Böbrek ve İdrar Yolları Enfeksiyonu (İYE)

Yazar Hakkı PerkÜrolog • 7 Temmuz 2022 • Yorumlar:

Böbrek iltihabı, Böbrek enfeksiyonu Nedir?, idrar yolu enfeksiyonu nedir, İdrar Yolları İltihabı Nedir?, pyelonefrit ne demek? : İdrar yolları enfeksiyonu , idrar yollarının herhangi bir bölümündeki mikrobik bir enfeksiyonu yani bu bölgelerin iltihabını ifade etmektedir. İdrar yolları denince üst idrar yolları: böbrekler, üreterler, ve alt idrar yolları: mesane ve idrar kanalı(üretra) akla gelmelidir. Enfeksiyonların çoğu alt idrar yoluna yani mesaneye yerleşik olarak görülmektedir, bunada sistit denilmektedir. Sistit, mesaneyi etkileyen bir idrar yolu enfeksiyonudur. Özellikle kadınlarda sık görülür. Genellikle kendi kendine iyileşir, bazen antibiyotiklerle tedavi ihtiyacı olmaktadır. Özellikle kadınlarda olmak üzere bazı insanlarda idrar yolları enfeksiyonu daha sık görülmektedir, bu hastalarda uzun süreli ilaç ihtiyacı gerekebilmektedir.

İdrar yolu enfeksiyonu oluşma riski kadınlarda, erkeklere nazaran daha fazladır. İltihabi durum sadece mesane yani idrar torbası ile sınırlı ise idrar yaparken ağrı, sık idrar ihtiyacı gibi can sıkıcı belirtiler görülürken, iltihabi hadise iltihap böbreklere yayılırsa çok daha ciddi ciddi sonuçlar ortaya çıkabilir. İdrar yolu enfeksiyonları genellikle antibiyotiklerle tedavi edilmektedir, ancak iltihaba neden olan altta yatan gerçek nedenin çözümü daha önemlidir

Böbrek ve İdrar Yolları Enfeksiyonunun Belirtileri Nelerdir?
 

İdrar yolu enfeksiyonları her zaman belirti vermeyebilir, Böbrek ve idrar yolları enfeksiyonlarının belirtileri, idrar enfeksiyonu belirtileri, idrar yolu enfeksiyonu belirtileri, idrar yolu iltihabı belirtileri temel belirtileri şunlardır:



 

  • Sürekli ve güçlü idrar yapma idrar yapma isteği, İdrar yaparken yanma hissi

  • Sık sık, az az miktarda idrar yapma, idrar yapmakta zorlanma

  • Bulanık renkte idrar yapma

  • Kırmızı, parlak pembe veya kola renginde idrar – idrarda kan varsa

  • Keskin kokulu idrar yapma

  • Kadınlarda kasık ağrısı(pelvik ağrı) 

  • Yaşlı insanlarda görülen idrar yolları enfeksiyonları, belirti vermeyebilir bu yüzdende  gözden kaçabilir hatta daha ciddi hastalık belirtileri ile karışabilir.




 

İdrar yolları enfeksiyonlarının yerleştiği idrar yolları alanına göre belirtileri şunlardır:


 

1- Böbrekler enfeksiyonu (akut piyelonefrit), böbrek iltihabı belirtileri : 



 

  • Sırt ağrısı veya yan ağrısı

  • Yüksek ateş, 40 dereceye varan

  • hastaların %50’sinde bakteri kana karışabilir, iltihap tüm vücuda yayılabilir

  • Üşüme ve titreme

  • Mide bulantısı

  • Kusma


 

2- Mesane iltihaplanması, sistit nedir belirtileri nelerdir, sistit belirtileri


 

  • Kasıklarda basınç hissi, pelvik basınç hissi, bu ağrının makata yayılması

  • Karın alt kesimine rahatsızlık

  • Sık, ağrılı idrara çıkma

  • idrarda kanama, kanlı idrar, hematüri

  • sürekli çişin varmış hissi kadın larda

  • Cinsel temas sırasında ağrı hissi olabilir.


