Duyu Bütünleme Terapi Modelinde Ailenin Rolü ve Önemi
Yazar Dilay Namlı • Psikolog • 4 Şubat 2021 • Yorumlar:
Aileler, birey gruplarından çok daha fazlasıdır. Kendi hedefleri ve istekleri vardır. Ayrıca aile ortamı her çocuğun ve yetişkinin kendisinin özel olduğunu hissetmesi ve kendi hayallerinin peşinden gitmeye teşvik edilmesi gereken yerlerdir; herkesin bireyselliğinin gelişmesine izin verilen yegane alandır. En önemlisi ise; pediatrik fizyoterapinin ilgi alanı olan özel çocuklar için aile dinamiklerine yönelik tavsiyeler; aile içi iletişimi destekler ve dolaylı olarak, ailenin kendi dinamiğine, terapiye ve çocuğa desteğini arttırır.
Aile Ritüelleriniz
Her ailenin birlikte keyif aldığı ve hayatlarının düzenli, öngörülebilir ve ayrılmaz bir parçası haline gelen faaliyetleri olmalıdır. Topluluk işlevlerine veya sosyal hizmetlere aile olarak katılmak gibi bazıları ciddi arayışlar olabilir. Ailece toplu organizasyon ya da görüşmelere katılmak çocuğunuzu yaşıtları ile iletişimini, oyuna katılımını, oyunda izleyen mi, oyuna katılan mı, yoksa sıkılan mı, oyunu öğrenemeyen mi yoksa her seferinde lider olur oynamayan mı? olduğunu gözlemlemenizi sağlayacaktır. Bu belirteçler ancak duyu bütünleme uzmanlarının yorumlayabileceği alt parametrelerin (dispraksi gibi) sosyal yaşama yansımasıdır. Diğer etkinlikleriniz, balık tutmaya gitmek gibi daha hobiye yönelik olabilir. Her türlü ritüel , bir ailenin birbirine bağlanmasına yardımcı olabilir. Seçeceğiniz Fiziksel aktiviteye göre problem çözme, görsel uzamsal algı, postural kontrol vb. gibi duyusal işlemlemeyi destekleyen bir ritüel edinebilirsiniz
Önemli Sohbetler
Ebeveynler ve çocuklar arasındaki iletişim, ailenizde en önemli öncelik olmalıdır. Konuşmak, günün ve haftanın faaliyetlerini tartışmak, duyguları paylaşmak ve gerçekten birbirinizi dinlemek için zaman ayırın. Vygotsky ‘in de dediği gibi… ”Dil düşünmeyi getirir.” Bu sebeple çocuklarınızın bu alanda desteklenmesi, düşünme, işleme koyma, iletişim gibi bir çok alanda ilerlemesini sağlar.
Adölesan çağında bağımsızlıklarını ilan etmeye başlarken, gencinizin mahremiyetine saygı gösterin; kardeşlerine açıklamak istemeyebilecekleri bazı sorunları ve zorlukları olabilir. Diğer tüm çocuklar, kardeşler ya da yaşıt akrabalar duymadan her bir çocukla bire bir sohbet edebilmelisiniz. Onun gizlilik arzusunu yerine getirirseniz, bu aranızda güven bağını oluşturan temellerden biri olur. Bu da eğer çocuğunuz duyu bütünleme temelli terapi alıyorsa; terapide fikir belirtme, plan yapma ve uygulama gibi hedefler için seans dışında ailesi tarafından desteklenmiş olacaktır.
Bazı aileler, aile toplantısı için haftalık bir zaman belirler. Herkes oradayken, aile sorunları, ilişkiler, planlar ve deneyimler tartışılır ve en küçüğünden en büyüğüne kadar herkes sesini duyurma ve katılma şansı yakalar. Kendini ifade edebilme, benlik algısı, özgüven böyle paylaşımlarda oluşur ve artar.
Rekreasyon ve Kültürel Aktiviteler
Aile rekreasyonu, aileyi güçlendirmenin önemli bir yoludur. Spor (katılım ve seyirci), oyunlar, filmler ve parkta yürüyüşler, bağlılığı artırmanın ve stresi azaltmanın iyi yollarıdır. Kültürel faaliyetler de zamanınızı değerli kılabilir. Müze, kütüphane, oyun, müzikal ve konser ziyaretleri ailenin ufkunu genişletebilir ve sanata olan takdiri derinleştirebilir. Duyusal ve motor alanda zorlukların görülüp, keşfedilip, desteklenmesi için fırsat yaratır. Çocuğunuz ile top oynadığınızda yaş aralığına bağlı olarak topu karşılaması, atması ve takibi görsel-uzamsal algı ile ilgili bilgi verir. Ya da postural kontrol gerektiren, bir engelden atlama ya da kayak gibi aktivitelerde; sık düşme, vücut kontrol ve pozisyonunu koruyamama gibi durumlar da aileler için ipucu olabilir. Ama unutulmamalıdır ki; Ailenin bu aktiviteleri yapması ve çocuğu desteklemesi yaşamın ilerleyen kısımlarının provası ve alnınan terapinin yaşama uyumlanmış halidir.
Alışveriş yapmak
Alışveriş gezileri, ebeveynlerin ve çocukların birlikte vakit geçirmeleri için düzenli fırsatlar sağlayabilir. İster market alışverişi yapıyor olun, ister doğum günü hediyeleri alıyor olun, bu geziler orta çocukluk çağındaki gençler için eğlenceli ve heyecan verici olabilir. Çocuklarınızın listeler yapmasına, mağazadaki eşyaları bulmasına, çantaları arabaya taşımasına ve eve döndüğünüzde paketlerini açmasına izin verin. Çocuğunuza bazı seçeneklere izin vermek ve bazı anlamlı sorumluluklar vermek, onun özgüvenini geliştirmeye yardımcı olabilir. Üstelik Duyu Bütünleme temelli terapinin de baz aldığı ve praksi problemlerinde görülen planlama, hedefe yönelik hareket etme, sıralama aktiviteleri gibi zorluk alanları için alış veriş bir prova olabilir.
Sesli Okuma ve Şarkı Söyleme
Bir aile olarak yüksek sesle okumak ve şarkı söylemek, yakınlık duygularını ve müzik ve kitaplara duyulan takdiri teşvik eder. Ebeveynler , çocuklarının hangi hikayeleri okumayı sevdiklerini ve hangi müzikleri dinlemeyi sevdiklerini öğrenmelidir. Sırayla yüksek sesle okumak ve büyürken zevk aldığınız hikayeleri ve şarkıları çocukların duymasını sağlamak çok eğlencelidir. Bu sırada çocuğunuzun sese aşırı hassasiyet durumu (hiper reaktivite) varsa ya da hiporeaktif ise (uyaranlara olması gerekenden daha az tepki verme ya da vermeme); bu etkinlik gözleminiz ve uzmanlara danışıp ya da haberdar etmeniz için fırsat yaratır.
Tatil Gelenekleri
Bunlar bir başka eğlenceli aile aktiviteleri kaynağıdır. Belirli bir tatilin tarihini, önemini ve ritüellerini öğrenen çocuklar, tatil hazırlıklarına ve kutlamalarına daha büyük bir katılım duygusu hissedeceklerdir. Aile bütünlüğünü, güvenli bağlanmayı arttırır. Katılım duygusu çeşitli alanlarda duyusal zorluk yaşayan çocuğunuzun motivasyonu olabilir ve bu zorlukları motive olduğu bir ortamda sizle birlikte prova etmesi önemlidir.