Çocuklarda Bel Ağrısı

Bel ağrısı yalnızca yetişkinlerde görülmüyor, günümüz yaşantısında çocuklarımızın da sıklıkla bel ağrısı şikayetleri ile karşılaştığına tanık oluyoruz. Bel ağrısı özellikle gelişmiş toplumlarda çok sık görülen sorunlar arasında yer alıyor. Yaygın şekilde gözlemlediğimiz bel ağrısı, maalesef ki her 100 insandan 80’inin hayatının bir döneminde şikayet ettiği sorunlardan biri olmaya devam ediyor.

Değerli hasta yakınlarım ve sevgili ebeveynler bu yazımda sıkça karşımıza çıkan bel ağrısı vakalarında çocukların durumunu detaylı bir şekilde ele almak istiyorum. Çocuklarda bel ağrısı sık karşılaşılan bir durum olmasa da son yıllarda görülme sıklığında artış gözlemlediğim bir durum. Bu artış genellikle çocukların gün boyu hareketsiz kalmalarına ya da bilgisayar başında vakit geçirmelerine bağlansa da aslında altında çok tehlikeli sorunlar yatabiliyor. Bu nedenle hem doktorların hem de ebeveynlerin çocuklarda bel ağrısı şikayetlerine özenle eğilmesi gerektiğini düşünüyorum. 

Çocuklarda Bel Ağrısı Neden Görülür?

Bilgisayar başında geçirilen uzun saatler, biz yetişkinlerin dahi taşımakta zorlandığı sırt çantaları ve duruş bozuklukları  çocuklarda bel ağrısı sorununun yaygınlaşmasına yol açıyor.

 

Kısaca ifade etmem gerekirse; 

 

• Bilgisayar başında uzun zaman geçirmek,

• Duruş bozukları,

• Ergonomisi bozuk ve aşırı ağır olan sırt çantaları çocuklarda bel ağrısının en yaygın nedenleri arasında yer alıyor. 

 

Ancak yukarda bahsettiğim nedenlere ek olarak;

 

• Enfeksiyon

• Tümörler

• Bel Kayması 

• Omurga eğriliği veya kamburluk gibi nedenlere bağlı olarak da çocuklarda bel ağrısı ortaya çıkabilir. 

 

Bu nedenle bel ağrısının nedeni tam olarak anlaşılmadan “çocuktur geçer” mantığından uzaklaşılması ve mutlaka bir uzmana danışılıp ağrı nedeninin öğrenilmesi gerekiyor. 

 

Dikkat Edin: 4 yaşın altındaki çocuklarda 4 haftadan uzun süren bel ağrısı sorunu omurga anomalilerine ya da kansere işaret ediyor olabilir. Bu nedenle çocuklarda bel ağrısının yakından takip edilmesi gerekmektedir. 

 

• Geceleri artan ağrı

• Sürekli yorgunluk 

• Bacaklara ya da kollarda devam eden ağrı

• Bacaklarda ya da kollarda uyuşma veya hissizlik

• Tuvalet kaçırma 

• Yürümede zorluk 

• Kilo kaybı 

• Ateş belirtilerinden birisi ya da birden fazlası çocuklarda bel ağrısına eşlik ediyorsa mutlaka omurga anomalisi, enfeksiyon ya da tümör şüphelerinin araştırılması gerektiği unutulmamalıdır. 

 

Doğumsal Omurga Anomalisinden Şüphelenmeye Ne Zaman Başlanmalı?

 

4 yaşından küçük çocuklarda uzun süreli bel ağrısının doğumsal omurga anomalisine işaret ettiğinden bahsettim. 

 

Bel ağrısına ek olarak;

 

• Bel ve kuyruk sokumu bölgelerinde kıllanma, 

• Aslında kas felci olsa da toplumumuzda hoş olarak kabul edilen bel gamzesi ya da gamzeli görünüm, 

• Bel bölgesindeki dokuda yağ birikimi omurga anomalisine işaret edebilir. Bahsettiğim durumlarla karşılaşan ebeveynlerin mutlaka bir uzmana danışmasını öneriyorum. 

