Covid-19’un Yarattığı Stres Adet Düzensizliği Yapıyor

Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Seval Taşdemir, Covid-19’un neden olduğu stresin adet düzensizliğine yol açabildiğinden bahsetti.

Adet kanaması nedir?

Rahim iç zarının yaşanan hormonal değişiklikler sonrasında dökülmesine adet kanaması adı verilmektedir. Gebeliğin oluşmadığı bu dökülme 28 günde bir tekrar etmektedir. Bu 28 gün periyodun başladığı ilk günden diğer periyodun başladığı ilk güne kadar kabul edilmektedir. Ancak bu sürenin 21 gün ile 35 gün arasında sürmesi son derece normaldir.

Siklus dönemleri nelerdir?

Normal bir siklus, foliküler faz ve luteal faz olmak üzere iki ana döneme ayrılmaktadır. Bu fazlar yumurtlama ile birbirinden ayrılmaktadır. Yumurtlamaya kadar olan foliküler faz rahim içi zarının kalınlaştığı dönemdir. Adet kanamasının ilk günü ile birlikte başlayan dönem yumurtalama ile sona erer ve devamında luteal faz başlamaktadır.

Düzenli adet görmek için gereken şartlar nelerdir?

Adet sürecinin başlamasında beyinden salgılanan hormonlar önemli rol oynamaktadır. Salgılanan bu hormonların devamından hipofiz bezinden de hormon salgılanmaktadır. Adetin görülebilmesi için overlerde folikül bulunması ve hormonel döngünün düzenli olması gerekir.

Adet siklusu rahim iç tabakasının kalınlaşması ile olmaktadır bu nedenle iç tabakanın hormonlara karşı duyarlı olması gerekmektedir. Ayrıca meydana gelen kanamanın dışarı akmasına engel teşkil edecek herhangi bir rahatsızlığın bulunmaması adet görmek için gereken şartları oluşturmaktadır.

Siklus esnasında gelişen yumurta hücresi fallop tüplerinden geçerek rahme ulaşmaktadır. Hamileliğin olmadığı durumlarda döllenmemiş olan yumurta rahme yerleşmez ve bu nedenle kalınlaşmış rahim iç tabakasına gerek kalmaz. Bunun sonucunda kalınlaşan tabaka dökülür ve kanama yoluyla vücuttan atılır.

İlk adetin tam olarak kaç yaşında görüleceği kesin değildir. Bu süreç çevresel ve genetik şartlara göre değişiklik gösterir. Genel olarak ilk adet kanaması 11 ile 14 yaşları arasında gerçekleşmektedir. Kanamayı takip eden ilk iki yıl boyunca kanama süreci düzensizdir ve bazen ayda 2 defa bazı durumlarda da 3-4 ayda bir meydana gelmesi son derece normaldir.

Adet gecikmesi neden olur?

Bazı durumlarda 2 adet siklusu arasında geçen süre uzayabilmektedir. Bunun çeşitli nedenleri bulunmaktadır. Ancak son dönemlerde tüm dünyada yaşanan Covid-19 salgını ve karantina süreci kadınlarda stresin artmasına neden oldu. Adet gecikme nedenleri arasında çeşitli hastalıklar, aşırı stres, yaşın ilerlemesi, yoğun spor yapma ve ani kilo değişiklikleri yer almaktadır. 

Bu durum kadınlarda ödem, huzursuzluk ve stresin artmasına neden olmasının yanı sıra adet gecikmesi aslında hamileliğin gecikmesine de neden olabilmektedir. Bu nedenle stresin kontrol altına alınması için düzenli uyku, sağlıklı beslenme ve yine düzenli egzersiz yapılması tavsiye edilir.