Çocuklarda Boyun Kitleleri

Baş ve boyun bölgesinde yer alan kitleler temel olarak iyi huylu (benign – kanser olmayan) ve kötü huylu (malign -kanser) olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Çocuk yaş grubunda görülen baş ve boyun kitleleri genellikle iyi huyludur ve en sık nedenleri enfeksiyonlar, doku şişmeleri (ödem), doğumsal doku kalıntıları veya kistler, lenf bezi büyümeleri ve iyi huylu tümörlerdir. Kötü huylu tümörler büyüme, yayılma ve hayati organları etkilemeleri sonucunda tehlike oluşturmalarına karşın çoğu zaman uygun yöntemlerle tedavi edilebilirler.

Çocuk yaş grubunda en sık izlenen iyi huylu kitleler geniz eti ve büyük bademciklerdir. Bu bölgelerde kötü uylu bir tümör izlenme sıklığı son derece azdır. Büyümenin asimetrik ya da tek taraflı olması halinde dikkatli değerlendirme yapılması gerekir.

Çocuklarda boyunda lenf nodlarının büyümesi sık karşılaşılan bir durumdur ve hemen her zaman enfeksiyonlara ikincil olarak oluşurlar.

Baş ve boyunda sık görülen diğer bir iyi huylu kitle grubu içlerinde sıvı birikimi olan kistlerdir. Bunlar doğum öncesinde kaybolması gereken bazı yapıların kaybolmayıp kistleşmesi ile oluşan brankial kleft kistleri ve tiroglossal kanal kistleri, dermoid kistler, kistik higroma gibi patolojilerdir. Kitle etkisi ile rahatsızlık vermeleri, enfeksiyon riski içermeleri ve uzun dönemde kötü huylu kitlelere dönüşüm riski nedeni ile tanı konulduğunda cerrahi olarak çıkartılmaları tavsiye edilmektedir. Kan damarlarına ait kitleler içinde en sık karşılaşılanlar hemanjiomlar, lenfatik ve arteriovenöz malformasyonlardır.

Burun ve sinüs kaynaklı kitleler:

Genellikle burun tıkanıklığı ve kanama şikayetlerine neden olurlar. Çocuklarda karşılaşılan en sık kötü huylu kitleler yumuşak doku kökenli rabdomyosarkom ve non-Hodgkin lenfomalardır.

Özellikle ergenlik dönemi ve öncesindeki erkek çocuklarda görülen iyi huylu bir kitle olan geniz bölgesi (nazofarinks) anjiofibromu sık tekrarlayan burun kanamalarına neden olur. Bölgesel olarak büyüme potansiyeli nedeni ile çevresindeki önemli anatomik yapılara bası ve yayılma yapabilir.

Burun polipleri çocuklarda erişkinlere göre daha nadir izlenirler. Yoğun polip izlenen çocukların kistik fibrozis hastalığı yönünden değerlendirilmeleri gerekir. Yine alerjik nezle ve alerjik mantar sinüzitleri burun içinde polip oluşumuna neden olabilen hastalıklardır.

Burunda polip şeklinde izlenen bir diğer kitle ise beyin zarının burun tavanındaki doğumsal kemik açıklıklarından burun içine doğru fıtıklaşması ile oluşan meningoseldir. Fıtıklaşan doku sadece beyin zarı (menenks) olabileceği gibi beraberinde beyin dokusu da bulunabilir (meningoensefalosel). Burun içinde tek polip saptanan tüm çocuklarda bu olasılık göz önünde bulundurulmalı ve tedavi kararı verilirken uygun radyolojik değerlendirmeler yapılmalıdır.

Tükürük bezi tümörleri:

Kulak önü (parotis), çene altı ve dilaltı tükürük bezleri majör, ağız içinde yer alan çok sayıda küçük tükürük bezi minör tükürük bezi olarak gruplandırılmaktadır.

Tiroid bezine ait kitleler:

Tiroid bezi boyunda ön orta hatta yer almaktadır. Çocuklarda tiroide ait kitleler son derece nadir olmasına karşın mutlaka detaylı değerlendirme gerekmektedir.