 

3- İdrar kanalı  İltihabı,  üretrit nedir
 

  • İdrar yaparken yanma

  • idrar kanalında akıntı, üretral akıntı

 

Böbrek ve İdrar Yolları Enfeksiyonunun sebepleri nelerdir? Sistit neden olur?

 

İdrar yolu enfeksiyonları tipik olarak bakterilerin yani mikropların  idrar deliğinden idrar yoluna girmesi burada ve/veya   mesaneye ulaşarak  çoğalmaya başlaması ile ortaya çıkar. Normalde idrar yolları enfeksiyonlara karşı oldukça korunaklıdır, ancak bazı durumlarda bakteriler bu alanlarda tutunur ve çoğalarak enfeksiyona neden olurlar. 
 

İdrar yolu enfeksiyonlar en sık kadınlarda görülür ve genelde mesane ve idrar kanalına(üretraya) yerleşiktir.

 

Akut sistit ne demek, Mesane yani idrar torbası enfeksiyonu: Sistite neden olan bakteri genellikle kalın bağırsakta bolca  bulunan bir bakteri türü olan Escherichia coli (E. coli) dir. Bunun yanında daha birçok bakteri sistit nedeni olabilmektedir. Kadınların daha sık sistit olmalarının altında  cinsel temas, idrar kanalının kısa olması ve anüsün idrar kanalına olan yakınlığı  yatmaktadır.

 

İdrar kanalı enfeksiyonu (üretrit): Bu tip idrar yolu enfeksiyonu, bağırsak bakterilerinin anüsten üretraya yayılması ile ortaya çıkması yanında, idrar kanalının vajinaya olan yakınlığı nedeniyle herpes(genital uçuk), bel soğukluğu(gonore), klamidya ve mikoplazma gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar üretrite neden olabilir.




 

Neden Böbrek ve İdrar Yolları Enfeksiyonu Neden Olur ve Risk Faktörleri Nelerdir?


 

İdrar yolu enfeksiyonları en sık kadınları etkilemektedir ve  birçok kadın yaşamları boyunca birden fazla idrar yolu enfeksiyonuna yakalanır:  Kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu neden olur,  kadınlara özgü risk faktörleri şunlardır: sistit neden olur?, idrar yolu enfeksiyonu neden olur?

 

Kadın anatomisi: Kadınların erkeklere nazaran daha kısa olması bakterilerin mesaneye ulaşması için  mesafeyi kısaltır.  Buda kadınların erkeklere göre daha sık idrar yolu enfeksiyonuna yakalanmasına neden olmaktadır.

 

Cinsel Temas:  Cinsel olarak aktif kadınlar, cinsel olarak aktif olmayan kadınlara nazaran daha fazla idrar yolu enfeksiyonları geçirme eğilimindedir. Yeni bir  cinsel partnerle beraber olmak ta riski artıran bir sebeptir. Balayı sistiti buna örnektir.

 

Bazı doğum kontrol yöntemleri: Hamile kalmamak  için vajinal diyafram kullanan kadınlar ve vajina içi sperm öldürücü ilaçlar kullanan kadınlar İdrar yolu enfeksiyonları yakalanma riski yüksektir. 

 

Menopoz: Menopozdan sonra, kadınlık hormonunda(östrojen) olan düşüklük , idrar yollarını enfeksiyonlara  karşı daha savunmasız hale getiren değişikliklere neden olur.



 

İdrar yolu enfeksiyonları için diğer risk faktörleri ise şunlardır:

 

İdrar yolu anormallikleri:  İdrarın yolları ve idrar kanalında doğuştan veya sonradan oluşan darlık ve tıkanıklık lara neden olan anatomik problemler idrar akışını engelleyerek idrar yolu enfeksiyonlarına zemin olacak  idrar göllenmesine neden olurlar. Yine doğumsal anatomik problemli doğan bebeklerde de idrar yolu enfeksiyonu riski yüksektir.

