Femurbaşı Avasküler Nekroz

Femurbaşı avasküler nekroz osteonekroz olarakda isimlendirilir.Osteonekrozis kalça ekleminin ağrılı bir hastalığıdır. Kalça eklemine gelen kan akımının bozulduğu durumlarda ortaya çıkar. Kan akımının olmaması durumunda kemik hücreleri ölür ve kalça eklemi hızlı bir şekilde kireçlenir veya artrit gelişir.

Osteonekroz aynı zamanda avasküler nekroz veya aseptik nekroz olarak da isimlendirilir. Bu hastalık herhangi bir kemikte ortaya çıkabilir fakat en sık olarak kalça ekleminde ortaya çıkabilir. Bir çok hastada her iki kalça eklemi birden tutulur.

Anatomi

Kalça, topuz ve soketten oluşan bir eklemdir. Soket, büyük pelvis kemiği tarafından oluşturulur, topuz ise femur denilen uyluk kemiği tarafından oluşturulur. Kaygan bir yapıya sahip kıkırdak dokusu ise soket ve topuzun etrafını örter ve düşük sürtünme yüzeyleri oluşturur.
Soketin iç kısmında, topuzun yaslandığı ve amortisör vazifesi gören labrum denilen fibrokartilaj bir yarım ay tarzı yapı vardır.

Sebepler

Uyluk topuzuna gelen kan akımının azalması sonucu ortaya çıkar. Yeterli kan akımının olmaması durumunda uyluk topuzundaki kıkırdak dokuları ölür ve hızlı bir şekilde baş çöker. Sonuç olarak kıkırdak ortadan kalkar ve topuz ile soket arasında hızlı bir kireçlenme ile sonuçlanır.

Risk Faktörleri

Kan akımı azalması dışında farklı birçok risk faktörü vardır;

• Yaralanma- Kalça çıkığı femur başı dolaşımını bozabilir.
• Alkolizm
• Uzun süreli Kortikostroid kullanımı
• Diğer tıbbı koşullar; Keşan hastalığı, orak hücreli anemi, vaskülit gibi hastalılar

İnsidans

Osteonekroz her yaştan insanı etkilemekle birlikte, en sık olarak 40 ve 60 yaşları arasında ortaya çıkar. Erkeklerde kadınlardan daha sık olarak görülür.

Klinik Bulgular

Ostenekrozun çeşitli evreleri vardır. Kalça ağrısı genellikle ilk belirtidir. Bu kasık bölgesinde ve uylukta künt ve zonklama tarzı ağrıyı yol açar. Hastalık ilerledikçe ayakta durmak zorlaşır, kalçayı taşımak ve yürümek ağrılı hale gelir.

Hastalığın ciddi olarak ilerlemesi 3 ay ile 1 yıl arasında sürer. Bu hastalığın erken teşhisi ile iyi sonuçlar elde edilebilir.

Hekim Muayenesi

Klinik şikayetler ve hastalık hikayesi dinlendikten sonra, hekiminiz ağrıya sebep olan spesifik kalça hareketlerinizi muayene edecektir.

Görüntüleme Yöntemleri
Röntgen:Kemik yapısını iyi değerlendirir. Femur topuzundaki çökme miktarı ve derecesi hakkında iyi bilgi verir.

MRI

Röntgen erken evre osteonekrozisi göstermeyebilir. Fakat MRI erken evrede kemik yapısı veya femur topuzu hakkında detaylı bilgi verecektir.
Evreleme kanlanma açısından Sintigrafi çekilmelidir.

Tedavi

Cerrahi dışı tedavi seçenekler olan ilaç, koltuk değnekleri , istirahat ve ozon tedavileri evre 1 veya erken evrede hastalığın ilerlemesini yavaşlatıp ve ağrıyı azaltıp başarılı sonuçlar alınabilmektedir. Özellikleozon tedavisiile başarılı bildirimler mevcuttur.İleri evre hastalarda cerrahii müdahale düşünülmelidir.

Core Dekompresyon

Bu tedavi yöntemi ile femur topuzuna gelen kan akımını artırmak ve burdaki basıncı düşürmek için femur yan tarafından femur başına doğru kanallar açılmasıdır. Oluşturulan bu kanallar femur başına olan kan akımın artırarak beslenmesini ve dokunun kendini yenilemesini sağlar.
Eğer erken dönemde osteonekrozis yakalanırsa bu tedavi yöntemi çok başarılıdır.

Core dekompresyon ameliyatı kemik yapının kendini yenilemsine yardımcı olması için, kemik greftleri ile desteklenebilir.

Damarlı fibula Greftleme

Diger bir tedavi seçeneği olup bacak yan kısmındaki fibula kemiği damarlı olarak alınır ve kalça eklemine transplante edilir. Bu greft, femur topuzunda hazırlanmış olan büyük bir kanala yerleştirilir.

Total Kalça Eklem Protezi

Eğer kalça ekleminde kollaps yani çökme gelişmiş ve osteonekroz ilerlemiş ise bu durumda total kalça protezi çok başırılı bir tedavidir. Bu tedavi kalça eklem hareket kabiliyetini artırır ve ağrıyı ortadan kaldırır. Tüm tedaviler için en başarılı olanıdır.

Sonuç Olarak

Core dekompresyon tedavisi kalça ekleminde ciddi kireçlenme oluşumunu engelleyebilir fakat bu tedaviye rağmen hastaların %25 ile %85 i total kalça protezi olmak zorunda kalırlar.Bu durum hastalığın ilerlemesi ve evresi ve çökmenin miktarına bağlıdır.

Erken evrelerdecore dekompresyontedavi sonuçları başarılıdır. Bir çok vakada kore dekompresyon sonrası kemik kan akımı artar ve kemik iyileşmesi düzelir. Tedavi süreci birkaç ayı bulur ve bu süre zarfında hasta kalçaya yük vermemeli, yürüteç veya koltuk değneği kullanmalıdır.

Başarılı bir kore dekompresyon sonrası yardımsız yürüme ortalama 3 ayı bulur.
Fakat hastalık herşeye ragmen ilerler ve çökme gelişirse total eklem protezi düşünülmesi gereken başarılı bir tedavi seçeneğidir.