Boşanmanın Çocuklar Üzerindeki Etkisi

Boşanma süreci çocuklarda farklı psikolojik etkiler gösterebilir. Bu etkilerin şiddeti çocuğun yaşına, çocuğun bu konuyla ilgili bilgilendirilme biçimine, aile içi iletişime, ebeveynlerin tutumuna, anne ve babanın ruhsal durumuna, çocukla geçirilen kaliteli vakte ve evlilik süresince yaşanan çatışmalara göre değişmektedir. Boşanma süreci çocuklar için travmatik bir deneyim olabilmektedir. Çocuk artık birlikte yaşamayacağı ebeveyni ile ilgili onu kaybetmiş hissine kapılabilir. Bu hislerin yanında diğer ebeveyninin kaybetme kaygısı başlayabilir. Bunun yanı sıra boşanma sürecini deneyimlerken çocukta psikolojik problemler ve psikiyatrik rahatsızlıklar kendini gösterebilir. Yaşadığı duygusal süreç çocukta kaygı (anksiyete) bozukluğu, depresyon veya tik bozukluğu gibi rahatsızlıkların tetiklenmesine sebep olabilir. Bunlara ek olarak, çocukta uyum bozuklukları, gelişimsel bozukluklar, okul başarısında düşüş ve dikkat dağınıklığı gözlemlenebilir.

Çocukların bu süreci daha az psikolojik hasarla atlatabilmelerinde ebeveynlerin boşanma kararını netleştirene kadar problemleri çocuğa yansıtmamaları büyük rol oynar. Anne babaların evlilik içinde pek çok kez karar değiştirdiği, ayrılıp tekrar barıştıkları sıkça yaşanan durumlardandır. Bu belirsiz ve gergin durum çocuğa yansıdığında çocukta ciddi kaygılar meydana gelebilir. Özellikle ergenlik dönemindeki bireyler duygusal ve fiziksel süreçleri yoğun yaşarlar. Bu duygusal ve fiziksel değişim ve gelişim onlar için oldukça zorlayıcıdır. Kendilerini bulma, bireyselleşme, hayatın anlamını arama gibi konularla meşguldürler. Bu karmaşık düşünce ve duygular içerisindeyken bir de boşanma haberi alan ergen hayatına farklı (olumsuz) bir yön vermeye başlayabilir. Tamda bu noktada bir uzmandan yardım almak doğru olacaktır.

Boşanma sürecinde ve akabinde anne ve babanın yaşadığı zorlu deneyimler çocuğa istemeden yansımaktadır. Ebeveynler genellikle bu esnada çocuklara verdikleri zararları farkında olmazlar ve hayatlarına dönme motivasyonunu kazanıp bu durumu fark ettiklerinde geç olabilir.

Boşanma Çocuklara Nasıl Anlatılmalı?

Öncelikle anne ve baba olarak boşanma kararının net bir şekilde verilmiş olması gerekir. Bu konuşmanın sessiz, sakin bir ev ortamında anne-baba ve çocuk olarak yapılması doğru olacaktır. Konuşmayı ebeveynler önceden planlamalı ve uyum içinde aktarmalıdır. Çocuğun yaşına uygun bir dille tüm detaylar açık, net ve sıcak bir şekilde anlatılmalıdır. Bu durumun çocuğun suçu olmadığı, ona olan sevginizin, şefkatinizin ve ilginizin hiç değişmeyeceği, çocuğun kiminle ve nerede yaşayacağı, diğer ebeveynini hangi günler, nasıl, nerede göreceği konuşulmalıdır.

Boşanma konusunu konuşurken çocuğun yaşı ve duygusal olgunluk seviyesi oldukça önemlidir. 3-4 yaşlarındaki bir çocuğa bu durum daha somut bir şekilde anlatılmalıdır. Örneğin; “Artık aynı evde yaşamayacağız. Haftanın 4 günü benimle, 3 günü babanla kalacaksın.” Eğer ailede birden çok çocuk var ve yaşları birbirinden farklıysa bu konuşma ayrı ayrı planlanarak yapılabilir. Bu konuşmanın öncesinde ve kararın akabinde çocuk-ergen psikolog ve psikiyatrlarından destek alınması büyük önem taşır. Ancak bu konuşmayı yapması gerekenler anne ve babadır.