Bipolar Bozukluk
Yazar Ahmet Cemal Bal • Psikiyatrist • 2 Ekim 2022 • Yorumlar:
Bipolar bozukluk daha önceden manik depresif bozukluk ve manik depresyon olarak bilinirdi. Bipolar bozuklukta duygularda kişinin enerjikliğinde aktivite düzeyinde konsantrasyonunda ve günlük görevleri ve işleri yapabilirliğinde beklenmedik alışılmadık ani değişiklikler olur. Kişi olduğundan daha güçlü girişken ve aktif kendisine güvenen bir tarafı vardır.
Bipolar bozukluk kaç tiptir?
Bipolar I bozukluk
Bipolar II bozukluk
Siklotimik bozukluk
Bipolar bozukluğun bir ucunda mutluluğun aşırı artışı ve kolay sinirlenme enerji artışı vardır (manik dönem olarak bilinir) diğer ucunda ise kişinin çok üzgün umutsuz olması hali vardır ( Depresif dönem ) olarak bilinir. Manik belirtilerin daha düşük düzeyde olması haline de hipomanik epizot denir.
Bipolar I bozukluk için ayırt edici özellikler nelerdir?
Manik epizot olarak tanımlanan belirtilerin en az 7 gün sürmesi veya manik belirtilerin ciddiyetinden dolayı kişinin hastanede yatışı ve gözetiminin gerekmesi koşulları tanıda çok önemlidir. .Genellikle bipolar I bozuklukta depresif dönemler olur ancak bunlar 2 haftada geçer. Bipolar I bozuklukta depresif belirtiler ve manik belirtiler bir arada bulunur.
.Bipolar II bozukluk için ayırt edici özellikler
Karakteristik özelliği depresif özelliklerin ve hipomanik özelliklerle iç içe geçmesi vardır. Bipolar I bozukluk da olduğu gibi dört dörtlük manik epizot yoktur.
Siklotimik bozukluk (sikotimi olarak da bilinir.) hipomanik ve depresif semptomlar çocuk ve ergenlerde bir yıl erişkinlerde iki yıl sürmüş olması durumudur. Burda semptomlar tam olarak depresif epizot veya hipomanik epizot belirtilerini karşılamaz.
Bipolar bozukluktan ne zaman başlar?
Bipolar bozukluk tipik olarak geç ergenlik döneminde erken erişkinlik döneminde başlar.Bipolar bozukluk kadınlarda doğum sonrasında veya gebelik esnasında da ilk olarak başlayabilir. çocuklarda bipolar bozukluk görülmesi nadirdir. Hernekadar semptomlar zaman içerisinde değişse de bipolar bozukluk tanısı alanlarda hayat boyu tedavi gerekir.
Bipolar bozukluk belirtileri ve karakteristik özellikleri
Hasta zararlı etkilerini fark etmese de uyku düzensizliği aktivite artışı beklenmedik davranışlar yoğun duygusal değişiklikler ile kendisini gösterir. Azalmış uykunun verdiği zararı artmış enerji yüzünden hasta farkedemez. Burada bipolar bozukluk hastaları normal de sevinçli neşeli bir yapıya sahiptir. Ancak hastalık ortaya çıktığında aşırılık vardır ve b u durum uzun sürer.
Manik epizotta kişinin genel özellikleri
-
Kişide neşe kolay sinirlenme ve sataşıcılık artmıştır.
-
Kişi heyecanlı ve hareketleridir.
-
Uyku gereksinimi azalmıştır.
-
İştah kaybı vardır.
-
Konudan konuya geçer ve çok hızlı konuşur
-
Adeta düşünceler kafasında yarışır
-
Bozulmuş kendini taşıma veya yargılama bozukluğu nedeniyle kişi aşırı yiyebilir aşırı içebilir riskli işler yapabilir para harcayabilir cinsel uygunsuz durumlar kanunlarla ve diğer insanlarla sorunlar yaşayabilir.
Bazen bipolar I bozukluk ve depresif bozukluk aynı epizot içinde olabilir.
Bipolar I bozukluk tanısı nasıl konur ?
Üstte anlattığımız genel özellikler nedeniyle bipolar bozukluk hastaları yardım aramaz kendi hastalıklarını görmez görenlerin gözlemlerini de kabul etmezler. Tanı neredeyse hastaneye gitme zorunda kalma gibi zorunlu durumlarda konulur. Tanısız kalan hasta sayısı da çoktur.
Bipolar bozukluk tanı ve tedavisindeki ana amaç hastanın hastalıklı dönemde yaşam kazalarına karşı korunması ve sağlıklı kalması için gereklidir.
Tanının birinci aşaması psikiyatrik başvurudur. Tanıdaki en önemli unsurlar kişinin semptomları, yaşam boyu öyküsü, yaşantıları, aile öyküsü varlığı gibi durumlardır. epizot anında hastanın görülmesi ayrı bir önem taşır.
Bir yakınınızda ve ya kendinizde bipolar bozukluk olduğunu düşünüyorsanız mutlaka psikiyatrik muayene olmasını sağlayınız. Erken ve kişi hayatında yıkımlar olmadan tanımlandığında yaşam kalitesi etkilenmez. Eğer kişi kanun zoruyla tedavi almak zorunda kalırsa genelde geri dönüşümsüz yıkımlar da oluşur. Örneğin iflas, malını satma, boşanma birisi ile kavga vs.
Bu nedenlerden dolayı erken tanı son derece önemlidir.