CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLAR

CİNSEL YOLLA BULAŞAN HASTALIKLAR

Gonokokal Üretrit (Bel Soğukluğu)

Gonokokal üretritin etkeni, gram-negatif bir diplokok olan Neisseria gonorrhoeae’dir. İnkübasyon (kuluçka süresi ) genellikle 3-10 gün arasında değişmesine karşın, semptomların (belirtilerin) gelişmesi için gereken süre 12 saat gibi kısa veya 3 ay gibi uzun olabilir. Gonokokal üretritlerin en sık görülme nedeni cinsel ilişkidir. Bir erkek için enfekte partner ile tek bir ilişki sonucu bulaşma riski yaklaşık %20, buna karşın enfekte erkekten dişiye bulaşma olasılığı %80’dir. Taşıyıcı veya hasta partner ile cinsel ilişki sayısı arttıkça risk de artar.

Semptom ve Bulgular:
İdrar yaparken yanma
Üretral akıntı (Akıntı genelde iltihaplı, sarı-kahverengi görünümde ve çok boldur)

Komplikasyonlar:
Periüretritis, periüretral apse
Üretral darlık
Prostatit, prostat apsesi, epididimit, proktit, ve artrit görülebilir

Tedavi ve Korunma:
Gonore, düzenli olarak kondom (prezervatif) ve ilişkisi sonrası antibiyotik kullanımı, vajen içi antiseptik veya antibiyotik uygulaması ile önlenebilir. Ceftriaxone, Spectinomycin Ciprofloxacin ,Norfloxacin, Cefuroxime aksetil, Ceftizoksime ve Amoxicillin tedavide kullanılabilir. Tedavi sonrasında hastaların takibi önemlidir. Tedavinin 3.-7. gününde hala üretrit sürüyorsa direnç gelişimi, postgonokoksik üretrit veya re-enfeksiyon düşünülmelidir.

Nongonokokal Üretrit(NGU)

Üretrit varlığı halinde kültür veya gram boyama ile N. gonorrhoeae gösterilemediğinde, nongonokokal üretrit tanısı konulur. En önemli ve tehlikeli ajan Chlamydia trachomatis’tir. NGU li erkeklerin %25-60 ında ve gonoreli erkeklerin %4-35 inde üretrada gösterilebilir. Klamidyal enfeksiyonların %50 sinde herhangi bir bulgu yoktur ancak taşıyıcıdırlar. Hastaların %20-50 sinde Ureaplasma urealyticum NGU etkenidir. En sık, 20-24 yaşlarında görülür. Akut üretritlerin %50-75 i nongonokokaldır. İnkubasyon periyodu 7-35 gündür.

Belirtiler:
Üretral akıntı, (akıntı genellikle az miktarda, ince ve mukoid özelliktedir)
Disüri (idrar yaparken yanma ) ve üretral (idrar yolunda) kaşıntı ve batma hissidir.

Tedavi ve Korunma:
Tetracycline , doxycycline veya erythromycin kullanılabilir. NGUten korunma, gonoredeki gibi prezervatif ve vaginal spermisit kullanımı ile sınırlıdır. Hastanın seksüel partnerlerinin birlikte tedavisi çok önemlidir.

Sifiliz (Frengi)

Sifiliz (frengi), Treponema pallidum adlı spiroket tarafından oluşturulur. T. pallidum cilt ve mukoza yoluyla vücuda girer ve cinsel ilişkiden 2-4 hafta sonra peniste ağrısız şankr (zımbayla delinmiş görünümlü bir yara) gelişir. Bastırmakla ağrı saptanmaz. Tedavi verilmezse lezyon kendiliğinden yavaşça iyileşir. Hastalık 2 nci safhaya geçer. İnguinal bölgede tek ya da iki taraflı, birbirinden ayrı, ağrısız lenfadenopatiler (lenf bezi şişmesi) bulunabilir.

