Çocuğuma Telefon Ne Zaman Almalıyım ?
Yazar Mustafa Erkan • Çocuk Psikiyatristi • 26 Eylül 2018 • Yorumlar:
İletişimin baş döndürücü hızı hepimizi akıl almaz bir hızda sardı. Akıllı telefonlar gözümüzün önünde sosyal bir devrimin ana aktörleri olmakta. Daha birkaç yıl öncesinde elektronik postalarımıza bakmak için akşam eve gitmeyi beklerken şu sıralar çoğumuz için bir saatlik “çevrimdışı” olmak ıssız adaya düşmekle eşit. Önce bilgisayar oyunlarıyla başlayan ardından internet ve sosyal medya ile devam eden “teknoloji bağımlılığı” öncelikle ailelerin ve ruh sağlığı çalışanların başlıca uğraş alanlarından biri haline geldi. Ancak şunu da kabul etmeliyiz ki tehlikelerinin yanında hayatın bir parçası olarak teknolojiye de muhtacız. Bu noktada özellikle ailelerimize düşen rol toptan reddedici tavırdan ziyade teknolojiyi çocuklarımızın yararına nasıl kullanacağımızdır. Bu yazıda belki de ailelerimizin kafasını kurcalayan en kritik sorulardan birini irdeleyeceğiz.
ÇOCUKLARIN BİREYSEL TELEFON İÇİN UYGUN YAŞI NE ZAMANDIR?
Bilinçli bir aile bu soruyu kendisine sormaya başladığında muhtemelen çocuğu 10-12 yaşa gelmiş demektir. Bu yaştan önce hem çocuğun bireysel gelişimi hem de fiziksel çevresi göz önüne alındığında uzmanlar tarafından bireysel telefon önerilmemektedir. Ancak sadece yaş telefon sahibi olmak için tek başına yeterli kriterleri karşılamamaktadır. Bilinçli aile yaşla birlikte şu sorulara da cevap vermelidir.
*Çocuğunuz kendisi için maddi olarak değerli eşyalarını sık sık kaybeder mi? Mesela atkısını, montunu okul servisinde bir yıl içinde 3 ten fazla unuttu mu?
*Çocuğunuz haftalık olarak verdiğiniz cep harçlığını tutarlı olarak harcıyor mu? Yoksa dürtüsel şekilde hepsini bir günde mi harcıyor?
*Çocuğunuz bilgisayar oyunları veya sosyal medya ile kendini sınırlamakta zorlanıyor mu?
*Çocuğunuzun sanal dünya dışında gerçek hayatta yaşıtları ile ilişkileri nasıldır?
*Çocuğunuzda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu gibi dikkati ve davranışlarını etkileyen bir psikiyatrik hastalığı var mı?
Teknoloji dünyasının gelişmesi önümüze telefonlar açısından da bir çok seçeneğini önümüze sermekte. Uzmanlar çocuklarının özellikle sosyal medya konusunda sorun yaşayacağını düşünüyorsa sadece konuşma ve kısa mesaj hizmeti veren “akıllı olmayan” bir telefonu da çocuklarına alabilirler.
Tüm hazırlıkları tamamlandığında ve artık çocuğunuza telefon almaya karar verdiğinizde yapılması gereken belli kuralların en başından konuşmak ve bu kurallara uyulmadığında ne gibi yaptırımların olabileceği konusunda anlaşmaya varmaktır. Bu kuralların genel çerçevesi şu şekilde olmalı;
*Telefona mutlaka şifre konulmalı ve şifre aile bireyleri dışında kimseyle paylaşılmamalı
*Telefonla geçecek süre mutlaka önceden belirlenmeli
* Telefon kaybolur, bozulur veya kırılırsa nasıl bir yol izleneceği konusunda çocukla anlaşmaya varılmalı
*Telefondan hangi durumlarda ayrı kalınacağı belirlenmeli (Uyumadan bir saat önce telefon bırakılmalı, ödev saatlerinde ve akşam yemeği yerken telefonlar kapatılmalı gibi)
* Üye olunacak sosyal medya sitelerinin şifreleri anne baba tarafından bilinmeli yazışmalar ve mesajlar takip edilmeli, tanınmayan kişilerden gelen mesaj veya arkadaşlık istekleri kabul edilmemeli
* Eğer online oyunlar için kredi kartı harcaması yapılacaksa bunun limitleri önceden belirlenmeli
Sonuç olarak teknoloji hayatımızın bir parçası ve akıllı telefonlarda daha iyisi çıkana kadar en sık kullanılanı. Belirli kurallar ve sınırlar çerçevesinde başta güvenlik ve eğitim olmak üzere faydaları yadsınamaz. Önemli olan çocuğumuzu iyi tanıyıp ona göre karar vermektir. Unutmayalım çocuklarımızın mutluluğu çok önemli ama anne baba olarak asıl görevimiz çocuğumuz için neyin doğru neyin yanlış olduğunu belirlemek. İşte o zaman daha iyi ebeveynler olabiliriz