Çocuk Eğitiminde Ebeveynlere Pratik Öneriler
Yazar Ayşenur Kaya • Psikolog • 7 Mart 2018 • Yorumlar:
Sağlıklı, başarılı ve mutlu çocuklar yetiştirmek her anne babanın hayalidir. Ancak birçok ebeveyn yaptıkları fedakarlıklara rağmen çocukları ile ilişkilerinde istedikleri başarıyı yakalayamazlar. Bu başarısızlık motivasyonlarının düşmesine ve kendilerini yetersiz hissetmelerine neden olur.
Motivasyonunu kaybetmiş anne babalar için güzel bir haberim var!
Çocuklarınız ile aranızdaki iletişimi güçlendirmek çok da zor değil. Sorun çözme becerilerinizi geliştirmek için edineceğiniz pedagojik bilgiler “yeterince iyi” ebeveyn olma konusunda size yol gösterebilir. Bu yazıda size yardımcı olacağını düşündüğüm bazı pedagojik bilgileri çeşitli başlıklar altında derledim. Bu pratik bilgilerin işinize yaramasını dilerim. İyi okumalar.
Çocukların Dinleyeceği Şekilde Nasıl Konuşulur?
Çocuğunuzla iletişim kurarken ne söylediğiniz değil nasıl söylediğiniz önemlidir. Sözünüzü dinletmek için öfkeli bir yüz ifadesi ve yüksek ses tonu kullanmayın. Çocuklar kendilerine öfkelenmiş bir yetişkini dinlemek istemezler. Uzun cümleler yerine kısa cümleleri tekrarlı söylemeli, Sevecen ama net bir yüz ifadesi kullanmalı, yumuşak ve kararlı bir ses tonu ile çocuğa seslenmelisiniz. Bu çocuğun sizi dinlemesini sağlayacaktır. Böylece çocukla çatışmaksızın iletişim kurmuş olursunuz.
Çocuğunuza Yemesi İçin Neden Yalvarmamalısınız?
Yeme alışkanlığı edindirmede ebeveyn tutumu çok önemlidir. Çocuğunuz yemeğini yemediğinde sinirlenmeyin ya da tabağındakileri bitirmesi için ona yalvarmayın. Bu yemek yemenin bir ilgi çekme malzemesi olarak algılanmasına yol açar. Bunun yerine yemek zamanlarını çocuğunuza uygun bir düzende ayarlayın, yiyeceği yemeği seçmesine izin verin, çeşitli ve dengeli ürünler sunun. Böylece yemek yeme doğal bir ekinliğe dönüşür. Çocuk tarafından iletişim aracı olarak kullanılmaz.
Övmek Nasıl İşe Yarar?
Çocuklar belli davranış kalıplarını öğrenirken övgüye ihtiyaç duyarlar. Ancak övgüyü çocuğun şahsını övmek için kullanmamalısınız. Aksi taktirde çocuğun kendine verdiği değer ile davranışı arasında bağlantı kurmuş olursunuz. Övgü her zaman davranışa yönelik olmalıdır. Örneğin, “Güzel yiyorsun” denebilir ama “Yemek yediği için güzelleşiyor kızım” denmemelidir. Böylece çocuk kendilik değeri ile ilgili bir yanılgıya düşmez. Doğru övgü olumlu davranışları pekiştirir.
Yalan
Okul öncesi yaş döneminde Yalan bağımsızlığa giden bir yoldur. Bu yaş döneminde Yalan söylediğinde çocuğa aşırı tepki vermeyin. Kızgın tepkiler vermek bir dahaki sefere sizi kızgın görmek istemediği için çocuğun doğruyu söylemekten kaçınmasına yol açar. Bunun yerine neden yalan söylediğini anlamaya çalışın ve ona gerçeğin yararlarını anlatın. Gerçeğin sizin için önemini bilmek çocuğunuza doğru söylemenin ne kadar önemli olduğunu gösterecektir.
Sen ile Başlayan Cümleler
Sen ile başlayan cümleler dinleyiciyi kendini savunmaya yönlendirir. Çocuğunuzla kurduğunuz iletişimde sen dilini kullanmamalısınız. Örneğin “Çok tembel bir çocuksun! Neden eşyalarını hiç toplamıyorsun?” gibi cümlelerle onu eleştirmemelisiniz. Bu yaklaşım şekli çocuğun sizi duymazdan gelmesine ya da daha fazla karşı koymasına neden olur. Bunun yerine kendi duygularınızı ifade eden Ben dilini kullanmalısınız. Böylece çocuk kendini suçlanmış hissetmeyecektir. Sorunlarınız ben dili ile çözmek çatışmaları azaltır.
Ben İle Başlayan Cümleler
Çocuğunuzla aranızdaki birçok kavganın nedeni iletişimsizliktir. Sadece ne söylediğinizi değil, nasıl söylediğinizi de göz ardı etmemelisiniz. Aksi takdirde vermek istediğiniz mesaj çocuğunuza ulaşmaz. Konuşurken doğru kelime seçimine, beden diline ve ses tonuna dikkat etmelisiniz. Yargılamayan, yumuşak ve kararlı ifadeler çocuğunuzun sizi dinlemesini sağlar. Doğru iletişim biçimi çocuğunuz tarafından anlaşılmanızı ve onunla iş birliği yapmanızı kolaylaştırır.
Çocuklar Neden Ağlar?
Çocukların ağlama sebeplerinden biri Duygusal yoksunluktur ve giderilmemiş duygusal ihtiyaçlardan kaynaklanır. Yoksunluğa düşen çocuk asla ağlatılmamalıdır. Aksi takdirde çocuğun duygusal gelişimi zarara uğrar. Böyle bir sebepten ağlayan çocuk mutlaka kucaklanmalı ve teselli edilmelidir. Çünkü çocuğun sevilmeye, dokunulmaya ve teselliye ihtiyacı vardır. Bu ihtiyaçları karşılandığında çocuk kendini emniyette hisseder. Ebeveyni ile Yakınlık kurma, içine düştüğü boşluk duygusunu giderir.
Çocuk Neden Küser?
Küsme bir duyguları ifade etme aracıdır ve bazen çocuklar problem çözme aracı olarak küsme yöntemine başvurabilirler. Hangi sebeple küsmüş olursa olsun anne babalar çocuğu ikna etmeye yahut da üzerine çok giderek barışmaya çalışmamalıdırlar. Çünkü küsmenin işe yaradığını gören çocuk, sık sık küsme davranışı sergiler. Bunun için anne baba küsen çocuğun isteklerini yerine getirmemelidir. Böylece çocuk küsmenin işe yaramadığını görecektir. Küsmeden duygularını ifade etmek doğal iletişim kurma becerilerini geliştirir.