Akne

Akne nedir ?

Akne, derideki kıl köklerinin ve deri altında yağ üreten bezlerin tıkanmasıyla oluşan ve sivilcelere yol açan bir cilt sorunudur.Eğer cildiniz çok yağlı ise ölü deri hücreleri yağ bezlerinin kanallarını tıkayıp beyaz veya siyah noktalara yol açabilir. Bu tıkanma sonucunda ciltteki bakteriler gözenek içinde sıkışıp kalırlar. Bu durum iltihaplı olarak görülen sivilcelerin çıkmasına neden olur. Sıklıkla yüz bölgesinde görülür ancak gövdede, sırtın üst kısmında, alında ve omuzlarda da görülebilir.

Akne neden olur ?

Ölü deri hücreleri ile tıkanan yağ kanallarının içinde bakteriler hapsolur. Bakteriler bu  ortamda çok hızlı bir şekilde çoğalmaya başlarlar. Bu çoğalmanın sonucunda iltihap oluşur. Akne oluşmasının ise birden çok nedeni olabilir. 

• Androjenik hormonların aktivitesi (özellikle ergenlerde)

• Cildin fazla yağlı olması

• Yağ ve ölü hücreler sonucu tıkanmış gözenekler

• Sivilceleri sıkma

• Tahriş

• Kirlilik (bakteri yoğunluğunun artmasına yol açar)

• Bazı ilaçlar 

• Sigara

• Yağlı beslenme

Akne için risk faktörleri nelerdir ?

• Yaş: Akne tüm yaş gruplarında görülebilir ancak ergenlerde androjenik hormonların aktive olması nedeniyle risk artmıştır.

• Hormonal değişiklikler: Kadınlarda görülen adet döngüsü, ergenlikteki değişken hormon aktivitesi ve kullanılan bazı ilaçlar akne için risk faktörüdür.

• Aile öyküsü: Tıpkı sedef hastalığı ve egzamada olduğu gibi genetik önemli bir faktördür. Eğer bir kişinin anne ve babasında akne problemi varsa kişi akne problemi yaşamaya yatkındır.

• Tahriş: Baş örtüsü, maske, gözlük, fular, atkı gibi çeşitli aksesuarlar kullanıldıkları bölgede tahrişe yol açarak bakteri çoğalmasına zemin hazırlayabilirler. Özellikle sedef hastalığı veya egzaması bulunan kişiler bu konuda çok dikkatli olmalıdır.

• Stres: Yapılan araştırmalar sonucunda stresin doğrudan akneye yol açmadığı görülmüştür. Ancak eğer akne probleminiz varsa stres bu durumu daha da kötüleştirecektir.

Aknenin farklı tipleri var mıdır ?

Sivilce, tam olarak doğru olmamakla birlikte genelde tüm akne tipleri için kullanılan genel bir tabirdir.Aknenin hangi tip olduğunu öğrenmek önemlidir. Akneler iltihaplı ve iltihapsız olmak üzere ikiye ayrılır.

• İltihapsız akneler: Siyah ve beyaz noktalar iltihapsız akne olarak adlandırılabilir. Bunlar normalde yüzeyden şişkinlik yaratmazlar.Toplumun büyük bir kısmında farklı derecelerde bulunurlar. Siyah ve beyaz noktalar temel olarak yağ kanallarının ölü hücrelerle tıkanması ile oluşurlar. Ancak siyah noktalar dış yüzeye açılırken, beyaz noktaların üstü ince bir deri katmanıyla kaplıdır.

• İltihaplı akneler: Kırmızı ve etrafı şiş olarak görülürler. Ölü deri ve yağ birikmesiyle beraber bir bakteriyel enfeksiyon görülür. Bakteriler porları tıkayabilir veya tıkanmış porları enfekte edebilir. Kurtulması güç olan ve ciddi ağrı veren akneler oluşmasına yol açarlar. 

Akne belirtileri nelerdir ?

Akne belirtileri yaşınıza, risk faktörü varlığınza ve cilt yapınıza göre değişir.

• Ucu beyaz içi sarımsı irin dolu sivilceler

• Siyah noktalar

• Küçük, kırmızı, hassas noktalar

• Cilt yüzeyinin altında ağrılı, katı, büyük lezyonlar 

Akne kalıtsal mıdır ?

Akne gelişmesi için gerekli faktörler genetik olarak ebeveynlerden çocuğa geçtiği için kalıtsal özellik taşıyor denilebilir. Ancak tıpkı sedef hastalığı gibi sadece genetik suçlanamaz.Eğer kişinin anne ve babasında varsa kişide de görülme sıklığı artmıştır.

Akne bulaşıcı mıdır ?

Hayır akne bulaşıcı değildir. Zaten akneye neden olan bakteriler her insanın derisinde bir miktar bulunmaktadır. Akne oluşması için gereken risk faktörleri bulunmayınca kişiden kişiye akne geçmesi mümkün değildir.

Aknesi bulunan insanlar nelere dikkat etmelidir ?

• Akne için evde yapılabilecek birkaç önlem bulunmaktadır.

• Günlük olarak cildinizi yumuşak, kokusuz bir sabunla temizleyin.

• Saçlarınızı düzenli olarak şampuanla yıkayın.

• Makyajı mümkün olduğunca az yapmaya çalışın. Eğer yapacaksanız su bazılı olan ürünleri kullanın.

• Sivilcelerinizi sıkmayın. Bu, bakterilerin yayılmasına yol açar ve sivilcelerinizin artmasına neden olabilir.

• Elleriniz kirliyken yüzünüze dokunmamaya çalışın.

• Sıkı şapkalar veya bandanalar takmayın.

• Bazı genç kızlarda yüzde oluşan aknelerden sonra sedef yarası oluştuğu görülmüştür. Bu nedenle akne tedavi edilmesi gereken önemli bir hastalıktır.