Çocuklarda Bıngıldak (Fontanel) Değerlendirmesi

Normal fontaneller şekil ve kapanma süresi açısından normal çocuklarda çok çeşitlilik gösterir. Bir fontanelin anormal olup olmadığının anlaşılabilmesi için ilk başta normal fontanel ve varyasyonlarının çok iyi bilinmesi gereklidir. Klinik değerlendirmede en çok ön fontanel kullanılır. Yenidoğan döneminde altı tane fontanel vardır ve ön fontanel en belirgin ve büyük olanıdır. Ön fontanel sıklıklar 2.5 cm genişliğinde baklava dilimi şeklindedir. Klinikte ön ve arka fontanellerin değerlendirilmesi daha fazla önem arz eder. Yenidoğanın fontanel muayenesi nörogelişimsel değerlendirmenin esasını oluşturur. Yenidoğan kafa muayenesi kafa şekli, baş çevresi, suturların üst üste binmesi, ön fontanel ve arka fontanelin boyutlarının değerlendirilmesi ile yapılır. Fontanel muayenesi çocuk sakin, ağlamazken ve dik pozisyondayken yapılır. Fontanellerin erken ya da geç kapanması bir takım hastalıkların ve sendromların bir parçası olarak karşımıza çıkar. Akondroplazi, hipotiroidizm, Down sendromu, kafa içi basınç artışı ve rikets fontanelin geniş olmasına ya da kapanmasının gecikmesine neden olan pek çok hastalıktan bazılarıdır. Normal bir fontanelde dik pozisyonda yapılan muayenede hafifçe kalp atışı gibi yükselme ve alçalma olabilir. Şiddetli bir pulsasyon alınıyor olması ciddi bir hastalığın bulgusu olabilir. Fontanelin kabarıklığı menenjit gibi intrakranial basınç artış ile giden hastalıkların ipucu olabileceği gibi fontanel çöküklüğü de dehidratasyon gibi sıvı dengesinin bozulduğu hastalıkların bir işaretçisi olabilir. Fontanelin değerlendirilmesinde fizik muayeneye ek olarak kan testleri, transfontanel ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntüleme yöntemleri kullanılmaktadır.Kan testlerinde kalsiyum, fosfor,alkalen fosfataz, d vitamini, parathormon, tiroid fonksiyon testleri mutlaka değerlendirilmelidir. Çocuklarda d vitamini düzeyi normal snırlarda ise bıngıldağın erken kapanması durumunda koruyucu d vitamini kullanımının kesilmesine gerek yoktur. En çok merak edilen durumlardan biri de fontanellerin kapanma zamanıdır. Ön fontanelin 3.ay ile 18 ay arasında kapanması gerekir. 3.aydan önce veya 18. aydan sonra kapanması durumunda mutlaka çocuk doktorunun değerlendirmesi gerekmektedir.