 

İdrar yolundaki tıkanıklıklar:  Böbrek taşlarları veya prostat büyümesi gibi idrar akışını engelleyen patolojik durumlarda da idrar yolu enfeksiyonu riski yüksektir. 

 

Bağışıklık sistemi zafiyeti: Vücudun mikroplara karşı savunmasını sağlayan bağışıklık sistemini  bozan diyabet ve diğer hastalıklar,  idrar yolu enfeksiyonu riskini artırabilir.

 

Kateter kullanımı: idrar yapamadığı için daimi veya geçici idrar sondası kullananlarda   idrar yolu enfeksiyonu riski daha yüksektir. Bu hastaların büyük çoğunluğu felç gibi  nörolojik problemi olan hastalardır. 

 

Uygulanan tıbbi girişim veya ameliyatlar: Böbrek ve idrar yolları ameliyatlarında uygulanan aletli muayeneler  idrar yolu enfeksiyonu riskini artırmaktadır.

 

Hijyene dikkat edilmemesi: Havuz, deniz, hamam, sauna gibi ıslak ortamlar, soğukta kalma, yetersiz sıvı alımı ve buna bağlı yetersiz idrar çıkışı yine idrar yolu enfeksiyonları için risk artmaktadır.




 

Böbrek ve İdrar Yolları Enfeksiyonunun Yan etkileri ve komplikasyonları Nelerdir?


 

İdrar yolu enfeksiyonları zamanında ve ve uygun şekilde tedavi edilmediğinde bazı komplikasyonlara yol açabilir, ciddi sonuçları olan problemlere yol açabilir. Bu komplikasyonlar şunlardır:

 

Sık idrar yolu enfeksiyonu: Özellikle altı aylık bir süre içinde iki veya daha fazla veya bir yıl içinde dört veya daha fazla idrar yolu enfeksiyonu geçiren kadınlarda, tekrarlayan enfeksiyonlar ortaya çıkar ve kronik bir zemin oluşturarak mesela kronik sistite neden olabilir. .

Böbrek enfeksiyonları tedavi edilmezse ne olur?: Zamanında ve uygun şekilde tedavi edilmemiş idrar yolu enfeksiyonu akut veya kronik böbrek enfeksiyonuna (piyelonefrit) ve  kalıcı böbrek hasarına neden olabilir. Böbrekte hasar, böbrek apsesi, böbrek yetmezliği, enfeksiyonun kana karışması, hipertansiyon gibi ciddi durumların gelişmesine neden olabilirler. Kalıcı böbrek hasarı ve kronik piyelonefrit oluşur. Bu durum seyrek değildir.

 

Hamilelikte: Gebe kadınlarda zamanında ve uygun şekilde tedavi edilmemiş idrar yolu enfeksiyonu düşük doğum ağırlıklı veya prematüre bebek doğurma riskine neden olmaktadır.

 

İdrar yollarında daralma: Özellikle erkeklerde iyi tedavi edilmemiş veya tekrarlayan bel soğukluğu yani gonore idrar kanalında kalıcı darlıklara neden olabilir.

 

Sepsis:  İdrar yolları enfeksiyonları zamanında ve uygun tedavi edilmediğinde yaşamı tehdit eden bir komplikasyon olan sepis,  yani iltihabın kana karışıp bütün vücuda yayılması durumu ortaya çıkabilir.




 

Böbrek ve İdrar Yolları Enfeksiyonu Önlenebilir mi?

 

Bol sıvı tüketmek: Optimal miktarda sıvı veya özellikle su idrar yolları enfeksiyonunu önlemek için en geçerli ve güvenl yoldur. 

 

Kızılcık (Cranberry) suyu: Çalışmalar, kızılcık suyunun idrar yolları enfeksiyonunu önlediği ile ilgili bilgiler kesin olmasa da, bu konudaki veriler  kabul görmektedir .

 

Uygun şekilde Taharetlenme: Tuvalet ihtiyacını giderdikten sonra yapılan taharet yani temizleme  işini önden arkaya doğru yapmak önemlidir, böylece anal bölgedeki bakterilerin vajina ve idrar kanalına yayılması nispeten önlenmiş olur.

