Femurbaşı Epifiz (Büyüme Plağı) Kayması

Femurbaşı epifiz kayması (FBEK) çocuklarda nadir görülen bir hastalıktır. Nedeni net olarak bilinmemektedir. Femur topuzu başındaki büyüme hattının olması gereken pozisyondan kayarak uzaklaşması sonucu oluşur. Bu büyüme plağındaki zayıflıktan kaynaklanmaktadır.

Bu hastalığın teşhisi, dikkatli hastalık hikâyesine, fizik muayene, yürüme paternine ve kalçanın röntgenine bağlıdır.

Risk Faktörleri

FBEK'nın nedeni bilinmemektedir. Erkeklerde bayanlardan 3 kat fazla görülür. Hastaların büyük kısmı yaşıtlarına göre kilolulardır. Birçok vakada yavaş ve kronik olarak gelişir. Fakat nadiren de olsa küçük bir düşme veya travma sonrası da ani olarak gelişebilir.

Teşhis

Fizik muayene sırasında tam bir kalça eklem hareket açıklığı beklenmez. Genellikle kalça iç rotasyonu ve fleksiyonunda bir kayıp söz konusudur. Kalçadaki inflamasyondan dolayı sıklıkla bir ağrı vardır ve ağrı dize doğru yayılım gösterir veya hasta doktora sadece diz ağrısı ile de gelebilir.

Tedavi

Tedavide amaç cerrahidir. Kaymayı engellemek ve kalçayı istikrarlı hale getirmek için, femur başını büyüme plağına en yakın pozisyonda vida ile sabitlemek gerekir. Eğer femur başı fiske edilmezse kalça hareketleri kısıtlanır ve erken yaşta kireçlenme olur. Tedavi 24 ile 48 arasında planlanmalıdır.
Tedavinin başarısında en önemli etken erken teşhistir. Cerrahi planlamada femur başı vidaları ile fiksasyon veya sabitleme yapılır.

Komplikasyonlar

FBEK ile ilişkili birçok ciddi istenmeyen durum mevcuttur. En yaygın olanları avasküler nekroz ve kondrolizdir.
Avasküler nekroz femur başına gelen kan akımının azalması sonucu ortaya çıkar. Tanımlanmış veya bilinen bir risk faktörü yoktur. Ameliyattan 6 ay ile 2 yıl sonra ortaya çıkar.

Kondroliz ise eklem kıkırdağının kaybı ile ortaya çıkar. FBEK'nın majör ve korkulan komplikasyonudur. Kalçada sertlik ve kalıcı eklem hareket kaybına yol açar. Agresif fizik tedavi ve medikal tedaviye nadiren cevap verir.

Ameliyat sonrası hasta bir hafta ile 1 aya kadar kalçaya yük vermez ve koltuk değneği kullanır. Takip süresi 18 ile 24 ay arasında sürer. Her 3 ayda bir kontrol film çekilmelidir.