Deri Hastalıkları Karaciğerden Mi Akciğerden Mi?

İnsanoğlunun günlük hayatını belirleyen kültür, bilim ve medeniyet düzeyleri, yüzyıllar boyunca değişe değişe evrilmektedir. Sağlık insan hayatını etkileyen vazgeçilmez ve en üstün güç olması nedeniyle bu değişimlerden çok etkilenir. Halk arasında sağlık ile ilgili nesilden nesile aktarılan gerçekler olduğu kadar yanlışlar da olabilmektedir.

Bunlardan birisi de 25 yıldır hastalarımdan duyduğum: -Ciğerden mi geliyor? Sorusudur. Deri hastalıklarından mustarip çoğu insanın aklına böyle bir soru gelmektedir. Bu soru yurdumuzun doğusundan batısına geçerlidir. Meslek hayatım boyunca Kahramanmaraş'tan Balıkesir’e, Kırşehir’den Kayseri'ye kadar hastalarım bu soruyu bana yönelttiler. İlginç olan kısa bir süre bulunduğum ettiğim Almanya Berlin Charite Hastanesinde karşılaştığım bir Türk teyzemin aynı soruyu sormasıydı. Çünkü dünyanın en önemli Alerji Kliniğindeki hocaya muayene olan teyzem hala hastalığının ciğerden geldiğini düşünüyordu.

Hastalarımız böyle düşünüyor da acaba hekimlerimiz ne düşünür diye yaptığımız ve makale olarak yayınlanan araştırmamızda hekimlerimizin de önemli oranda, deri hastalıkları ile karaciğer arasında ilişki olabileceğini düşündüğünü gördük (Aile hekimlerinin sık görülen dermatolojik hastalıklarla ilgili teorik bilgileri, tanı ve tedavi eğilimleri. Meslektaşlarımın bu teorik bilgi ve düşünceleri çok doğrudur. Hekimler olarak en nadir ihtimalleri de önemsemeliyiz.

Karaciğer ve safra yolları hastalıkları deride bulgu verebilir. Kızarıklık, kaşıntı, damar çatlakları gibi sorunlar karaciğer ve safra yolları hastalıkları ile ilişkili olabilir. Mesela, gebelikte görülen hem anne hem de çocuk sağlığını etkileyen kaşıntılı hastalık safra yolları ile ilişkilidir. Yine ciddi Karaciğer yetmezliği olan hastalarda deride genişlemiş damarlar görülebilir.

Dolaysıyla hastalarımızın sorusunda hakikat payı vardır. Ancak burada önemli olan ilişki sıklığıdır. Kaşıntı çok sık bir bulgudur. Ancak kaşınan hastaların çok çok azında karaciğer ya da akciğer sorunu vardır. Egzama çeşitleri ile yaygın bir deri hastalığıdır. Egzamanın karaciğer gibi iç organ hastalıkları ile ilgili olma ihtimali yine çok nadirdir.

Deri hastalıkları “içte olanın dışa vurduğu”  hastalıklar değildir. Esasında “iç-dış” ayrımı da iyi düşünülerek kullanılmalıdır. Deri vücudumuzun en büyük organıdır. Bir organ olarak derinin kendisine özgü hastalıkları vardır. Başka organların hastalıklarını da yansıtabilir. Bizim mesleğe “Cildiyeci” de derler. Cildiyeciyiz ama kitabın cildi ile değil insanın “deri organı” ile ilgileniriz. 

Derimiz ile ilgili pek çok atasözü ya da deyim vardır: 

Beti benzi atmak

Eline yüzüne kan gelmek

Al basmak 

Tüyleri diken diken olmak 

Dobur dobur kabarmak

Kızıl yörük olmak 

Dabaz/Kurdeşen olmak

Bunların hepsi aslında derimizde tıbben gerçekleşen fizyolojik ya da patolojik olayların halk irfanındaki karşılığıdır. Rahmetli babaannem mübarek Ramazan ayının sonlarına doğru zayıflayanlara: -Ramazanın onu kaldı /İnsanın gönü kaldı derdi.  Bu sözde kilo kaybı, susuzluk gibi değişiklerin derideki etkilerini anlatır. 

Sağlıklı günler dilerim.

Prof. Dr. Kemal Özyurt

Dermatoloji-Cildiye Uzmanı