 

Cinsel temastan hemen sonra idrar yapma: İlişkiden hemen sonra idrarı boşaltmak, ilişki sırasındaki olası bakteri girişi idrarla yıkanmış ve temizlenmiş olacaktır, idrar yoksa sıvı tüketip idrar çıkmak gerekebilir.  

 

Kullanılan kozmetik ve temizlik ürünlerine dikkat: Potansiyel olarak tahriş edici kadınsı ürünlerden kaçınmak gerekir. Deodorantlar, duş jelleri,  ve pudra gibi diğer kadınsı ürünleri genital bölgede kullanmak idrar kanalını tahriş edebilir.

 

Uygun doğum kontrol yöntemini kullanma: Hamile kalmamak için kullanılan vajinal diyaframlar, kayganlaştırma ürünleri, ve sperm öldürücü prezervatiflerin tümü idrar yolları enfeksiyonu için risk faktörü olarak kabul edilmektedir.


 

Böbrek ve İdrar Yolları Enfeksiyonu Nasıl Teşhis Edilir?


 

İdrar yolu enfeksiyonlarını teşhis etmek için kullanılan testler ve prosedürler şunlardır:

 

İdrar Tetkiki: İdrar örneği iltihabi hücreler yani beyaz kan hücreleri, kan hücreleri veya bakterileri araştırması için alınır. 

 

İdrar Kültürü: Steril şartlarda alınan idrar kültürü; enfeksiyona neden olan bakteri saptamak ve hangi antibiyotiğe hassas olduğu test etmek için gerekli olabilir. 

 

İdrar yollarının görüntülenmesi: İdrar yollarındaki bazı anormallikten kaynaklanabileceğini düşündürecek sık idrar yolu enfeksiyonu geçiren hastalarda ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) taraması veya manyetik rezonans görüntüleme (MRI) gerektiğinde yapılabilir. 

 

Endoskopik görüntüleme-sistoskopi: İdrar yolları ve mesaneyi incelemek için kameralı bir endoskopla inceleme yani sistoskopi gerekebilir.

 

İdrar yolu enfeksiyonlarının tedavisinde  ilk basamak olarak  antibiyotikler kullanılmaktadır. tedavidir. Hangi ilaçların ve ne kadar süreyle reçete edildiği, enfeksiyonun durumuna bağlıdır. Uygun tedavi ile idrar yolu enfeksiyonu yani sistit belirtileri 24 saat içinde kendiliğinden kaybolabilir. Ancak hastalığın gidişatı mikrobun tipine, mevcut risk faktörlerin ortadan kaldırılması ile ilgilidir. İyi tedavi edilmeyen idrar yolu enfeksiyonu kronikleşebilir, ve içinden çıkılmaz hale gelebilir, enfeksiyon daha yukarılara yani böbreklere yayılabilir, hatta kana karışıp bütün vücuda yayılabilir, Tüm vücuda yayıldığında hayatı tehdit edebilir.
 

Sıkça Sorulan Sorular

 

Hematüri nedir: İdrarda gözle veya mikroskop altında kan ve kan  hücreleri(eritrosit) görülmesine “hematüri” veya ‘’kanlı idrar’’ adı verilir. Bu gözle görülür(gros) veya yapılan idrar tetkikinde(mikroskopik hematüri) ortaya çıkabilir. Her iki durumda da kanamanın nedenini belirlemek önemlidir.İdrarda kan görülmesi endişe verici bir durumdur ve çoğu durumda nedeni zararsız olsa da idrardaki kan (hematüri);  başta mesane kanseri olmak üzere, böbrek ve prostat kanseri, böbrek ve idrar yolları taşları gibi ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir.

