Glutensiz Beslenme

Glutensiz ürünlere artan yoğun talep neredeyse her ürünün glutensiz üretilmesine sebep oldu ve bu ürünler glüten içerene oranla iki üç kat daha fazla fiyata market raflarında yerini aldı. Peki kimler gerçekten o glutensiz ürünlere ihtiyaç duyuyor? Yani diğer bir deyişle glutensiz beslenmek kimler için gerekli?

Gluten, buğday, çavdar ve arpa gibi belirli tahıllarda bulunan bir protein grubudur. Elastikiyet ve nem sağlayarak gıdaların şeklini korumalarına yardımcı olur. Ayrıca ekmeğin kabarmasını sağlar ve o yapışkan kıvamı verir. Glutene karşı hassasiyetiniz yoksa veya çölyak hastası değilseniz glütenin sizin için güvenli olduğunu söyleyebiliriz.

Ancak çölyak hastasıysanız bağışıklık sisteminiz glutene anormal bir tepki veriyor demektir ve bu anormal tepki beraberinde iltihabi bir süreci tetikleyerek ince bağırsak duvarlarınızın hasar görmesine sebep olur. Zarar gören ince bağırsak duvarı artık yeterli besin öğesi emilimi sağlayamaz ve siz birçok besin öğesi eksikliği yaşarsınız. Peki tedavisi nedir ? Gluteni hayatınızdan çıkarmak! Ancak şunu belirtmek de fayda var tamamen glutensiz beslenmek gerçekten çok zor. Çünkü gluten, paketli birçok ürünün içinde bulunuyor. Burada etiket okuma alışkanlığı büyük önem taşıyor. Bir ürünü almadan mutlaka içindekiler kısmından gluten içerip içermediğini kontrol etmelisiniz.

Glutenle ilgili diğer bir hastalık gluten alerjisidir. Gluten alımı ile hemen ortaya çıkan aşırı duyarlılık reaksiyonu (anjioödem, şok) ya da geç başlayan deri bulguları (döküntü, ürtiker), sindirim sistemi (kusma, ishal...) ya da solunum sistemi belirtileri (rinit, bronşit, astım) görülebilir. Çölyaktan farklı olarak gluten alerjisi iyileşebilir. Glutene alerjinizin olması yine glutensiz beslenmenizi gerektirmektedir.

Gluten intoleransı ise en anlaşılır tanımıyla glutenin sizde rahatsızlık hissi uyandırmasıdır. Gluten intoleransınız varsa gluten içeren bir besin tükettiğinizde rahatsızlık veren belirtilerle karşılaşacak, gluten içeren besini diyetinizden çıkardığınızda bu rahatsızlık kaybolacaktır. En sık karşılaşılan belirtileri ise karın ağrısı, karın şişkinliği, gaz, ishal ya da kabızlıktır. Hatta depresyon da gluten intoleransının bir belirtisi olabilir. Eğer gluten intoleransınız varsa glutensiz beslenmek semptomları ortadan kaldıracaktır.

Glutensiz beslenme lif, demir, kalsiyum, B12 vitamini, folat, çinko, A, D, E ve K vitaminleri gibi besin öğesi eksikliklerine neden olabilir, uygulaması zor ve maliyetlidir. Glutensiz olan ürünlerin normaline göre çok daha fazla yağ ve karbonhidrat içerdiği bilinmektedir. Bu nedenle glütenle ilgili hekim tarafından tanısı koyulmuş bir rahatsızlığınız yoksa uygulamanın yarardan çok zararı olacaktır.  Glutensiz beslenmenin bir trend değil bir tedavi yöntemi olduğunu unutmamalıyız!