Diyabet ve Cinsel Fonksiyon Bozukluğu

Diabetes mellitus (DM), dünya genelinde hızla artan ve tüm ülkelerde en sık görülen kronik hastalıklardan biridir. DM çeşitli şekillerde sınıflandırılsa da en sık tip 1, tip 2 ve gestasyonel DM olarak sınıflandırılır

Sanayileşmiş ülkelerde şişmanlık (BMI ≥30 kg/m2), fiziksel aktivite azlığı ve artmış kalori tüketimi gibi bireysel faktörlerle birtakım çevresel faktörler DM görülme sıklığında artışa neden olmaktadır. Bu faktörler hem kadınlarda hem erkeklerde ve tüm yaşlarda tip 2 DM gelişimi için risk faktörü olarak görülmektedir. Diyabet, ABD’de her 6 erişkin kadından birisinin ve 5 erişkin erkekten birisinin ölüm nedenidir ki aynı zamanda gelişmiş ülkelerde en sık ölüm nedenidir .

Diyabet damar sistemi ve sinir sistemi hasarı yaparak bu ölümcül etki yaratır. Diyabetli hastalarda aynı zamanda çeşitli derecelerde cinsel fonksiyon bozukluğu da görülebilir. Erkeklerde en sık erektildisfonksiyon olarak tanımlanan sertleşme bozukluğu görülebilmektedir. Erektildisfonksiyon, başarılı bir cinsel ilişki için penilereksiyonu sağlamada veya sürdürmede yetersizlik olarak tanımlanır ve erkeğin yaşam kalitesinde bozulmaya yol açar.Erektildisfonksiyon, yani sertleşme bozukluğu sıklığı 40 yaşın altındaki erkeklerde %1-10, 40-49 yaş arasında %2-9, 60-69 yaş arasında %20-40 ve 70 yaşın üstünde %50-100 olarak bulunmuştur Yapılan araştırmalarda diyabetli erkeklerde sertleşme bozukluğu sorunların 3 kat daha fazla görüldüğü bilinmektedir. Hastalık derecesi ve hastalığın damar ve sinir sistemine yaptığı hasar ile erkeğin yaşı arttıkça, sertleşme bozukluğu oranı da artar. Diyabet ile birlikte hipertansiyon, hiperlipidemi gibi damar hasarı arttıran faktörler de varsa, kan şeker regülasyonu iyi sağlanamıyorsa, sertleşme sorunları artmaktadır.

Kadınlar için de diyabet, cinsel isteksizlik, vajinal kuruluk ve ağrılı cinsel ilişki ile ilgili olduğu bilinmekle beraber, diyabet ve cinsel işlev bozukluğu arasındaki ilişki erkeklerde kadar net değildir

Diyabetik kadınlarda normal fizyolojik cinsel cevabın tüm safhaları olan uyarılma, cinsel heyecan derecesi ve orgazm olma da etkilenir. Kadınlarda cinsel fonksiyon büyük derecede psikolojik faktörlerden etkilendiği biliniyor, bununla birlikte diyabeti olan kadınlarda olmayanlara göre sorunlar iki kat daha fazla görülebilmektedir.

Yapılan araştırmalara göre diyabetik kadınlarda cinsel istek sorunları%20-88 oranında; uyarılma problemleri %14-76 oranında , orgazm olamama da %10-84 oranında görülebilmektedir. Aynı zamanda %43 oranında cinsel ilişki ağrılı olabilmektedir.

Tip 2 Diyabet olanlarda bütün bu sorunlar yaklaşık iki kat fazla görülmektedir. Bunun nedeni tip 2DM hastaların genelde daha yaşlı olması, bu grupta menapozun, depresyonun daha fazla görülmesi, diğer kronik hastalıkların daha fazla eşlik etmesi olabilir.

Diyabette kötü kan şekeri regülasyonu durumunda kanda yüksek şeker vajinal bezlerinin salgılarını bozarak lubrikasyon denilen vajinal ıslanmanın azalttığı ve ağrılı ilişkiye neden olduğu gösterilmiştir. Aynı zamanda diyabette artmış olan genital ve idrar yolu enfeksiyonların da vajinal ağrı nedeni olduğu gösterilmiştir.

Diyabet kaynaklı damar ve sinir fonksiyon bozuklukları kadın genital organlarında yapısal ve işlevsel değişiklikler oluşturarak cinsel yanıtı bozabilir. Diyabetik bireylerde vajinal duvar kalınlığının azaldığı vajinal esnekliğin ciddi oranda bozulduğu ve bu durumda da ağrılı ilişki oranı arttığı da görülür.

Diyabette sık görülen cinsel fonksiyon bozukluklarının tedavi alternatifleri olarak risk faktörlerinin azaltılması (kilo kontrolü, uygun diyet ve düzenli egzersiz), psikoterapiler ve postmenapozal kadınlarda hormonal destekleyıcı tedavileri sunulmaktadır.

Günümüzde obezite artışına bağlı olarak diyabet sıklığı artmaktadır. Yaşamı tehdit edici olmasa da seksüel yan etkiler yaşam kalitesini bozduğu için diyabet tedavisi önemlidir.