Erkekte Kısırlık Nedenleri ve Erkek Üreme Sağlığını Olumsuz Etkileyen Faktörler

Erkekte kısırlık nedenlerinin başlıca sebeplerinden biri meni kalitesinin kötü olmasından kaynaklanır. Bunlar arasında sperm sayısının düşük olması, sperm hareketlerinin bozuk olmasından dolayı spermlerin rahim kanalından ilerleyememesi ya da sperm yapısındaki bozukluklardan (morfoloji) dolayı spermin yumurtayı delip içeri girememesi başlıca sebeplerdir. Ayrıca spermin sayı, hareket ve yapısal bozukluklarının yanında menide spermin olmayışı da (azospermi) bir diğer erkek kaynaklı kısırlık nedenini oluşturmaktadır.

Bu bozukluklara neden olan başlıca nedenler aşağıda sıralanmıştır;

• Varikosel: Testiste bulunan toplar damarların genişlemesi anlamına gelen varikosel, spermlerin büyümesi gereken doğal ortamı bozarak spermlerin kötü yönde etkilenmesine neden olmaktadır.

• İnmemiş testis: Anne karnında fetus büyüdükçe testisler kasıklardan testis torbasına (skrotum) doğru inmektedir. Bu iniş tüm gebelik boyunca devam etmekte ve doğumdan önce tamamlanmaktadır. Bu inişin tamamlanamadığı durumlara inmemiş testis adı verilir. Normal sperm üretimi ve testislerin normal gelişimi için testislerin vücut sıcaklığından bir kaç derece daha düşük ısıda bulunmaları gerekir. Bu nedenle inmemiş testis öyküsü olan kişilerde testisler yüksek ısıya maruz kalacağından kısırlık görülebilmektedir.

• Hormonal bozukluklar: Tiroid, hipofiz ve testislerden salınan hormonlardaki sorunlar

• Genetik anormallikler: Kromozom bozuklukları, genetik geçişli hastalıklar (Kleinfelter send vs.)

• Travma ve testis enfeksiyonları: Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, çocukken geçirilen ve testisi tutabilen hastalıklar (kabakulak vb.)

• Kanserler: Kanser tedavisinde kullanılan kemoterapiler ya da radyasyon kısırlık yapan nedenler arasındadır.

• Yaş: Yaş lerledikçe hormonal değişiklikler olmakta, ve sperm üretimindeki azalma nedeniyle kısırlık gelişebilmektedir.

• Sigara ve yüksek düzeyde alkol kullanımı:

• Aşırı kilo 

• Yüksek ısı: Sıkı pantolonlar, testisleri vücuda yakın tutan slipler ve aşırı sıcak banyo, sauna veya iş ortamları testisleri daha yüksek ısıya maruz bırakmakta ve kısırlık nedeni olabilmektedir.

• İmmünolojik problemler: Spermlere karşı oluşan, onları yok eden bir takım savunma hücrelerimiz kısırlık nedeni olabilmektedir. 

• Sperm kanallarındaki tıkanıklıklar: 

• Retrograd ejakülasyon: Meninin, penisten dışarı atılması yerine idrar torbasına gitmesi durumuna retrograde (geriye) ejakülasyon denir. Geçirilmiş prostat ameliyatı ve şeker hastalığı gibi durumlar retrograde ejakülasyon gelişmesine ve sonuç olarak kısırlığa neden olabilmektedir. 

• Vazektomi ameliyatı: Doğum kontrolü amacıyla erkekte sperm kanallarının bağlanması ameliyatına  vazektomi operasyonu adı verilir. Bu ameliyat cerrahi olarak düzeltilse bile başarılı olunamayabilinir.