Belde Dar Kanal Nedir? Nasıl Teşhis Edilir? Tedavisi Nasıldır?

Belde dar kanal omurlar arasındaki disklerin omuriliğe doğru bombe yapması ya da omurga kanalının çapının daralması sonucunda ortaya çıkan bir sorundur. Değerli hastalarım bu yazımda sizlere lomber dar kanal yani belde dar kanal hastalığı hakkında detaylı bilgi vereceğim. Omurgamızda ortaya çıkan ve uzun vadede yatalak olmaya kadar devam eden riskleri bulunan dar kanal hastalığı erken teşhis ve doğru tedavi planlaması ile hayatınızı zorlaştırmadan kontrol altına alınabilir.

Belde Dar Kanal Nasıl Oluşur?

Değerli hastalarım omurgamız vücudumuzun duruşunda ve hareketlerinde önemli bir yere sahiptir ve iskeletimizin temelini oluşturur. Omurga birbirlerine bağlanan omurlardan oluşur, omurların hareket esnasında zedelenmemesi ve birbirlerini yıpratmamaları için aralarında jelimsi bir dokuya sahip disk yapılar vardır. Omurların bir araya gelmesi ile birlikte omurilik sinirlerinin geçtiği omurga kanalı oluşur. Dar kanal hastalığı da bu kanalda disk, kemik, damar ya da bağların genişlemesi, şekil değiştirmesi gibi durumların ortaya çıkması ve kanalda bası oluşturması ile dar kanal meydana gelir. Omurga kanalının belde, sırtta ve boyunda genişliği farklıdır. Bu nedenle de hastalığın ortaya çıktığı bölgeye göre değerlendirme yapmak önemlidir. 

 

Bugün bel bölgesinde meydana gelen dar kanal hastalığı üzerine konuşacağız. Belde dar kanal L2 ve L5 omurlar arasında oldukça sık ortaya çıkan bir sorundur. Kanalda daralma oranı %25 olduğu zaman hafif, %50 ve üzerinde olduğu zamanda şiddetli dar kanal olarak değerlendirme yapılır. Belde dar kanal hastalığının meydana gelmesine neden olabilecek pek çok farklı neden vardır. Şimdi sizlere bu nedenlerden bahsetmek istiyorum. 

 

Belde Dar Kanal Hastalığı Neden Olur? 

 

Belde dar kanal hastalığının pek çok farklı nedeni olabilir. Bazı insanlar özellikle risk grubunda yer alırlar ve bu kişilerin dar kanal belirtilerini dikkate alarak hareket etmesi önemlidir. Şimdi size kısaca belde dar kanala neden olan sorunlardan bahsetmek istiyorum. 

 

Kaza ya da Travma: Darbeye bağlı meydana gelen omurga yaralanmalarında çatlak ya da kırıklar meydana gelebilir. Meydana gelen bu deformasyonlar omurga kanalına zarar verebilirler ve dar kanal hastalığına neden olabilirler. 

 

Kemik Büyümesi (Spinal Osteoartrit): Omurları birbirine bağlayan faset eklemlerde parçalanma veya aşınma meydana geldiği zaman omurlar birbirlerine sürtünürler. Bu durumda anormal kemik büyümesi meydana gelebilir. Kemik büyümesiyle birlikte meydana gelen iltihaplanmanın da dar kanal üzerinde tetikleyici bir etkisi vardır. 

 

Dejeneratif Disk Hastalığı: Omurlar arasında yer alan diskler zamana ve çeşitli nedenlere bağlı olarak bozulmaya uğrarlar. Bu bozulmalardan sonra diskler üzerinde bombeleşme meydana gelebilir. Omurga kanalına doğru bombeleşme meydana geldiği zaman ise belde dar kanal hastalığı ortaya çıkar. 

 

Bağ Kalınlaşması: Omurilik kanalında bulunan bağların kalınlaşması ya da kemik dokuya dönüşmesi mümkündür. Bu durum gerçekleştiğinde de omurilik kanalındaki sinirler üzerinde bası meydana gelir ve dar kanal ortaya çıkar. 

 

Tümörler: Omuriliğin, omuriliği kaplayan zarların ya da omurlar arasındaki boşlukların içinde bulunan tümörler çok nadir görülseler de ortaya çıktıkları zaman dar kanal hastalığına da neden olurlar 

 

Romatoid: Daha genç yaşlarda görülen kemik ve eklem gibi dokulara zarar veren bu hastalık, dar kanala neden olabilir. 

 

Bel Fıtığı: Bel bölgesinde fıtık sorunu olan kişilerde fıtıklaşmanın yönüne ve şiddetine göre dar kanal da oluşabilir. 

