Anal Apse ve Fistül:

makat içinde salgı yapan bezlerin iltihaplanması ve iltihabın birikmesi ile anal abse(makat absesi) oluşur. gittikçe büyüyerek makadın yanına doğu büyür. şişlik dışarıdan gözlenebilir hale gelir. ateş, halsizlik, şiddetli ağrı gelişir. makat yanında gelişen şişlik dışarıya doğu kötü kokulu akıntı yapabilir. şişlik nedeniyle hemoroid hastalığına benzer şikayetler verir ancak akıntı ve ateş genellikle fistülde görülür.

abse kendiliğinden patlayarak dışarı boşalabilir veya teşhis edildiğinde ilaç tedavisi veya müdahele ile boşaltılabilir. boşaldıktan sonra bir süre daha akıntı olur, şikayetler zaman içinde geçer. ancak genellikle makatın içinde absenin başladığı nokta ile dışarıya boşaldığı delik arasında bir kanal oluşur. bu kanala fistül adı verilir. fistül içersinden dış delğe doğru akıntı gelişir. bölgenin yeniden iltihaplanma ihtimali mevcuttur, bu gibi durumlarda akıntının rengi, kıvamı ve kokusu değişir. iltihaplı dönemlerde fistül çevresinde yeni abse odakları gelişebilir, bu odaklar da yeni fistül hatlarına sebep olabilir. bu yüzden fistül hattı çok kanallı ve karmaşık bir hale gelir.

teşhis genellikle muayene ile konur. ancak karmaşık bir fistül yapısından şüphe edildiğinde veya fistül varlığından şüphe edildiğinde MR ve endoskopiden faydalanılır.

tedavide öncelikle iltihap varsa giderilmeli, abse varsa boşaltılmalıdır. fistül mevcutsa tedavi cerrahi müdaheledir. bu müdaheleler:

1-klasik yöntem: fistülün iç deliği ve dış deliği arasındaki alan açılır, iltihap odakları temizlenir. bazı cerrahlar eğer mümkünse fistül hattını da çıkarmak ister. fistülün iç ağzı genellikle makatı tutan kasların arasından geçer. bu yüzden bu kas dokunun da kesilmesi gerekir. ileri yaştaki hastalarda, makat kasları gevşemişse bu durum sorun olabilir. bu yüzden kesilmesi gereken kas dokuyu kesmek için özel bir ip kullanılıabilir(seton) bu durumu düzeltmek için pekçok ameliyat tekniği geliştirilmiştir. yara iyileşme süresi hastaya bağlı faktörler(şeker hastalığı varlığı gibi), yaranın büyüklüğü ve iltihabi alan varlığına bağlı olarak değişiklik gösterse de 2-4 haftadır. sürekli pansuman gerektirir. 

2-lazer fistül ameliyatı: fistül iç ağzı dikişler ile kapatılır. fistül hattı kazınır, temizlenir. fistül hattının tamamı lazer ile yakılır. dış ağız çıkarılır açık yara haline getirilir. 

tüm ameliyat tekniklerinde değişik oranlarda tekrar etme veya makatın başka bir yerinden fistül oluşma riski vardır. ameliyat yöntemi hastanın özelliklerine ve abse-fistülün durumuna göre seçilmelidir.