Anne Sütü ve Emzirme

Anne sütü, yeni doğmuş bebeklerin gereksinimi olan tüm besinleri ilk 6 ay sağlayabilen en iyi besindir. Yanı sıra emzirme ve anne sütü anne ve bebek arasındaki sevgi bağının sağlıklı oluşması
sürecinde de vazgeçilmez önemdedir. Genel olarak D ve K vitamini dışında anne sütünde bulunan
vitaminlerin çoğu, istenilen düzeyde bulunmaktadır.

Her annenin sütü bebeğine özeldir.

Düşük doğum ağırlıklı, prematüre ya da normal doğum ağırlığındaki bebeklerin ihtiyacına göre büyüme gelişmelerini sağlayacak şekilde anne sütü içeriği değişmektedir. O yüzden her anne bebeği için en uygun sütü üretir. Örneğin erken doğan bebeklerin annelerinin sütleri, erken doğan bebekler için uygun özellikler içerir. Dünya Sağlık Örgütü ve tüm sağlık otoriteleri İlk 6 ay tek başına anne sütü ile beslenmeyi ; emzirmenin en az iki yıla kadar uzatılmasını
önermektedir.

Anne sütü alan bebeğe su verilmeli mi?

Anne sütünün yaklaşık %87’si sudur. O yüzden bebeğin ihtiyacı olan besin değerine sahip ve içinde yeterli miktarda su bulunduğu için, tıbben gerekli görülmediği takdirde ilk 6 ay bebeklere anne sütünden başka su dahil hiçbir yiyecek ve içecek verilmemelidir. 6 ayın üzerindeki tüm bebekler tamamlayıcı besin almalıdır.

Anne sütünün bebeğe yararları nelerdir?

• Anne sütü, kolay sindirilir.
• Doğal ve taze bir besin olup daima hazırdır ve ekonomiktir.
• Bağışıklık sistemini güçlendirir ve bebeği alerjenlere karşı korur.
• Anne sütü alan bebekler diyabetten korunmakta,
• Anne sütü, Obezite (şişmanlık) riskini %24 azaltmakta,
• Anne sütü alan bebeklerin yetişkin yaşta daha düşük total kolesterol düzeylerine ve
yüksek HDL(yararlı kolesterol) düzeylerine sahip olduğu,
• Yetişkinlikte tansiyon hastalığı ve metabolik sendrom riskini ciddi oranda azalttığı
• Anne sütü ile beslenmenin çocukluk çağı kanser riskini %25 azalttığı(özellikle
azalma sıklığının anne sütü alma süresi ile ilişkili olduğu, yani ne kadar süre alırsa o kadar etkili olduğu)
• Aynı şekilde doza bağımlı olarak anne sütü alan çocukların çölyak hastalığına karşı da
korunduğu gösterilmiştir.
• Anne sütü, bebek ve anne arasında özel bir bağ kurulmasını sağlar ve bu özel sevgi de kişilik gelişiminde önemli rol oynar.
• Anne sütü alan çocuklarda IQ puanı daha yüksek, görme gelişimi daha hızlı, duyusal,
davranışsal ve konuşma sorunları daha az, erişkin yaşlarda nörolojik sorunların daha az
görüldüğü gösterilmiştir.

Emzirmenin anneye faydaları nelerdir?

• Doğum sonrası kanamaları ve dolayısıyla anemiyi(kansızlığı) önleyici etkisi vardır.
• Over(yumurtalık) , meme kanseri ve osteoporoz riskini azaltır.
• Anne-bebek arasındaki güvenli bağlanmanın temelini oluşturur.
•Emzirmenin ekonomik yönden aile bütçesine katkısı ve uygulama kolaylığı önemlidir.

Ne kadar süreyle emzirmeliyim?

Anne sütünün artması için bebeğin sık sık emzirilmesi gerekir. Özellikle doğum sonrası ilk yarım saat içinde bebeğin memeyi tutulmasını ve anne sütü verilmesini öneriyorum. İlk günlerde sarılık riski daha yüksek olduğu için ilk 10 gün bebek istedikçe en fazla 2 saat aralarla emzirmek önemlidir. Bebek her ağladığında emzirmek önerilse de anne bebeğin karnının tok olduğunu düşünüyorsa, bebeğinin ağlamasına sebep olan diğer etmenleri gözden geçirmesi gerekir.
Genellikle birçok bebek bir memeyi 5-10 dakikada boşaltarak tokluk hissedebilirken, bazı
bebekler 20 dakikadan önce bu doyuma ulaşmazlar. Eğer bebek daha çok emmek istiyorsa
ikinci meme de bebeğe verilebilir. Bebek tek meme ile tokluk hissetmişse sonraki emzirmede diğer meme verilmelidir. Eğer bebek iki memeyi de almışsa bir sonraki öğünde son verilen memeden başlanmalıdır. 30-40 dakikadan fazla emmelerde meme ucunda ağrı ve bazı problemler görülebilir.
O zaman mutlaka doktorunuzla görüşmenizi öneririm.