 

Bel Kayması: Bel kayması da dar kanala neden olan sorunlardan birisidir. 

 

Belde Dar Kanal Hastalığı Risk Grupları 

 

Değerli hastalarım belde dar kanal hastalığı ilerleyen yaşlarda daha çok karşılaştığımız sorunlardan birisi olsa da çeşitli durumlara bağlı olarak erken yaşlarda da görülebilmektedir. Özellikle az önce bahsetmiş olduğum genetik faktörler dar kanal hastalığın erken yaşta görülmesinin önemli nedenleri arasında yer almaktadır. Şimdi sizlere bu hastalığa davetiye çıkaran diğer risklerden bahsetmek istiyorum. 

 

Yaş: 50 yaş ve üzerinde dar kanal hastalığı ortaya çıkma ihtimali daha fazladır. 

Osteoartrit: Kartilaj doku tabakasında oluşan ve kemik büyümesine neden olan bu hastalığa sahip olan kişiler dar kanal hastalığı açısından önemli bir risk taşırlar. 

 

Genetik: Bazı kişilerin omurga kanalı doğuştan daha dardır. Bu kişilerde zamanla dar kanal hastalığı ortaya çıkabilir. 

 

Diğer hastalıklar: Yukarıda bahsetmiştim olduğum hastalıklardan herhangi birisine dair teşhisiniz varsa dar kanal hastalığı için risk grubunda sayılırsınız. 

 

Belde Dar Kanal Hastalığı Belirtileri

 

Belde dar kanal hastalığının genel belirtilerinden kısaca bahsetmem gerekirse; 

 

• Sırtta veya bel bölgesinde ağrı 

• Bacaklarda (bacakların birinde ya da her ikisinde) ağrı

• Bacaklarda kuvvet kaybı, uyuşma

• İdrar kaçırma

• Uzun süre ayakta kalamama

• Yürürken zorlanma 

• Erkeklerde iktidarsızlık

• Öne eğilince veya oturunca semptomların hafiflemesi gibi semptomların mutlaka dikkatle değerlendirilmesi gerekir. 

 

Dikkat Edin: 500 metreden uzun mesafeleri yürümekte zorlanıyorsanız, yürüyüşlerinizde meydana gelen ağrılar sebebiyle sürekli oturarak dinlenme ihtiyacı hissediyorsanız mutlaka bir uzmana görünmelisiniz. 

 

Belde Dar Kanal Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir? 

 

Lomber dar kanal ya da daha bilinen adı ile lombar dar kanal teşhisi için öncelikle fiziksel muayene sonrasında da ayırıcı tanı için detaylı görüntüleme yapılması gerekir. Değerli hastalarım size bu hastalığın teşhis sürecinden kısaca bahsetmek istiyorum. 

 

Fiziksel Muayene: Belde dar kanal hastalığının teşhisinde öncelikle detaylı fiziksel muayene yapılması ve hastanın tıbbi öyküsünün dinlenmesi gerekir. Bu sayede ayırıcı tanı için doğru yönlendirmeler daha rahat yapılmaktadır. 

 

Röntgen: Omurga kanalını daraltacak kemik oluşumlarını görüntüleyebilmek için röntgen çekilmesi gerekir.

 

MR: Manyetik rezonans görüntüleme olarak da bildiğimiz MR, omurganın kesit görüntüsünü alabilmek için tercih edilir. Bu teşhis yönteminde disklerde, bağ dokuda hasar olup olmadığının yanı sıra olası omurga tümörleri de tespit edilebilir. 

 

Bilgisayarlı Tomografi: Fıtıklaşmış diskler, kemik oluşumları ve tümörler bu yöntem ile teşhis edilebilir. 

 

Belde Dar Kanal Hastalığı Tedavisi

 

Değerli hastalarım öncelikle belde dar kanal hastalığının tek tedavisinin cerrahi olmadığının altını çizmek istiyorum. Özellikle belirli bir yaşın üzerindeki hastalarım cerrahi yöntemlerden çekindikleri için bu soruna işaret eden belirtileri görmezden geliyorlar ve geri dönülmeyecek noktalara gelinceye kadar bir uzmana görünmekten kaçınıyorlar. Oysa dar kanal hastalığı doğru planlama ile kontrol altına alınabilir ve cerrahiye gerek olmadan kişinin yaşam kalitesinin yükselmesi sağlanabilir. 

