Duygusal Yeme

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre sağlık; insanın hasta olmayışı değil fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik halinde olması olarak tanımlanmıştır. Sağlıklı olmanın en temel kuralı ise dengeli ve yeterli beslenmek. Beslenme, sağlığın korunup geliştirilmesi için bilinçli olarak yapılması gereken bir davranıştır. Bu kontrolü kaybettiğimizde beslenme sorunları yaşamamız muhtemeldir. Bu sorunlar arasında en sık karşılaştığımız sorunlardan biri ‘duygusal yeme' dir.
Duygusal yeme, negatif duygulara karşılık gelişen bir yeme bozukluğudur. Bu davranışlarda en sık görülen durum normalden daha fazla yemek ya da besin çeşitlerini farklı seçmek; daha tatlı, daha tuzlu veya daha yağlı yiyecekleri tercih etmek gibi.
Yapılan araştırmalara göre duygusal yeme özellikle yoğun kaygı, stres, depresyon, öfke gibi duyguların yoğun olarak yaşandığı dönemlerde görüldüğü, yalnızken ortaya çıktığı öne sürülmüştür. Ayrıca bu durum yetersizlik hissiyle ve benlik saygısının düşük olmasıyla ilişkilendirilmiştir. Yani bu durumda yemek yemek bir amaç olmaktan çıkıp bir araç haline dönüşüyor. Hayatta yaşanan olumsuzluklar yeme alışkanlıklarını büyük ölçüde etkiliyor. Olumsuz duyguların kişide yarattığı boşluk hissi yalnızlıkla baş etmeyi güçleştiriyor. Kişi bu boşluğu bir şeyler yiyerek doldurmaya çalışıyor. Bu konuda bilmemiz gereken en önemli şey duygusal açlığı yiyeceklerle dolduramayacağımız. Yediğimiz anda kendimizi iyi hissedebiliriz fakat yemek bittiğinde olumsuz duygularımız yok olmaz. Kötü duygulara ek olarak fazladan pek çok kalori almış oluruz. Duygularla baş etmenin sağlıklı yollarını bulmalı ve bilinçli yemeyi öğrenmeliyiz.

Duygusal ve Fiziksel Açlık Arasındaki Farklar Nelerdir?

• Duygusal açlıkta mide kazınırken fiziksel açlık daha yavaş ortaya çıkar.

• Duygusal açlıkta abur cubur yemek isterken fiziksel açlıkta sebze gibi sağlıklı besinlerle doyabiliriz.

• Duygusal açlıkta bilinçsiz yeme isteği varken fiziksel açlıkta yediklerimizin bilincinde oluruz.

• Duygusal açlıkta sürekli yeme ihtiyacı hissedilirken fiziksel ihtiyaçta doyma hissi vardır.

• Duygusal açlıkta açlıktan dolayı yemek yediğinizi bildiğinizden sonrasında suçluluk hissi vardır. Fiziksel açlıkta ise vücudun ihtiyacı kadar yenildiğinden dolayı suçluluk duyulmaz.

Duygusal Açlıkla Baş Edebilmek İçin Yapabilecekleriniz

1. Eğer canınız yemek yemek istiyorsa, ancak fiziksel açlık belirtisi yoksa, o anda ne hissettiğinizi anlamaya çalışın. Eğer canınız sıkılıyorsa, kitap okumayı, arkadaşınıza telefon etmeyi ve internette dolaşmayı deneyin.

2. Eğer cips, kurabiye, çikolata gibi yiyeceklerin görüntüsü sizi baştan çıkarıyorsa, göz önünde bu tip yiyecekler bulundurmayın. Mutfağa sağlıklı atıştırma malzemeleri depolayın.

3. Eğer sırf vücudunuz buna alışık olduğu için gece yiyorsanız, akşam yemeğinden sonra mutfağı kapatmaya çalışın. Yemekleri sadece mutfakta saklayın ve akşam yemeğinden sonra mutfağın ve yemek odasının ışıklarını kapayın. Kahvaltıya kadar oraya dönmeme kararı alın ve gecenin kalanını evin başka bir bölümünde geçirin.

4. Eğer işten eve açlıktan mideniz kazınarak dönerseniz, kendinizi bütün gece fazla yemek yemeye hazırlamış olursunuz. Sakın tüm gün aç kalıp, akşam kendinizi ödüllendirme duygusuna kapılmayın. Gün boyunca kısa aralıklarla sık sık yemek yemeye çalışın, idealde kahvaltı en büyük, akşam yemeğiyse en küçük öğün olmalıdır.

5. Eğer bilinçsizce yemek yeme sorununuz varsa, canınız bir şey atıştırmak istediğinde yaptığınız işi bırakın. Çünkü televizyon seyrederken, bilgisayar başında veya kitap okurken fark etmeden normalden fazla yemeniz çok güçlü bir ihtimaldir.

6. Eğer kaygılıysanız, derin nefes alarak rahatlamayı veya banyo yapmayı deneyin. Yemek haricinde kendinizi iyi hissettirecek şeyler bulmaya çalışın.

7. Ama aynı zamanda vücudunuzu dinlemeyi unutmayın. Eğer gerçekten açsanız, gece küçük bir şey atıştırmanın bir sakıncası yok. Biraz meyve, yağsız yoğurt veya düşük kalorili sosa batırılmış sebzeler yemeye çalışın. Yağsız peynir ve bir iki diyet kraker ya da bir avuç beyaz leblebi de açlık duygunuzu köreltir. Baharatlı veya kafein içeren maddelerden ve alkolden uzak durmaya çalışın. Olabildiğince hafif yemeye çalışın. Uyku öncesi ağır yemekler sindirimde güçlüğe ve mide yanmasına sebep olurlar.

8. Akşam yemeğinden sonra mutfak sizi çağırdığında, bir saniye durun ve sizi çağıranın ne olduğunu düşünün. Eğer açlık değilse, yemek en iyi cevap değildir. Eğer açlıksa, o zaman uykunuzla aranıza girmeyecek, küçük, besleyici bir yiyecek seçin.