Bebeklerde Burun Tıkanıklığı

Burun içi hava yolu yeni doğanda ve çocukta erişkine göre oldukça dardır. Bu yüzden burada oluşan
herhangi bir anormal gelişim şikayetlerin bir anda gürültülü şekilde ortaya çıkmasına neden olur. Burun
alt solunum yollarının bekçisi görevini görür ve havanın burundan nemlendirilerek akciğerlere verilmesi
vücudun solunum dengesi açısından oldukça önemlidir.

Burun içindeki sümük burundan solunan havanın nemlenmesini yabancı cisimlerin tutulmasını burun içini
döşeyen örtünün korunmasını sağlar. Bu sümüğün ritmik bir döngüsü bulunmaktadır. Bu döngü burun
içindeki burun etlerinin (konka) dolgunluklarının artması ve azalmasına bağlı olarak her iki burun
arasında dönüşümlü olarak değişir. Bu günlük hayatımızda tam olarak fark edilmez ancak burunda
tıkanıklık olduğu hallerde belirginleşir.

Ayrıca burun ve akciğer arasında beyinde önemli bir merkez tarafından yönetilen bir ilişki bulunmaktadır.
Burnun tıkalı olduğu tarafta akciğer solunum kapasitesi düşük olur. Bu tarafta burun içinde direncin fazla
olması akciğer direncini de arttırır ve akciğere giden hava azalır.

Burunda Tıkanıklık Nedenleri
Doğumsal Nedenler

En sık görülen koanal atrezidir. Burun arkası ile geniz arasının zar veya kemik doku ile kapalı
olmasıdır.Bu durum çocuk doğduğu günden itibaren kendini belli eder. Tek taraflı veya çift taraflı olabilir.

Doğum esnasında veya sonradan düşmelere bağlı septumda (iki burun deliğini burun içinde ayıran yapı)
deformasyon deviasyon(eğrilik) ve hematom (kan birikmesi) oluşabilir. Burun içine yabancı cisim
kaçmaları birtakım kist ve tümörler yine burun tıkanıklığı nedenleridir.

Sonradan burun tıkanıklığı yapan nedenler :

En sık nedenlerden biri geniz etidir. Doğumda oldukça küçüktür.1-2 yaşlarında çocuğun kendi bağışıklık
sistemi oluştukça büyümeye başlar. Ergenlik döneminde ise küçülür. Genizde solunan hava ile temas
eder ve devamlı sümük ile yıkanır. Dolayısı ile çeşitli mikrobik ajanlar(antijen) ile temas halindedir.Aktif
bağışıklık sistemini devreye sokarak antikor üretir. Bu aktivitenin fazla olması fazla antijen ile temas ve
alerjide büyüme daha fazla olur. Fazla büyümeden dolayı kronik iltihaplı bir akıntı ve tıkanıklık oluşur.

Bademciklerin büyüklüğünden bağımsız olarak geniz etinde fazla büyüme burunda çok ciddi solunum
güçlüğü yaratır. Daha önce belirttiğim gibi burundaki direncin artması akciğer solunumun azalmasına
neden olur. Bu da genelde olarak vücutta oksijen azalması ve buna bağlı kalbin fazla çalışması
sonucunu doğurur.

Geniz eti ayrıca mikropların tutulduğu bölge olduğundan sık orta kulak enfeksiyonlarının ve üst solunum
yolu infeksiyonlarının nedenini oluşturabilir. Sigara içilen ortamlarda sigara dumanı bu doku tarafından
tutulur ve kulağın havalanmasını sağlayan östaki tüplerinde ödem yapar ve kulakta ağrı sıvı birikimi ve
iltihabı reaksiyona neden olur.

Burun tıkanıklığında alerji faktörünü unutmamak gerekir. Normal kişilerde bazı doğal maddelere karşı
reaksiyon gelişmezken bazı kişiler bu maddelere karşı istilayı önlemek için aşırı bağışıklık cevabı verir.
Bunlara alerjik bünyeler denir. Allerjenler bu yanıt sonunda kişinin vücudunda istenmeyen etkilere yol
açan bazı kimyasal maddeler salgılar. Bu maddeler burunda tıkanıklık şişme kaşıntı aşırı sümük
oluşumuna neden olur.

Sinüzit burun tıkanıklığının bir diğer nedenidir. Çocuklarda sinüzit genellikle uzun süren nezle ile birlikte
oluşur. Fazla burun salgısının olması ve salgı kıvamının yoğun olması burun drenajının azalmasına ve
burun içinde sümüğün birikmesine neden olur .Bunun sonucunda burun içi örtüsünde kronik değişiklikler
ve enfeksiyonlar oluşur.

Sinüzit doğru bir medikal tedavi ile tamamıyla iyileşir. Ancak bazı sistemik hastalıklarda veya doğumsal
hastalıklarla beraber olursa iyileşmesi zordur ve bazen sinüslerden kaynaklanan polip değdiğimiz etler
oluşabilir. Bu durumda cerrahi tedaviye gerek duyulur. Muayene endoskopik sistem ile yapılır.

Geniz Eti
Burun gerisinde östaki (kulak ile burun arasındaki kanal) tüplerinin yanında nazofarenks (geniz)dediğimiz
bölgede küme halinde bulunan lenf dokusudur.

Belirtiler

Ağızda kuruluk kötü koku
Horlama
Burun gerisine akıntı
Uyku bozuklukları
Uykuda nefes durmaları
Sık uyanmalar
Beslenme bozuklukları
Gelişme geriliği
Konsantrasyon bozukluğu
Ne Yapılır ?

Tetkiklerde rutin kulak burun boğaz muayenesi endoskopik muayene gerekire radyografi ve akıntıdan
kültür almak alerji tetkikleri uygulanır. Nedene göre uygun medikal veya cerrahi tedavi yapılır.