 

Fizik Tedavi: Sırt, bel ve bacak kaslarının güçlenmesini sağlamak amacıyla yapılan egzersizler, günlük hayatta dar kanalı tetikleyecek ya da ilerlemeye neden olabilecek hareketleri öğreterek kişinin kontrollü hareket etmesini sağlamak fizik tedavi ile mümkündür.  

 

İlaç Tedavisi: Belde dar kanal hastalığında ilaç tedavisi hastalığı değil ağrıları tedavi eder. Kişinin yaşam kalitesini yüksek tutmak, hareket yeteneğinin ağrıya bağlı meydana gelen korku ile gerilemesini önlemek için ilaç tedavisi uygulanabilir. 

 

Epidural Steroid Enjeksiyonu: Omurga kanalına yerleştirilen bir iğne ile bölgeye kortikostreoid enjekte edilir. Bu enjeksiyon bölgedeki iltihaplanmayı azaltır bu da omurilik üzerinde oluşan basının azalmasına ve kişinin rahatlamasına yardımcı olur. 

 

Dikkat Edin: Erken fark edilen belde dar kanal kontrol altına alınabilir ve ameliyata ihtiyaç duyulmadan kişinin yaşam kalitesi stabil hale getirilebilir. Düzenli kontroller ile sorunun ne durumda olduğunun takip edilmesi de bu süreçte çok önemlidir. 

 

Cerrahi: Belde dar kanal hastalığında cerrahi müdahale kişinin hareket yeteceğini kaybetmesini engellemek için tercih edilir. Bu noktada idrar ve dışkı kaçırma; yatağa bağlı hale gelme gibi ilerlemiş belirtiler varsa cerrahi müdahale gerekir. 

 

Değerli hastalarım cerrahi müdahale gecikmiş tanılarda ve kontrol altında tutulmayan durumlarda zorunluluk haline gelebilir. Öyle ki geç tanı cerrahi müdahalenin başarı şansını da azaltmaktadır. Bu nedenle lütfen belde dar kanal belirtilerini fark ettiğiniz anda mutlaka bir uzmana danışın. 

 

Belde Dar Kanal Hastalığında Cerrahi Ne Zaman Tercih Edilir? 

 

Genellikle bu soruna sahip olan kişilerde cerrahiye gerek kalmadan sürecin kontrol altına alındığından bahsettik ancak bazı durumlarda cerrahi müdahale kaçınılmaz olabilir. Belde dar kanal hastalığı ameliyatından korkarak kendinizi yatağa mahkum hale getirebilirsiniz bu nedenle aşağıda saydığım belirtilere sahipseniz mutlaka bir uzmana danışın. 

 

• Bağırsak ve mesane kontrolünün kaybedilmesi yani dışkı ve idrar kaçırma,

• Sürekli oturma ve öne eğilme isteği ile birlikte destek almadan 500 metreden daha az yürümek,

• İktidarsızlık,

• Bacaklarda şiddetli uyuşma, his ve kuvvet kaybı gibi belirtiler belde dar kanal hastalığının ilerlemiş olduğuna işaret eder.

 

Dikkat Edin: Belde dar kanal hastalığının kesin bir tedavisi olmamakla birlikte sağlığınıza ne kadar özen gösterir ve ne kadar hızlı teşhis alırsanız süreci kontrol altında tutmak o kadar kolaylaşır. 

 

Belde Dar Kanal Hastalığı Engellenebilir mi? 

 

Genetik ya da travmaya bağlı meydana gelen belde dar kanal hastalığını engellemek mümkün olmasa da aslında riskleri azaltmak da bu hastalıkta çok önemlidir. Bu nedenle günlük hayatınızda yapacağınız birkaç değişiklik ile birlikte sağlıklı bir yaşam sürmeniz hastalığın risklerini ciddi anlamda azaltacaktır. 

 

Düzenli Egzersiz Yapın: Bel bölgesindeki kasları güçlendirecek ve omurgayı esnek tutmaya yardımcı olacak egzersizler yapın. Özellikle yüzme, bisiklete binme ve yürüyüş gibi tüm vücudu hareket ettirecek egzersizlere yönelin. 

 

Duruşunuza Dikkat Edin: Sırtınızın doğal duruşunu koruyun ve bu duruşu destekleyecek bir yatakta uyuyun. Masa başında uzun süre çalışıyorsanız sırtınızın doğal şeklini destekleyecek bir sandalye ya da bel desteği kullanın. 

 

İdeal Kiloda Olun: Fazla kilo pek çok sorunun nedeni olduğu gibi sırta ve bel bölgesine de aşırı yük binmesine, buna bağlı olarak bölgede stres oluşmasına neden olabilir. Bu nedenle kilonuzu korumanız çok önemlidir. 

