Boşanma Süreci ve Çocuk

Boşanma süreçlerinde en az boşanma kararı alan yetişkin taraflar kadar etkilenen bir başka taraf da çocuklardır. İçine doğdukları aile yapısını norm olarak kabul eden çocuklara aile yapılarında olacak olan bu değişiklik dürüst ve basit bir dille anlatılmalıdır. Taraflar suçlanmadan, tarafsız bir dille boşanmanın gerçekleşeceği dile getirilmelidir. Çocuğun sağlıklı bir biçimde bu süreci atlatabilmesi için, bu iletişim biçiminin boşanma sırasında ve sonrasında korunması açısından önemlidir. Bu süreçte gerekli açıklama ve bilgiye maruz kalmadıkları takdirde, çocuklar gerçekleşen boşanmadan kendilerini suçlayabilmektedirler.

Bu süreci sağlıklı bir şekilde atlatamayan çocuklarda korku, üzüntü, gerileme, okul başarısında düşme, yalnızlık, değersizlik, reddetme, uyku sorunları gibi birtakım problemler gözlemlenebilmektedir.

Boşanma sürecinde, ebeveynler arası yaşanan problemler, çocukların gelişimini olumsuz yönde etkilemekte ve gelecekte karşı cins ile kuracakları ilişkilerde belirleyici rol oynayabilmektedir.

Bunlara ek olarak, erken çocukluk döneminde deneyimlenen boşanmalar kalıcı travmalara sebep olabilmekle birlikte, gerekli özen gösterilmezse, ileriki yaşlarda ciddi psikolojik bozukluklara ve rahatsızlıklara ortam hazırlayabilir.   

Her ne kadar boşanma, hem yetişkin taraflar, hem de çocuklar açısından zorlu bir süreç olsa da, araştırmalar, çocukların boşanmayı, problemli ailelerin bir parçası olmaya tercih ettiklerini göstermektedir. 

Boşanma tamamlandıktan sonra, boşanmanın çocuklar üzerindeki duygusal, sosyal, davranışsal, akademik etkileri ebeveynleri tarafından dikkate alınmalıdır.

Boşanmış ebeveynlerin çocukları gerekli desteği almazlarsa, ilerleyen zamanlarda çocuklarda öfke problemleri, karşı gelme problemleri, depresif belirtiler, güvensizlik hissi, zayıf benlik algısı, özgüven eksikliği ve sosyalleşme sorunları ortaya çıkabilir.

Ayrılığın ilk zamanlarında çocukların bu durumdan olumsuz etkileneceğine şüphe yoktur. Olumsuz çevresel etkenlerden dolayı, çocuklarda ebeveynlerine karşı kayıp duygusu, yalnız kalamama, ve gerileme tepkileri gözlemlenebilir.

Bunlara ek olarak, boşanma gerçekleştikten sonra ebeveyn-çocuk ilişkisinde bozulmalar ve çocukta ebeveynden gelen duygusal desteği kaybetme hissi ve akranlarla ilgili sorunlar oluşabilir. Boşanmış ailelerin çocukları, akranlarıyla etkileşim halindeyken, kendilerini dışlanmış hissedebilir ve boşanma ilgili sorular sorulduğunda kendilerini rahatsız hissedebilirler.

Boşanma sonrasında, çocuklar genellikle anneleriyle kaldığından babalarına karşı yabancılaşma yaşayabilir. Bu süreçte, anneler kendi duygusal durumlarını çocuklarına yansıtmamaya dikkat etmeli, babalara karşı suçlayıcı tutumda bulunmamalıdırlar. 

Aynı tutum babalar içinde geçerli olacağından, yabancılaşmanın kısmen engellenmesi için babaların çocuklarıyla iletişim kanallarını açık tutması ve motivasyonlarını arttırması adına büyük önem taşımaktadır.

   Uzman Klinik Psikolog

                                                                                       Sena Kenan