Çocuklarda Sınır Bilinci Oluşturma

Sınır koyma; bir beklenti ya da kuralı çocuğa kendini güvende hissettirerek öğrettiğimiz ve her bireyin gelişiminde önemli rol oynayan bir süreçtir. Çocuklar bir toplumun ya da bir ailenin kurallarını anlamak isterler. Onlardan ne beklendiğini, diğer insanlarla birlikteyken durdukları yeri, ne kadar ileri gidebileceklerini ve ileri gittikleri zaman da neler olacağını bilmeye ihtiyaç duyarlar.

Sınırlar çocuğa kendini güvende hissettirir. Çevre tarafından beklenen davranışların tanımlanmasının yanı sıra insanlarla olan ilişkilerini de belirler. İçinde bulunduğu dünyaya adapte olabilmek için net mesajlara ihtiyaç duyan çocukların kendi potansiyellerini keşfedebilmeleri de yol gösterici olan sınırlarla gerçekleşir.

SAĞLIKLI SINIR KOYMAK İÇİN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

• Ebeveyn çocuklara sınırları sadece sözel olarak ifade ediyorsa çocuğun o sınırları özümseme ihtimali daha azdır. Çünkü çocuklar görerek, model alarak ve deneyimleyerek öğrenirler. Bu yüzden ebeveyn öncelikle kendi sınırlarını kontrol edebilmelidir. Karşılıklı olarak koyulan sağlıklı ve güvende hissettiren sınırlar, çocuğun daha kolay içselleştirmesine neden olur. Çocuğa sınır koyarken yaşına ve içinde bulunduğu gelişim dönemine uygunluğu önemlidir.

• Sınırlar oldukça net ve anlaşılır olmalıdır dolayısıyla ebeveynin bu süreçte tutarlı olması da sınırların net oluşu konusunda önemli bir etkendir.

• Koyduğumuz sınırların çocuğumuzu sevmemizle hiçbir bağlantısının olmadığını, onu hatalarıyla ve doğrularıyla da koşulsuz sevdiğimiz uygun bir dille anlatılmalıdır.

• Çocuğun duygularını ve hislerini anladığınızı ona belli edin.

• Cümleye “Hayır” ile başlamak yerine “Evet ancak şundan sonra…” gibi olumlu kelimelerle başlayın.

• Alternatifler sunun. Örneğin; uyku sorunu yaşayan ya da uyumak istemeyen bir çocuğa “Yatağa kucağımda mı gitmek istersin yoksa bir tavşan gibi zıplayarak mı” gibi seçenekler sunun.

Sınır koymak demek “Hayır” demek değildir. Çocuğunuzla aranızda ki ilişkide çok fazla “Hayır!” varsa bu kelime bir süre sonra anlamını yitirecektir. Dolayısıyla kurallarda gerçekten esneme olacak ve olmayacak kısımların belirlenmesi çok önemlidir.

Çocuklar kendilerini tehlikede hissettiklerinde ya da koşullu sevildiklerinde bir şeyleri öğrenemezler. Bu yüzden öncelikle çocuğunuzla bağ kurmak, şefkatle yaklaşmak, duygularını anlamak ve onaylamak koyduğunuz sınırları daha kolay anlamasına ve ilişkinizi korumanıza yardımcı olacaktır.