DİSTAL RADİUS KIRIĞI
Yazar Muhammet Sadıç • Fizyoterapist • 25 Ağustos 2017 • Yorumlar:
Yaşlılarda, özellikle kadınlarda düşmeye bağlı olarak sık görülmektedir. Radius distal ucunun iki önemli fonksiyonu vardır: Hem karpal kemiklerin primer destek bölgesidir, hem de önkolla eklemin bir parçasını oluşturmaktadır.
Radius distal uç kırıkları şu şekilde sınıflanabilir: Non-artikler deplase olmayan, non-artiküler deplase, intraartiküler deplase olmayan, intra-artiküler deplase, stabil-redükte edilebilir, instabil-redükte edilebilir ve instabil-redükte edilemez.
Kırığın tipine ve özelliğine göre operatif veya konservatif yaklaşımla tedavi edilir.
Operatif tedavi endikasyonu olan durumlar;
- instabil kırıklar,
- 20 dereceden fazla distal dorsal angulasyon gösteren redükte edilemeyen kırıklar,
- 2 mm'den fazla deplasman gösteren intra-artiküler kırıklar
- lateral deplase kırıklardır.
Distal radius kırığı sonrası rehabilitasyonun hedefi, el ve el bileğinin fonksiyonel kullanımını sağlamaktır. Bu kırıklar, el fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle kırık tedavisi sırasında elde ödem gelişmemesi için gereken önlemler alınmalı, gelişmişse
olabildiğince erken ödemin azaltılması ve elde kontraktür gelişiminin önlenmesi için gerekli terapötik yaklaşımlar uygulanmalıdır.
Distal radius kırıkları sonrası rehabilitasyon programı üç evrede incelenebilir: Erken dönem, ara dönem ve geç dönem.
- Erken dönem ilk altı haftalık dönemdir. Uygulanan tedaviye göre değişmekle birlikte, el bileği genellikle 3-6 hafta atelle immobilize edilir. Bu dönemde amaç, el bileğindeki ödem ve tutukluğu önlemek, elin olabildiğince hafif aktivitelerde fonksiyonel kullanımını sağlamaktır. Bu amaçla el eleve edilir, aktif parmak egzersizleri yapılır, gerekirse ele kompressif bandaj ve eldiven uygulanır. Uygulanan kırık tedavisi yönteminin izin verdiği ölçüde el bilek hareketlerine başlanır. Örneğin, önkol supinasyonuna izin verilen stabil kırıklarda, erken önkol rotasyonlarına başlanır. Çünkü radius distal uç kırıklarından sonra en zor kazanılan hareket supinasyondur. Yine bazı eksternal fiksasyon ve plak fiksasyonlarında el bileği fleksiyon / ekstansiyon, radial / ulnar deviasyonuna erken dönemde (genellikle 2. haftada) başlanabilir. Bu dönemde ayrıca dirsek ve omuza aktif EHA egzersizleri de yaptırılmalıdır.
- Ara dönem, 6-8. haftaları içerir. Bu dönemde grafilerde kırık iyileşmesinin iyi olduğu saptandıktan sonra eksternal fiksatör ve atel çıkarılır. Mobiliteyi sağlamak için aktif asistif önkol ve el bileği egzersizleri yapılır.
- 8-12. haftaları içeren geç dönemde, yine kırık iyileşmesi kontrol edilerek aşamalı güçlendirme egzersizleri uygulanır