Fibromiyalji Sendromu

Fibromiyalji, kronik, yaygın kas iskelet sistemi ağrısı ile beraberinde uyku bozukluğu, sabah tutukluğu, simetrik dağılım gösteren ağrılı hassas noktalarla karakterize olmuş günümüzde sık karşılaşılan bir hastalıktır. Toplumun %2-8’inde, 40 ile 60 yaş arası ve kadınlarda erkeklere oranla 3 kat daha fazla görülür.

Fibromiyaljinin sebebi tam olarak bilinmese de, yapılan araştırmalar genetik, nörohormonal, hormanal, psikolojik, uyku ve çevresel faktörlerin hastalık oluşumuna katkıda bulunduğu, beraberinde kas dokusu kan akımının, sinir ve enerji metobolizmasının fonksiyonlarında azalma olduğunu göstermiştir.

Fibromiyalji Belirtileri

Fibromiyaljide kronik yaygın kas iskelet sistemi ağrısı, yorgunluk, bitkinlik, sabah tutukluğu, yumuşak dokularda şişlik hissi, karıncalanma, titreme, aşırı terleme, ekstremitelerde soğukluk hissi, kronik baş ağrısı (migren), çene eklem disfonksiyonu, daha nadir olarak irritabl barsak hastalığı, menstürasyon bozukluğu ve premenstruel sendrom gibi yakınmalar saptanır. Ayrıca dizüri (kadın üretral sendromu), kardiyak ve solunum sistemi belirtileri, ağız, göz ve cilt kuruluğu gibi semptomlar eşlik edebilmektedir.

Fibromiyalji depresyona meyilli, uyku bozukluğu olan ve anksiyetesi yüksek kişilerde daha sık görülür. Bu hastalarda ağrıya aşırı duyarlılık vardır.

Fibromiyalji Teşhisi

Fibromiyalji teşhisinde hastanın öyküsü, hastalık belirtileri ve fiziki muayenesi çok önemlidir. Tanı koyarken laboratuvar değerlendirilmelerinde hastalığa ait spesifik bir belirteç yoktur. Ancak sıklıkla başka hastalıklarla karıştırılan fibromiyaljide, ayırıcı tanı için yapılacak tetkikler büyük önem taşır.

 Fibromiyalji teşhisi koyabilmek için çeşitli tanı kriterleri geliştirilmiş olup bu tanı kriterlerinde özetle hastanın yaygın vücut ağrısı ve hassas noktaların değerlendirilmesi, şikâyetlerinin süresi, eşlik eden semptomların değerlendirilmesi ve diğer yaygın ağrı yapabilecek sebeplerin dışlanması gibi temel unsurlar üzerinde durulmuştur.

Fibromiyalji Tedavisi Nasıl Yapılır?

 Fibromiyalji tedavisinde en önemli prensip hasta-hekim işbirliğidir. Hastalığın özelliği, hayatı tehdit etmediği hastaya açıkça anlatılması gerekir.

Nonsteroid antienflamatuar ilaçlar ve kas gevşeticilerin günümüzde fibromiyalji tedavisinde etkinliklerinin olmadığı gösterilmiştir. Etkinliği kanıtlanmış ilaçlar arasında antidepresanlar, opioid analjezikler, pregabalin, gabapentin gibi çeşitli ilaçlar bulunmaktadır.

 Hastaların günlük yaşam aktivitelerinin düzenlenmesi, hasta eğitimi, bilişsel davranışçı terapi, besin desteği kullanımı ve diyet değişiklikleri kişiye özel uygulanan tedavi seçenekleri arasındadır. Hastalığa eşlik eden yorgunluk, uyku bozukluğu, depresyon, vitamin ve mineral eksikliği, hormanal bozukluklar varsa tedavi edilmelidir. Fizik tedavi ve rehabilitasyon yöntemleri, egzersiz programları, masaj, manuel terapi, germe- gevşeme eğitimleri, bölgesel enjeksiyon yöntemlerinden biri ya da hepsi uygulanabilir. Bu hususta dikkat edilecek nokta, tedavi yöntemlerinin hastaya özel olmasıdır.