FOMO

‘’Fear Of Missing Out’’ cümlesinin baş harflerinden oluşan FOMO, Türkçe literatürde ‘’Gelişmeleri Kaçırma Korkusu’’ olarak geçiyor. İlk kez Przybylski tarafından tanımlanmış olan bu kavram, bireyin kendisinin bulunmadığı ortamları içerisinde bulunan diğer kişilerin ödül niteliği taşıyan deneyimler yaşadığına dair duyduğu endişeyi ifade etmek için kullanılıyor (Przybylski, Murayama, DeHaan ve Gladwell, 2013).

FOMO Epidemiyoloji

Dijital dünyanın hayatımıza girmesi ile birlikte gelişen yeni dünya da çeşitli kavramlar ortaya çıkıyor. Günümüzde %92’sinin evden internet erişimi bulunan Türkiye’de de gün geçtikçe bu verinin artacağı düşünülüyor (TÜİK, 2021). FOMO kavramından ilk defa bahsetmiş olan Przybylski’ye göre sosyal medyanın kullanımının bu kadar fazlalaşmasındaki asıl sebebin FOMO olduğunu belirtmiştir. Yaptığı çalışmada FOMO düzeylerinin genç erkeklerde daha fazla olduğunu bildirmiştir (Przybylski ve ark., 2013). Ülkemizde 2017 senesinde yapılan ve FOMO düzeylerinin araştırıldığı başka bir araştırmada ise kadın ve erkeklerin FOMO düzeylerinde herhangi bir farklılaşma görülmediği gözlemlenmiştir (Hoşgör, Koç Tütüncü, Gündüz Hoşgör ve Tandoğan, 2017). Gerçekleştirilen başka bir araştırmada ise internet bağımlılığı ve FOMO arasında anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki olduğu gözlemlenmiştir (Çınar ve Mutlu, 2019).

FOMO Etiyolojisi

Etiyolojisi hakkında net bir bilgi bulunmayan FOMO, ‘’Kendi Kaderini Tayin Etme Teorisi’’ ile ilişkilendirilebilmektedir. Başka bir ifadeyle insanın üç temel psikolojik ihtiyacı olarak değerlendirilen, özerlik, yeterlilik ve ilgili olma ile açıklanabilmektedir (Veronneau, Koestner ve Abela, 2005). FOMO’nun problemi internet kullanımı ile ilişkili olduğunu gösteren çeşitli araştırmalar yapılmış olup, ülkemizde gerçekleştirilen bir araştırmada FOMO’nun problemli internet kullanımının alt boyutu olabileceği belirtilmiştir (Göksun, 2019). Ayrıca FOMO’nun; problemli akıllı telefon kullanımı (Elhai, Gallinari, Rozgonjuk ve Yang, 2020), sosyal medyadaki içeriğe erişme ve kıyaslama yapma (Gilbert, McEwan, Bellew, Mills ve Gale, 2009) ve anksiyete (Kartol ve Peker, 2020) ile ilişkisi bulunmuştur.

Tanı ve Tedavi

FOMO için DSM-5’te herhangi bir kriter yer almamaktadır. FOMO’nun taraması yapılması için çeşitli ölçekler kullanılmaktadır. Bu ölçekler, Przybylski tarafından geliştirilen, ‘’Gelişmeleri Kaçırma Korkusu Ölçeği’’ (Gökler, Aydın, Ünal ve Metintaş, 2016) ve ülkemizde geliştirilmiş olan ‘’Üsküdar Gelişmeleri Kaçırma Korkusu Ölçeği’’dir (Geçerlilik, 2017).