olarak bilinen aftlar, fiziksel olarak küçük olmalarına rağmen büyük ağrı ve acıyla kendilerini hissettiriyorlar. Oral aftlar, nedeni tam olarak bilinmeyen, çoğunlukla zararsız fakat kişilerin günlük hayatını belirgin olarak etkileyen, ağrılı ve tekrarlayan ağız içi mukozal hasarlardır. Aftlar hakkında merak edilenler…

Ağızda aft çeşitleri

Oral aftlar 3 tiptedir.

• Minör aftlar: Milimetrik boyutta olup (<1 cm) 7-10 gün içerisinde kendiliğinden iz bırakmadan iyileşir.

• Majör aftlar: Minör aftlardan daha büyük olup (1-3 cm) haftalar-aylar süren iyileşme sonunda iz bırakabilirler.

• Herpetiform aftlar: Uçuk benzeri bir görünümde olmasına rağmen bulaşıcı değildir. Çok nadirdir, genellikle kadınlarda görülür ve şiddetli ağrılıdır.

Aftlar neden oluşur?

Ağız içi yaraların sebebi tam olarak bilinmese de nedenler şöyle sıralanabilir:

• Genetik yatkınlık

• Behçet hastalığı, crohn hastalığı, ülseratif kolit, SLE gibi inflamatuar hastalıklar

• Asitli, baharatlı, acılı, sert ve kabuklu yiyecekler

• Ceviz ve patlıcan gibi besinler

• Dental girişimler, diş telleri, diş protezleri

• Yanak ve dil ısırma alışkanlığı

• Stres ve yorgunluk

• Vücut direncinin düşmesi

• Demir, folik asit ve B12 vitamin eksikliği

Aftlar bulaşıcı mıdır?

Ağız yaraları bulaşıcı değildir. Ailede bir bireyde aft görülmesi, genetik geçiş nedeniyle diğer aile fertlerinde de görülme ihtimalini artırır. Peki ağız yaraları için ne zaman doktora başvurmak gerekir?

• İki haftadan uzun süre iyileşme olmaması,

• Ağrısız olması,

• Yaranın giderek büyümesi,

• Yılda 3’ten fazla tekrarlaması,

• Şikayeti olan kişinin ailesinde Behçet hastalığı vs. inflamatuar hastalık bulunması, durumunda mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Ağızda herhangi bir yara tespit edildiğinde öncelikle bir dermatoloji uzmanına başvurulmalı ve tanı doğrulanmalıdır. Aftlar farenks, tonsil ve uvula kısımlarında ise ve kişide yutma ile ilgili problemler de eşlik ediyorsa KBB hekimine de yönlendirilebilir.

Aft nasıl geçer?

Tedavide asıl istenen; ağrıyı kontrol altına almak, iyileşmeyi hızlandırmak ve tekrarları önlemektir. Öncelikle anestezik, antiseptik, anti-inflamatuar topikal tedaviler önerilir. Topikal tedavilerle yeterli yanıt alınamazsa veya inatçı majör ülserlerde tablet veya enjeksiyon formunda sistemik tedaviler eklenebilir. Aft tedavisine başladıktan sonra birkaç gün içinde ağrıda azalma ve giderek yaranın boyutlarında küçülme gözlenir.

Aft bir kez çıkarsa…

Aft oluşumuna stres, vücut direncinde düşme, vitamin eksiklikleri veya beslenme bozuklukları gibi durumlar da neden olabileceğinden, bunlardan herhangi birinin varlığında aft tekrarlayabilir. Yine Behçet gibi inflamatuar sistemik hastalıklarda da tekrarlayan aftlar hastalığın tanısının konmasında önem arz eder.

Afta ne iyi gelir?

Aft yaralarına tuzlu veya karbonatlı su ile gargara yapmak ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir.

Aft oluşmaması için…

• Asitli, baharatlı, çok sıcak gıdalar tüketmeyin.

• Afta yatkınlığınız varsa sert kabuklu veya ceviz, patlıcan gibi tetikleyici ve tahriş edici yiyeceklerden uzak durun.

• Stresten uzaklaşın.

• Bağışıklığınızı güçlü tutun.

• Sağlıklı beslenin.

• Ağızda kronik travmaya yol açabilen protez, diş teli, diş sorunlarınız varsa giderin.

• Sigarayla vedalaşın.