 

Akut Sistit ne demek veya halk diliyle sister ne demek, sistit nedir, sistit ne demek: Akut sistit nedir? Sistit mesanenin yani idrar torbasının  iltihaplanması demektir , yani özellikle kadınlarda görülen idrar yolları iltihaplanmasını ifade etmektedir. Birçok kadın hayatları boyunca en az bir kez sistit yani idrar yolları iltihaplanması geçirmektedir. Sürekli çişin varmış hissi (kadın) gibi bir belirti verir. Uygun ve zamanında tedavi edilmeyen sistit yani idrar yolları enfeksiyonu böbreklere ve vücudun diğer yerlerine yapılabilmektedir.

 

Üretrit nedir: Cinsel yolla bulaşan, sadece insanlarda hastalık yapan, erkeklerde idrar yaparken yanma(dizüri) ve idrar kanalında(üretral) sarı-yeşil akıntı(pürülan) ile kendini gösteren, kadınlarda ise pek belirti vermeyen bir enfeksiyon hastalığıdır. Bel soğukluğu en sık idrar kanalını (üretra), rektum veya boğazı etkiler. Kadınlarda ise gonore daha çok  rahim ağzını etkilemektedir.Tedavi olmayan, ya da uygun olmayan yetersiz tedavi edilen bel soğukluğu (gonore), ilişkide olduğunuz kişilere defalarca bulaştırma tehlikesi vardır. Kendiliğinden geçmesini beklemek çok büyük risktir, önemli sonuçları olabilir.

 

Sistit için hangi doktora gidilir: Sistit için üroloji doktoruna yani bevliyeciye gitmek gereklidir, sistitle üroloji bölümü yani bevliye ilgilenmektedir.

 

İdrar yolu enfeksiyonuna ne iyi gelir, sistit nasıl geçer, sistit tedavisi, sistit ilaç, sistit ne iyi gelir, sistit için ilaç, sistit ilaçları, reçetesiz sistit ilacı, reçetesiz satılan idrar yolu enfeksiyonu ilacı, idrar yolu enfeksiyonu ne iyi gelir  :  Bu buna benzer sorular sistitin tedavisi ile ilgilidir, buna göre İdrar yolları enfeksiyonu yani sistit temel olarak antiseptik ve antibiyotiklerle tedavi edilmektedir. 

 

Hamilelikte sistit, hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu doğal tedavisi: Gebe kadınlarda zamanında ve uygun şekilde tedavi edilmemiş idrar yolu enfeksiyonu düşük doğum ağırlıklı veya prematüre bebek doğurma riskine neden olmaktadır. Uygun dozda ve uygun süre ile tedavi edilmesi önemlidir.Bunun için daha çok hamileliğe zarar vermeyecek ilaç seçimi yapılması da önemlidir. Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu doğal tedavisi: Aynısafa Çayı, Papatya Çayı, Sarımsak, Üzüm Çekirdeği Ekstresi, Rezene, Asidik ve Lifli Gıdalar gibi geleneksel halk kültüründen derlenmiş bazı tavsiyeler vardır. Bilimsel olarak kanıtlanmış olan bir ürün söz konusu değildir. Kızılcık-cranberry suyu en çok bilinen doğal tedavidir.

 

İdrar yolu enfeksiyonu doğal tedavi kadınlar kulübü, ya da İdrar yolu enfeksiyonu doğal ilaçlar kadınlar kulübü, idrar yolu enfeksiyonu bitki çay, idrar yolu enfeksiyonu bitkisel tedavi kadınlar kulübü, idrar yolu iltihabı bitkisel tedavi maydanoz : Bu kulüp ya da internet sitesi bilimsel verilerden yoksun, doğal bitkilerlerle idrar yollarına iyi geldiğini ifade eden ve tavsiyelerde bulunan bir site.  Aynısafa Çayı, Papatya Çayı, Sarımsak, Üzüm Çekirdeği Ekstresi, Rezene, maydanoz suyu, Asidik ve Lifli Gıdalar gibi geleneksel halk kültüründen derlenmiş bazı tavsiyeler vermektedir. Bilimsel olarak kanıtlanmış olan bir ürün söz konusu değildir. Kızılcık-cranberry suyu en çok bilinen doğal tedavidir.