Anne sütüm yeterli mi?

Yarım saat 40 dakikadan daha uzun memede kalan ve memeden ayrıldığında hala emmek
isteyen ve ağlayan bebeklerde anne sütünün yetip yetmediği değerlendirilmelidir. Şu
unutulmamalıdır ki, anne memesini emmek sadece besin ihtiyacını gidermek için olmayabilir.
Bebekler çoğu kez duygusal tatmin için de memede uzun süre kalıp emme ihtiyacı gösterebilirler.
Anne sütünüzün yetip yetmediğini düşünüyorsanız bebeğinizin idrar sayısını ve tartı alımını takip edin lütfen.
Anne sütü alan bir bebek günde en az 6 defa idrar yapıyorsa, günde 1-2 defa kaka
yapıyorsa, mutlu huzurlu ve ayda en az 500g kilo alıyorsa anne sütü yetiyor demektir.

Anne sütümü nasıl artırabilirim?

• Doğumdan sonraki ilk yarım saat içinde bebeğin emzirilmesi,
• Tensel temas,
• Sık emzirme, özellikle ilk zamanlarda günde 8-10 kez emzirmek süt yapımının sağlanması için önemlidir
• Bol sıvı almak,
• Bebeğin memeyi iyi kavrayarak doğru teknikle emmesi
• Memelerin iyi boşaltılması (bebeği emzirdikten sonra elle ya da makine ile memelerin bu amaçla sağılması),
• Anne ve bebeğin aynı odada kalarak özellikle geceleri bebeğini emzirmeye devam etmesi,
• Sağlıklı ve dengeli beslenmek, öğün atlamamak, kafeinli içeceklerden alkol ve sigaradan
uzak durmak,
Ve tabii ki iyi dinlenmek – anne sütünün artırılması olmazsa olmazlarımızdır.

Anne sütünü azaltan faktörler nelerdir?

Tüm anneler bebeklerini başarıyla emzirebilir ve büyük çoğunluğu aynı anda 2 bebek büyütecek kadar süt üretme kapasitesine sahiptirler. Doğumdan hemen sonra emzirmeye başlamak, süt yapımının uyarılması ve devamı için çok önemlidir. Bazı durumlar anne sütünü azalmasına neden olabilir;
• Bebeğe biberon verilmesi
• Bebeğe su, bitkisel çay ve formül süt verilmesi
• Ağrılı meme başı: Emzirme tekniği düzeltilmeli, farklı pozisyonlarda bebeği emzirmeli,
emzirmeden sonra az miktarda süt sıkılarak meme başına sürülmelidir.
• Bebeğin memeyi iyi kavrayamamasına bağlı olarak göğüslerin tam olarak
boşaltılamaması: Aşırı gergin ve boşaltılamayan memelerde süt yapımı durur, göğüslerin
sağılarak boşaltılması gereklidir.
• Annenin bebeğe süt üretemeyeceği endişesi ve özgüven eksikliği: Aile bireylerinden de destek alınarak bu konuda annenin özgüvenini artırmaya özen gösterilmelidir.
• Annenin bebeğinden uzun süre ayrı kalması: Uzun süre bebekten ayrı kalınacaksa süt sağılarak bebeğe verilmeye devam edilmelidir.
• Stres-kaygı: Stres altındaki annenin emzirmeye devam etmesi, hem süt yapımının devamını sağlar, hem de kendi ruh sağlığı açısından önemlidir.
• Yorgunluk: Özellikle yeni doğum yapmış annelerin ilk aylarda aşırı yorgunluktan kaçınmaları gerekir. Bebekleri uyurken kendileri de dinlenmelidir.
• Sigara ve alkol kullanımı: Alkol ve sigara kullanımı emzirme döneminde anneyi ve
sütünü oldukça kötü etkilemektedir. Alkol ve sigaradan uzak durulmalı, dumanına dahi maruz kalınmamalıdır.

Anne sütünü nasıl saklayabilirim?

Uzun süreli (72 saatten uzun süre) saklamak için;
Hava geçirmez özellikte, sıkı kapatılabilen mümkünse cam kaplarda anne sütü saklanmalıdır.
Kısa süreli (72 saat) saklamalar için;

Plastik poşetler kullanılabilir. Ancak benim önerim cam şişelerin ya da
kavanozların kullanılmasıdır.

Anne sütünü ne kadar süre saklayabilirim?
Oda sıcaklığında (16-29C) 3 saat,
Buzdolabında (+4C ve/veya altında) 3 gün
Derin dondurucuda(<-17) 6 ay uygun koşullarda saklanabilir. (ABM Protokolü 2010)

Sağlıcakla kalın…