Hamilelikte Besin Takviyeleri

Hamilelikte vücudun ihtiyaçları artmaktadır. İhtiyaçları karşılamayan hamile bir bireyde besin öğesi eksikliklerine bağlı problemler ortaya çıkmaktadır.

Hamile birey ilk olarak beslenmesinde çeşitli ve sağlıklı besinlerle kendisine özel bir beslenme programı ile hamileliğini sürdürmelidir. Hekimin kontrolü ile birlikte tahlillerle ve yaşanıyorsa semptomlarla birlikte ek takviyeler gerekebilir.

Hamilelikte özellikle gerekli olan takviyeler:

• Folik asit

Hamilelikte folik asit alımı özellikle ilk 3 ayda önemlidir. Çünkü bebeğin beyin ve omurilik sistemi ilk 3 ayda annede bulunan nöral tüp ile birlikte gerçekleşir. Eğer ki annenin folik asit düzeyi yeterli değil ise nöral tüp defekti görülebilir ve bebekte sorun oluşabilir. Bunun yanında yarık damak ve kalp gibi konjenital (doğumsal) problemlerin riskini azaltmak için de gereklidir. Günlük olarak en az 400 mg folik asit alımı hamile bireyler için gereklidir.

• Demir

Hamilelikte maternal kan hacmi yaklaşık olarak %50 artmaktadır. Buna bağlı olarak demir ihtiyacı da artmaktadır. Kanda oksijenin taşınması için demir gereklidir ve bebeğin oksijen alıp sağlıklı gelişmesi için de demir gereklidir. Kansızlığı bulunan hamile bireyler hekim tarafından yazılan yüksek doz demir takviyesi alabilir. Demir eksikliği bulunmayanlar beslenme ile karşılayabilir. Hamile bireylerin günlük demir ihtiyacı 27 mg’dır.

• Balık yağı (Omega 3)

Balık yağı, bebeğin beyin gelişimi için mutlak gerekli olan 2 temel yağ asidi EPA ve DHA içermektedir.

Gözlemsel çalışmalar balık yağını hamilelikte kullanmanın bebeğin bilişsel işlevinde gelişmeler gösterse de bazı kontrollü çalışmalar tutarlı bir faydası olmadığını göstermiştir.

DHA ve EPA alımını karşılamak için haftada en az 2 veya 3 kez somon, sardalya gibi düşük cıva içeriği olan balıklar tüketilmelidir. Çiftlik balıkları değil deniz balıkları tüketilmemelidir. Çünkü çiftlik balıklarının içerisinde yeteri kadar besin öğesi bulunmamaktadır.

• Magnezyum

Magnezyum, insan vücudunda kas, sinir ve bağışıklık gibi sistemlerde çok önemli rol oynamaktadır. Hamilelikte magnezyum eksikliği, kronik yüksek tansiyon ve erken doğum riskini artırmaktadır.

Bazı çalışmalar magnezyum takviyesinin bu durumların riskini azaltacağını gösteriyor lakin elimizde net bir sonuç bulunmuyor.

• D vitamini

Hamilelikte D vitamini eksikliği; sezaryen, preeklampsi, erken doğum ve gebelik diyabeti ile ilişkilendirilmiştir.

Hamilelik tarama testleri ile hekimin D vitaminine bakması ve eksikse takviye etmesi gerekmektedir.

• Kalsiyum 

Hamilelik döneminde kalsiyum ihtiyacı artmaktadır. Eksikliğinde bebekte kemik gelişimi bozulabilir, annede kemik yumuşaması ve diş çürüklerine neden olabilir.

Hamile kadının günlük gereksinmesine ek olarak 500 mg/gün kalsiyum alması uygun görülmektedir. Artan kalsiyum ihtiyacı beslenme ile doğal kaynaklardan sağlanabilir. Ancak özellikle vejetaryen gebelerde düşük D vitamini seviyesine de bağlı olarak eksikliği görülebilmektedir. Böyle durumlarda doktor kontrolünde takviyesi gerekebilir.    

• B12 vitamini

Hamilelikte B12 vitamini eksikliğine bağlı olarak megaloblastik anemi, dağumsal anomaliler ve sinir sisteminde sıkıntılar oluşmaktadır. Besinsel kaynakları sadece hayvansal gıdalardır ve bitkisel gıdalarda bulunmamaktadır. Buna bağlı olarak vejetaryen veya hayvansal gıdalara ulaşımın kısıtlı olduğu gebelerde doktor kontrolünde takviyesi gerekebilir.

Yazımın başında da söylediğim gibi gereksinimler ilk olarak doğal yolla yani yeterli ve dengeli beslenme ile karşılanmalıdır. Beslenme ile yeterli alınamıyorsa veya vücut ilgili besin öğesini kullanamıyor ise hekim tarafından testlerin yapılması ve gerekli takviyenin verilmesi gerekmektedir.