 

Ayakları üşütmek idrar yolu enfeksiyonu yapar mı: Evet yapabilir. Özellikle kadınların çıplak ayakla dolaşmaları, terliksiz gezmeleri, soğuk alanlara basması, ıslak mayo ile dolaşmalar idrar yolları enfeksiyonuna davetiye çıkarmaktadır. Sık idrar yolları enfeksiyonu geçirenlerde bu daha da önemlidir.

 

Bebeklerde idrar yolu enfeksiyonuna ne iyi gelir: özellikle ateş ile birlikte olan idrar yolu enfeksiyonu geçiren küçük bebeklerde ilk olarak emmeleri bozulmaktadır ve bu bebeklerin böbrek ve idrar yolları düzgünce muayene, idrar ve kan tetkiki ve görüntüleme testlerinin yapılması uygun olacaktır. Basit bir idrar yolları iltihaplanması ise antibiyotik kullanılabilir, ancak  ağızdan alımı bozulmuş genel durumu kötü bebekler hastaneye yatırılarak tedavi edilir.

 

Üromisin nedir; Üromisin  monurol ile aynı içeriğe sahip tek kullanımlık Fosfomisin etken maddeli bir antiseptiktir. Basit idrar yolu enfeksiyonunda tek doz 3 gr tozu suya karıştırılıp içilen bir ilaçtır.  

 

İdrar yolu enfeksiyonu için hangi bölüme gidilir, kadınlarda idrar yolu enfeksiyonu için hangi bölüme gidilir, idrar yolu enfeksiyonu hangi doktor bakar üroloji neye bakar: İdrar yolu enfeksiyonuna üroloji bölümü bakmakta ve tedavi etmektedir. ürologlar bu hastalıkla ilgilenmektedir.

 

İdrar yolu enfeksiyonu bulaşıcı mı: İdrar yolu enfeksiyonu bakteriyel bir enfeksiyondur yani mikrobik bir hastalıktır ve bulaşıcıdır.Özellikle cinsel temas veya diğer temas şekilleri ie bulaşabilmektedir.

 

Böbrek iltihabı nasıl anlaşılır: Böbrek iltihabı belirtileri, böbrek üşütmesi belirtileri,  şunlardır



 

  • Sırt ağrısı veya yan ağrısı, böbrek ağrısı

  • Yüksek ateş, 40 dereceye varan

  • hastaların %50’sinde bakteri kana karışabilir, iltihap tüm vücuda yayılabilir

  • Üşüme ve titreme

  • Mide bulantısı

  • Kusma


 

Böbrek iltihabı neden olur, pyelonefrit ne demek: Böbrek iltihabı” veya “böbrek enfeksiyonu” aslında bir tür idrar yolu enfeksiyonudur ve tıpta  “piyelonefrit” adı ile adlandırılır. Böbrek enfeksiyonlarının genelde  önce idrar yollarının alt kısmında yani mesane, idrar kanalında veya özellikle kadınlarda genital enfeksiyon şeklinde başlar başlar ve uygun tedavi ve uygun sürede tedavi edilmeyen idrar yolu enfeksiyonu yukarı yayılarak böbrekte enfeksiyon yapar. Ayrıca böbrek taşı, doğumsal anormallikler(VUR-vezkoüreteral reflü, darlıklar, anatomik bozukluklar vs) gibi idrar göllenmesi yapan veya bizzat kendisi enfeksiyon kaynağı olan durumlarda direkt olarak böbrek enfeksiyonu yapar.

 

İdrar yolu enfeksiyonu böbrek ağrısı yaparmı: Yapabilir. Böbrek enfeksiyonlarının genelde  önce idrar yollarının alt kısmında yani mesane, idrar kanalında veya özellikle kadınlarda genital enfeksiyon şeklinde başlar başlar ve uygun tedavi ve uygun sürede tedavi edilmeyen idrar yolu enfeksiyonu yukarı yayılarak böbrekte enfeksiyon yapar.

 

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Yazar

Hakkı Perk Üroloji, Cerrahi Onkoloji Prof. Dr.

Randevu al Profili görüntüleyin

Yorumlar: (0)