Boyun Fıtığı Nasıl Meydana Gelir?

İnsan omurgası vücudu hem dik tutan hem de hareketini devam ettirmesini sağlayan biyomekanik bir yapıdır. Omurga vücudun dengesini ve hareketini sağlamak için bu ikisini aynı anda yürütür. Bunları yaparken hem vücut ağırlığına hem de dışarıdan gelen kuvvetlere karşı dayanır.
Bu karşı koyma omurlar arasındaki disklerimiz tarafınca sağlanır. Diskler biz hareket ederken vücuda uygulanan kuvvetlere karşı koyar. Ayakta dururken de diskler üzerinde bir baskı uygulanır. Omurgadaki diskler uygulanan bu kuvvetleri emerek vücudumuzun ayakta veya dengede durmasını ve hareket etmesini sağlar. Ama yaşımız ilerledikçe disklerin baskılara veya yüklere karşı koyma ve onları emme fonksiyonundaki sağlamlıkları ve güçleri azalır.

Disklerin içeriğindeki sıvı ve maddelerin miktarı ve kuvvetleri emme gücünün azalması fıtıklaşmalara yol açabilir. Boyuna binen yüklerin artması, duruş bozuklukları, yanlış yapılan hareketler ve çalışma şekillerinin yanlışlığı disk fıtığı görülme riskini oldukça yükseltir. Boyundaki disklerin iç kısmı jelatinimsi bir yapıdadır. Bu kısmın boynun dış kısmını yırtarak omurilik ve sinirlere baskı yapmasına boyun fıtığı denir.

Peki Belirtileri Nelerdir?

 Boyun bölgesinde fıtıklaşmış bir disk, birçok farklı ağrı türüne neden olabilir veya hiçbir belirti göstermeyebilir. Ağrı boyunda, kürek kemikleri arasında, omuzda, kollarda eller ve parmaklarda oluşabilir. Dahası boyun fıtığı ağrısı ense kökünde baş çevresinde hatta ön tarafa göz bölgesinde de yansıyan ağrıya sebep olabilir. Bu bazen ağrı ile kendini gösterebilirken bazen de uyuşma ve karıncalanma veya çekilme ve kasılma şeklinde olur. Bazen kol da veya el kaslarında kuvvetsizlik, güçsüzlük de mevcut olabilir. Boyunda fıtıklaşmış bir disk bir tür travma veya boyun yaralanmasından kaynaklanabilirken, çoğu zaman semptomlar kendiliğinden başlar.

Boyun fıtığı ağrısı ve ilgili belirtiler tipik olarak bir kolda veya diğerinde hissedilir. Belirtiler, hangi diskin fıtıklaştığına ve hangi sinir kökünün sıkışıp o bölgenin iltihaplandığına bağlı olarak değişebilir. Genellikle sadece tek bir kol etkilenirken bazen de ağrı, karıncalanma, uyuşma ve güçsüzlük, fıtık omurilik merkezine doğru yönelirse her iki kola yayılabilir ve iki kolu da etkileyebilir. Hatta vücudun aşağısına da inebilir. İleri vakalarda bağırsak kontrolünün kaybı veya mesane kontrolü de nadiren de olsa etkilenebilir.

Boyun Fıtığında Ağrı Yönetimi 

Boyun fıtığı olan bir kişinin diskin fıtıklaşmasından kaynaklanan boyun ve kol ağrısı kısa süreli olabilir veya sadece birkaç gün sürebilir dahası kronikleşip aylarca veya daha uzun sürebilir. Ağrının gelip gitmesi veya belirli aktiviteler sırasında şiddetlenmesi yaygındır.

Hangi Pozisyonda Uyumalıyım?  Yastık Seçimi Önemli midir?

Birçok hasta uykuya dalma esnasında veya uyku pozisyonu almaya çalışırken yoğun bir ağrı hissedebiliyor ve sürekli hangi pozisyonda ya da ne tür bir yastık seçimi yapması gerektiğini merak ediyor. Bu konuda kliniksel tecrübe bize aslında tek bir doğru yatış pozisyonunun olmadığını ve uyuma pozisyonu ile yastık seçiminin her hastaya göre değiştiğini gösteriyor. Boyun fıtığı olan hastaların uzman bir fizyoterapist veya doktor tarafından detaylıca değerlendirilmesi, fizik muayenelerinin etraflıca yapılması varsa radyolojik görüntülerinin de incelenerek buna uygun önerilerde ve uyarılarda bulunulması doğru olacaktır. 

Boyun veya kol ağrısı fıtıklaşmış bir diskten kaynaklandığında, uygulanacak doğru tedavi ile beraber diskin kendisi tamamen ilk aylarda iyileşmese bile semptomlar tipik olarak 4 ila 6 ay içinde tamamen düzelir. Birçok hasta da ağrı ilk birkaç gün içinde tamamen ortadan kalkar. Kişi günlük yaşam aktivitelerini kolaylıkla tekrar kazanacak düzeye gelir.

Tedavi Seçenekleri Nelerdir? 

Hastanın uzun süreli ağrısı varsa,  ağrıya karşı  duyarlılığı gelişmiş olabilir ve kronik ağrı, akut ağrıdan farklı davranır ve hastalar tarafından farklı algılanır. Bu nedenle akut ağrılı hasta ile kronik ağrılı hastaya yaklaşım tedavide farklı olmalıdır. 

Boyun fıtığı olan hastaların servikal manuplasyonu yapılırken bazı risk faktörlerinin göz önünde bulundurulması gerekir. Arteryel yetmezlik , bağ yaralanması, üst motor nöron bozuklukları, hipertansiyon gibi potansiyel risk faktörlerinin farkında olarak uzman fizyoterapistlerce uygulanması gerekmektedir.  

Tıbbi medikal masajın da boyun problemlerinde  etkileri vardır. Kas gerginliğini ve spazmlarını azaltır, ağrıyı düşürür ve gevşemeyi destekler.

Bireylere duruş ve postür farkındalıkları eğitiminin verilmesi aynı zamanda yanlış alışkanlıklardan kaçınılmasının öğretilmesi omurga bozuklukları tedavisinin önemli bir parçasıdır.

Burada verilen bilgiler tanı ve tedavi için değil  sadece genel bilgilendirme amacı barındırmaktadır.