 

Belde Dar Kanal Hastalığına Sahip Olan Kişilere Önerilerim

 

Değerli hastalarım eğer belde dar kanal hastalığı teşhisiniz varsa sorunun ilerlememesi ve yaşam kalitesini düşürmemesi için sağlığınızı ön planda tutmaya özen gösterin. 

 

Bu soruna sahip kişilerin hastalıklarını detaylı bir şekilde öğrenmeleri ve doktorları ile iyi bir iletişimde olmaları önemlidir. Belde dar kanal riskini azaltacak önlemleri aynı zamanda ilerlemeyi kontrol altında tutmak için de uygulayabilirsiniz. 

 

• Düzenli egzersiz, 

• Kilo kontrolü,

• Masaj

• Sıcak veya soğuk kompres gibi günlük yaşam kalitenizi arttıracak değişiklikler ile dar kanal hastalığının ilerlemesini de engelleyebilirsiniz. 

 

Belde Dar Kanal Hastalığında Egzersiz Yapmanın Önemi 

 

Değerli hastalarım bir fizik tedavi uzmanı olarak her zaman egzersiz yapmanın önemini vurgulasam da belde dar kanal hastalığında egzersizlere çok daha önem verilmesi gerektiğini lütfen unutmayalım. 

 

Bu teşhisi aldıktan sonra egzersiz yapmak;

 

• Sırttaki kan akışını hızlandırır,

• Omurga çevresindeki kasları güçlendirerek kemiklerin yaptığı basıncı azaltmalarına yardımcı olur,

• Kilo kontrolü sağlar, 

• Omurgayı çeken ve baskı uygulayan kasların esneklik kazanmasını sağlar, 

• Hareket etmek psikolojik açıdan da güçlendirir ve tüm bu nedenlerle lütfen egzersizlerinizi aksatmayın. 

 

Egzersiz yaparken mutlaka doktorunuzdan onay alın ve fizik tedavi planlamasında size gösterilen egzersizleri yapmaya dikkat edin. 

 

Ağrılarınızın yoğun olduğu dönemlerde egzersizlerinizi sınırlandırın. 

 

Yüzmek ve suda olmak bölgenin rahatlamasında çok yardımcı olacağı için dilerseniz yüzmenin yanı sıra su terapileri ile de yaşam kalitenizi arttırabilirsiniz. 

 

Belde Dar Kanal Hastalığı ve Duruş Çalışmaları 

 

Belde dar kanal hastalığına sahip olan kişilerin yürürken, otururken, uyurken, araç kullanırken kısaca her hareketlerinde duruşlarına dikkat etmeleri gerekir. Doğru duruş sayesinde omurilik ve sinirler üzerindeki basıncı azaltarak hastalığın belirtileri üzerinde kontrol sağlamak mümkündür. 

 

Değerli hastalarım gün içerisinde farkında olmasak da sırtımız sürekli hareket halindedir. Kapı açarken, bir çantayı yerden alırken ya da sadece karşıdan karşıya geçerken trafiği kontrol ettiğimiz anlarda sırtımız çalışır. Bu nedenle de özellikle belde dar kanal hastalığı olan kişilerin duruşlarına özellikle dikkat etmesi gerekir. 

 

• Yerden bir eşya alırken belden eğilmek oldukça yanlıştır, kalçadan eğilmek ve dizleri bükmek bu esnada sırtın düz durmasını sağlamak

• Ağırlığı topuklara vermemek,

• Ayakları omuzdan daha geniş açmamak, 

• Başı boyun üzerinde tutmak, öne ya da arkaya eğmemek, 

• Otururken öne eğilmemek, doğal duruşu destekleyen bir sırt desteği kullanmak, 

• Otururken iki ayağın da düz bir şekilde yere bastığından emin olmak, 

• Yatağın sırtı ve beli desteklediğinden emin olmak belde dar kanal hastalığının kontrol altında tutulması açısından önemlidir. 

Belde Dar Kanal ve Beslenme 

 

Değerli hastalarım az önce de bahsettiğim gibi ideal kiloda olmak belde dar kanal hastalığı açısından çok önemlidir. Bununla birlikte omurgamızdaki diskleri ve dokuları sağlıklı tutmak ve vücudun iltihaplanma eğilimini azaltmak bu hastalığın kontrol edilmesinde kritiktir. Lütfen dengeli ve sağlıklı bir beslenme planına uyun. Alkol ve kafeini azaltın ve sigara içmeyin. Yaşamınızdaki bu tür değişikliklerle birlikte çok daha konforlu günler geçireceğinizi de asla aklınızdan çıkarmayın.