 

Çocuklarda Skolyoz ve Bel Ağrısı

 

Skolyoz en basit haliyle omurganın arkadan bakışta C veya S şeklini alması olarak ifade edilir. Omurgada bulunan 10 dereceden fazla eğriler skolyoz olarak tanımlanır.  Özellikle doğumsal anomalileri olan veya çocuk felci (polio) geçirenlerde daha yaygın görülür. Kız çocuklarda erkeklerden 7 kat daha fazla karşılaşılan skolyozun görülme sıklığı 10 yaşın üzerindeki çocuklarda artar. Skolyoz belirtileri arasında bel ağrısı olduğunu unutmayın. 

 

Çocukları Bel Ağrısından Korumak İçin Yapılması Gerekenler

 

Öncelikle her bel ağrısının ciddi sorunlara işaret ettiğini düşünmemeli ancak ebeveynler olarak gözlemlemeyi de ihmal etmemeliyiz. Çocuklarda bel ağrısı görüldükten hemen sonra çocuğun yaşamında ufak değişiklikler yaparak süreci takip etmemiz gerekir. Bel ağrısı ortaya çıkan çocuklarda ilk olarak sırt çantası kullanımına bakılmalıdır. 

 

Sırt Çantası Kullanımına Dikkat!

 

• Sırt çantası kullanan çocuklarda, sırt çantası ağırlığının vücut ağırlığının %15’ini geçmemesine özen gösterin,

• Çanta ağırlığının eşit dağıtılmasını sağlayın,

• Sırt çantası tasarımının ergonomik olduğundan emin olun,

• Çantanın iki omuzla taşınmasına dikkat edin, 

• Ağır taşınması gereken durumlarda kalça kayışı ya da tekerleği olan çantalar tercih edin, 

• Bel ve göğüs kemeri ile ağırlığın vücuda eşit dağılmasını sağlayan çanta tasarımları kullanın.

 

Yukarıda bahsettiğim şekilde sıralayabileceğim önlemler ile sırt çantasına bağlı bel ağrısı sorununun üstesinden gelinebilir. 

 

Düzenli Hareket ve Doğru Duruş 

 

Çocukluk döneminde ortaya çıkan bel ve sırt ağrılarından korunmak için çocuklarımızı onları rahatsız etmeden ve baskı altına almadan takip etmemiz gerekiyor. Takibi yaparken bir yandan çocukların hareket ve duruş alışkanlıklarına da müdahale etmek sürecin sorunsuz atlatılması açısından önem taşıyor. 

 

Yüzme: Bel ve sırt ağrıları açısında yüzme en faydalı sporlardan birisidir. Çocukların da genellikle keyif aldığı bu spor, bel ve sırt ağrısına ek olarak büyüme ağrıları olarak tabir ettiğimiz ağrılar için de faydalı olabiliyor. 

 

Duruş Kontrolü: Doğru duruş çocuklarda bel ağrısı oluşumuna engel olmak için önemlidir. Çocukların duruşunu kontrol etmek, kambur duruşa geçtiklerinde onları uyarmak gerekir. Ayrıca uzun süre bilgisayar başında olan çocukların da bilgisayar başında geçirdikleri sürenin kontrol edilmesini ve bu süredeki oturma pozisyonlarının gözlemlenmesini tavsiye ediyorum. 

 

Dikkat Edin: Eğer bel ağrısı alınan önlemlere rağmen 4 haftadan uzun sürerse mutlaka bir uzmana danışılması gerekir. 

 

Çocuklarda Bel Ağrısı Nedeninin Teşhis Edilmesi

 

Çocuklarda uzun süreli devam eden bel ağrısı sorunu olduğunda öncelikle fiziksel muayene yapılması gerekir. Muayeneyi yapan doktorun çocuğun ailesinden tıbbi hikayesini dinlemesi ve çocuğa ağrı ile ilgili sorular sorması ağrının nedenini bulmak açısından önemlidir. Bel ağrısı ile birlikte ortaya çıkan belirtilerin araştırılması, çocuğun hareket kabiliyetinin değerlendirilmesi için fiziksel muayene kritik derecede önemlidir. 

 

Dikkat Edin: Değerli hasta yakınlarım ve ebeveynler çocukların bel ağrısı şikayetlerini görmezden gelmemeli ve mutlaka bir uzmana danışmalısınız. Omurga anomalilerine ve eğriliklerine bağlı olarak ortaya çıkan ağrılar erken teşhis ve konforlu tedavi planlaması açısından büyük önem taşır. 

