Epilepsi ile Yaşamak

“Halk arasında "sara hastalığı" olarak da bilinen epilepsinin, beyin fonksiyonlarının kısa süren bozukluğudur . Beyin hücrelerinde geçici anormal elektrik yayılımı sonucunda ortaya çıkar. Epilepsi hastalığı, dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 1'ini etkiler.

BİRÇOK NEDENİ VAR

Beyin hücreleri, elektriksel aktivitesiyle tüm vücuda mesaj gönderir. Beyinde elektriksel aktivite her daim devam eder. Beynin aktivitesindeki bozukluğa şu durumlar yol açabilir: İnme (felç), beyin enfeksiyonları (menenjit, ensefalit vb.), ciddi kafa travmaları, doğum esnasında bebeğin oksijensiz kalması vb. gibi sebepler sonucunda epilepsi nöbetleri ortaya çıkabilmektedir. Fakat çoğu vakada epilepsinin altta yatan sebebi kesin olarak ortaya konulamamaktadır. Diğer yandan bazı epilepsi hastalarının ailesinde de bu hastalığın bulunması epilepsinin kalıtsal bir yanının da olduğunu göstermektedir.

TEDAVİ NASIL OLUR?

Epilepsinin temel tedavisinin “Antiepileptikler” adı verilen ilaçlarla yapıldığını kaydeden Akbaş, “Bu ilaçlar epilepsi nöbetlerinin ortaya çıkmasını önlemeye yöneliktir. Tedavinin başarılı olabilmesi amacıyla bu ilaçların doktor kontrolünde düzenli kullanılması gerekir. Nöbet sayısında artış olursa, ilaç tedavisi başlandıktan sonrasında başka şikayetler ortaya çıkarsa, başka bir hastalık tanısı konulduysa ve tedavisine başlanıldıysa, gebelik durumu varsa veya gebe kalınması söz konusuysa bir uzmana başvurulmalıdır. Diğer bir tedavi seçeneği ise cerrahi tedavidir. Cerrahi tedaviye karar vermeden önce hastanın nöbetlerinin ilaç tedavisine dirençli olduğunun gösterilmesi gerekir.

İŞTE YAPILMASI GEREKENLER

Epilepsi nöbeti geçiren bir kişiyle karşılaşıldığında sırasıyla aşağıdakiler yapılmalıdır: 112 acil servis hattı aranmalı ve yardım istenmelidir. Hastanın çevresinde önlem alınmalı, zarar verebilecek şeylerden korunmalıdır, sıkı giysileri varsa giysileri gevşetilmeli (kravat, kemer gibi), gözlüğü varsa çıkartılmalıdır, başı yumuşak bir şekilde desteklenmelidir. Sabit ve rahat olacak şekilde kişiyi kasılmalarının olmadığı tarafına doğru yatırıp, tükürüğün dışarı akması sağlanmalıdır. Hastanın üzerinde epilepsi hastası olduğunu gösteren ve neler yapılması gerektiğini açıklayan bir hastalık kartı olup olmadığı kontrol edilmelidir. Nöbetinin ne kadar devam ettiği takip edilmeli ve acil servis ekibine bildirilmelidir. Hastanın başında nöbeti tamamen geçene kadar beklenilmelidir. Epilepsi nöbeti geçiren bir kişiyse solunum veya kalp masajı yapılmasına gerek yoktur.

EPİLEPSİ VE SPOR

Aşırı bedensel yorgunluk epilepsi nöbetlerini tetikleyebilir. Ancak çok hareketsiz bir yaşam şekli de pek çok hastalığı tetikler. Epilepsi hastalarının aileleri egzersiz sırasında nöbet oluşacağından endişe ederek, koruyucu bir tutumla aktivite kısıtlamasına gitmektedirler. Bu doğru bir davranış değildir. Spor yapılıp yapılamayacağı ve uygun spor dalının seçimi her bir hasta için özel olarak değerlendirilmelidir. Hekim ve antrenör iş birliğiyle uygun spor dalı saptanmalıdır. Epilepsi hastalarının da örneğin yürüyüş, yoga, kardiyo hareketleri ve satranç gibi yapabilecekleri pek çok spor dalları vardır.