Laboratuar Bulguları:
Şankrın tabanı kazınarak alınan materyale karanlık alan incelemesi yapılarak spiroketlerin görülmesiyle veya fluoresan antikor teknikleri ile tanı konur. Karanlık alan incelemesi yapılamıyorsa serolojik test kullanılmalıdır. Serolojik testler, şankrın ortaya çıkışından 1-3 hafta sonra bile negatif olabilir.

Komplikasyonlar:
Ürolojik komplikasyonlar nadirdir ve hastalığın 3 üncü safhasında görülür. Bunlar arasında testis gomları ve nörosifilizde görülen nörojenik mesane sayılabilir.

Tedavi:
Erken sifilizli hastalara penisilin G verilir. Penisilin allerjisi olanlara doxycycline veya tetracyclin verilebilir.

Trikomonas

Hastalığa Trichomonas Vaginalis neden olur. Görülme sıklığı %2 dir. Kadın ve erkeklerde en sık 15-40 yaşlarında görülür. Cinsel ilişkiyle bulaşır ve enfekte kadınların erkek partnerlerinde %60 oranında, enfekte erkeklerin kadın partnerlerinde ise % 67-100 oranında bulunmuştur. Erkeklerde çoğu zaman bulgusuz seyreder.

Tedavi ve Korunma:
Tedavi başarıyla sonuçlanana kadar prezervatif kullanılması gerekir. Hastaya ve partnerine metronidazole verilir. Tedaviye hemen yanıt alınır. Partnerlerin ciddiyetle tedavisi çok önemlidir.

Şankroid (Ulcus Molle)

Haemophilus ducreyi tarafından oluşturulur. Cinsel ilişkiden birkaç gün sonra görülen papül, şankroidin ilk belirtisidir. Sonra, tek veya birden fazla, kirli görünüşlü, ağrılı şankroid ülserler ortaya çıkar. Genellikle iltihaplı akıntı yaparlar. Hastalarda ateş, baş ağrısı ve halsizlik vardır. Tedavi edilmeyen ülserler yavaşça büyür, patlar ve diğerleriyle birleşirler. Ağrılı kasık enflamasyonu, lenfatik obstrüksiyona neden olur ve genital lenfödem, ileri evrede ise elefantiyazis gelişir. Hastaların %50 ‘sinde, ülserden alınan örneğin gram boyama ile incelenmesinde gram-negatif kokobasiller görülür. Biyopsi her zaman tanı koydurucudur.

Tedavi:
Azithromycin 1 g. tek doz, erythromycin 500 mg. 4×1 7 gün, ceftriaxone 250 mg. tek doz kullanılabilir. Tanı sırasında ve 3 ay sonra HIV testi yapılması uygun olur. Uygun tedavi ile prognoz çok iyidir.

Lenfogranuloma Venereum

Chlamidya Trachomatis etkendir. Genital lezyon, lenfadenit ve rektal darlıklar görülebilir. Cinsel temastan 5-21 gün sonra bir papül veya püstül belirir. Genital lezyon küçüktür ve genellikle gözden kaçar. Kültürde C. trachomatis üremesi tanı koydurur.
Komplikasyonlar:
İnguinal (kasık) lenf nodlarının rüptürü ile akıntılı sinüsler oluşur. Kronik inguinal enflamasyon lenfatik obstrüksiyon ve elefantiyazise neden olabilir. Rektal darlık, geç bir komplikasyondur.
Tedavi:
Doxycycline 100 mg. 2×1, 3 hafta süreyle kullanılır.

Granuloma Inguınale

Etkeni Calymmatobacterium granulomatis (Donovan basili) ve inkubasyon periyodu 2-3 aydır.

Klinik Bulgular:
Papül ilk belirtidir. Bundan, çevre ciltten kabarık, tabanı eritemli ve hemorajik sekresyon içeren, sert, endüre, ağrısız bir ülser oluşur. Boyanmış smirde Donovan cisimlerinin görülmesi tanı koydurucudur.

Tedavi:
Tetracycline 500 mg. 4×1 veya trimethoprim-sulfamethoxazole (160/800 mg. tablet) 2×1 lezyonlar iyileşene kadar uygulanır.