 

Röntgen: Kemiklerin hizalanma şeklinin incelenmesi, deformasyonların teşhisi, kırıklar ve tümörlerin görüntülenmesi için röntgen ile inceleme yapılabilir. 

 

Bilgisayarlı Tomografi (BT): Özellikle omurga anomalilerinde omurganın 3 boyutlu olarak incelenebilmesi için bilgisayarlı tomografiye ihtiyaç duyulabilir.

 

Manyetik Rezonanslı Görüntüleme (MR): Omurilik, sinir kökleri ve disk gibi yumuşak dokuların değerlendirilmesi için MR istenir. Bu görüntüleme yöntemi ile enfeksiyona ya da tümöre bağlı bel ağrıları teşhis edilebilir. 

 

Kemik Taraması: Görüntüleme teknikleri ile net bir şekilde incelenemeyen enfeksiyon, tümör ya da kırıkların net bir şekilde görüntülenmesi için kemik taraması yapılabilir. 

 

Laboratuvar Testleri: Rahatsızlığın kesinleştirilebilmesi için tam kan sayımı gibi diğer laboratuvar testleri de doktor tarafından talep edilebilir. 

 

Çocuklarda Bel Ağrısı Tedavisi 

 

Bel ağrısının tedavisinde, ağrının nedenine bağlı olarak planlama yapılması gerekir. Akut ve kronik kas gerginliğine bağlı ağrıların tedavisi ile kifoz yani kamburluk sorununa bağlı bel ağrılarının tedavisi muhakkak farklı olmalıdır. 

 

Değerli hasta yakınlarım ve ebeveynler öncelikle bel ağrısının tedavi edilebilir olduğunu ve bu tedavilerinin sadece çok düşük bir yüzde ile cerrahi operasyon ile gerçekleştirildiğini kesinlikle aklınızdan çıkarmamalısınız. 

 

Çocuklarda da bel ağrısının genel sebebi kasların aşırı ya da yanlış kullanımıdır. Bu tür bir sorunla karşılaşıldığı zaman egzersizler, steroid içermeyen ağrı kesiciler ve duruş kontrolü ile bel ağrısı tedavi edilebilir. 

 

Kifoz ya da halk arasındaki adı ile kamburluk çocuklarda bel ağrısına neden olan sorunlar arasında yer alır. Kamburluk duruşa bağlı ya da yapısal olarak ortaya çıkabilir. Çocuklarda duruşa bağlı kamburluk en sık görülen türdür. Duruşa bağlı kamburluk duruş egzersizleri ile düzeltilebilir. Egzersizler ile çocukların doğru duruşa adapte olması sağlanabilir. Haftada 3 gün 1’er saatlik antrenmanların yapılması duruş bozukluğuna bağlı kamburluğun engellenmesinde yardımcı olacaktır. 

 

Yapısal kamburluk ya da tıp literatüründeki adı ile “Scheuermann kifoz”; omurların arasındaki disklerde yapısal bozukluk ile karakterize olan bir sorundur. Yapısal kamburluk sorunu olan çocuklarda korse özellikle büyüme ve gelişme devam ederken sorunun ilerlememesi için mutlaka kullanılmalıdır. Kamburluğun oluşturduğu eğrilik 75 derecenin üzerinde olduğu durumlarda cerrahi müdahale düşünülebilir. 

 

Bel fıtığı çocuklarda karşılaştığımız sorunlar arasında değildir ancak nadiren de olsa ergenlik döneminde görülebilir. Ergenlik dönemi fiziksel gelişimin devam ettiği bir süreç olduğu için bel fıtığının mutlaka kontrol altında tutulması ve takip tedavisi ile incelenmesi gerekir. 

 

Çocuklarda bel ağrısı çoğu zaman ciddi sorunlara işaret etmese de gelişme döneminde ortaya çıkan ve uzun süreli bel ağrısının takip edilmesi gerektiğinin altını çizmek istiyorum. Eğer sizin de çocuğunuzda geçmeyen bir bel ağrısı şikayeti varsa ihmal etmeden bir uzman ile görüşmelisiniz.