Hamilelikte Şeker Yüklemesi Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Dr. Seval Taşdemir, hamilelikte şeker yüklemesi hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.

Gestasyonel diyabet, hamilelik döneminde ortaya çıkan diyabet tipidir. Diğer diyabet türleri gibi, gestasyonel diyabet de hücrelerinizin şeker (glikoz) kullanım şeklini etkiler. Gestasyonel diyabet, hamileliğinizi ve bebeğinizin sağlığını etkileyebilecek yüksek kan şekerine neden olur.

Ancak sağlıklı yiyecekler yiyerek, egzersiz yaparak ve gerekirse ilaç alarak gestasyonel diyabetin kontrolüne yardımcı olabilirsiniz. Kan şekerini kontrol etmek sizi ve bebeğinizi sağlıklı tutabilir ve zor bir doğum yapılmasını önleyebilir.

Gestasyonel diyabetli kadınlarda kan şekeri genellikle doğumdan hemen sonra normale döner. Ancak gestasyonel diyabetiniz varsa, tip 2 diyabet riskiniz daha yüksektir. Kan şekerindeki değişiklikler için daha sık test yaptırmanız gerekebilir.

Çoğu kadın için, gestasyonel diyabet belirgin belirtilere veya semptomlara neden olmaz. Artan susuzluk ve daha sık idrara çıkma olası semptomlardır.

Nedenleri nelerdir?

Neden bazı kadınlarda gestasyonel diyabet oluştuğu, bazılarında ise oluşmadığı konusunda henüz net bir bilgi yok. Ancak hamilelikten önce aşırı kilolu olmak sebeplerden birisi olarak kabul ediyor.

Normalde, vücut kan şekeri seviyenizi kontrol altında tutmak için çeşitli hormonlar salgılar. Ancak hamilelik sırasında hormon seviyeleri değişir ve vücudunuzun kan şekerini verimli bir şekilde işlemesini zorlaştırır. Bu kan şekerinizi yükseltir.

Riskleri nelerdir?

Bazı kadınların gestasyonel diyabet riski daha yüksektir. Gestasyonel diyabet için risk faktörleri şunları içerir: Aşırı kilo ve obezite, fiziksel aktivite eksikliği, önceki gestasyonel diyabet veya prediyabet, polikistik over sendromu, ailede diyabet öyküsü, daha önce 4,1 kilogramdan daha ağır bir bebek doğurmak sayılabilir.

Dikkatle yönetilmeyen gestasyonel diyabet, yüksek kan şekeri düzeylerine yol açabilir. Yüksek kan şekeri, doğum sürecinde sizin için ve bebeğiniz için sorunlara neden olabilir. Gestasyonel diyabetiniz varsa, bebeğiniz aşağıdakiler için yüksek risk altında olabilir:

Aşırı kilolu bebek doğurma: Annelerin kan şekerinin normalden daha yüksek olması bebeklerinin çok büyük büyümesine neden olabilir. Çok büyük bebeklerin (4,1 kilo veya daha fazla olanların) doğum kanalında geçmesi zor olur. 

Erken doğum riski: Yüksek kan şekeri, kadınların doğum tarihinden önce erken doğum riskini artırabilir ya da bebek büyük olduğu için erken doğum önerilebilir.

Ciddi nefes alma zorlukları: Gestasyonel diyabetli annelerden erken doğan bebekler, solunum güçlüğü sendromu yaşayabilir. Bu, nefes almayı zorlaştıran bir durumdur.

Düşük kan şekeri (hipoglisemi): Bazen gestasyonel diyabetli annelerin bebekleri doğumdan kısa bir süre sonra düşük kan şekerine (hipoglisemi) sahip olabilirler. Şiddetli hipoglisemi atakları bebekte nöbetlere neden olabilir. Hızlı beslenme ve bazen intravenöz glikoz çözeltisi bebeğin kan şekeri seviyesini normale döndürebilir.

Obezite ve yaşamın ilerleyen dönemlerinde tip 2 diyabet: Gestasyonel diyabetli annelerin bebeklerinin daha sonraki yaşamlarında obezite ve tip 2 diyabet geliştirme riski daha yüksektir.

Gestasyonel diyabet anne adayında da çeşitli risklere neden olabilir:

Yüksek tansiyon ve gebelik zehirlenmesi: Gestasyonel diyabet, yüksek tansiyon riskinin yanı sıra gebelik zehirlenmesi riskini artırır. Gebelik zehirlenmesi (preeklampsi) yüksek kan basıncının neden olduğu ve hem annenin hem de bebeğin hayatını tehdit edebilecek diğer semptomlara neden olan ciddi bir hamilelik komplikasyonudur.

Cerrahi doğumun olması: Gestasyonel diyabetiniz varsa normal doğumda epizyotomi (vajene kesi) yapılma ihtimali daha olasıdır.

Gelecekte diyabet riski: Gestasyonel diyabetiniz varsa, daha sonraki hamilelik sırasında tekrarlama ve yaşlılıkta tip 2 diyabet riski daha yüksek olur.

Teşhis ve tedavi nasıldır?

Ortalama gestasyonel diyabet riski altındaysanız, muhtemelen ikinci trimesterinizde (24 ila 28 haftalık hamilelik arasında) bir tarama testiniz olacaktır.

Yüksek diyabet riski altındaysanız; örneğin, hamilelikten önce aşırı kilolu veya obezseniz veya ailede diyabet öyküsü varsa doktorunuz hamileliğin başlarında diyabet testi yapabilir. 

Şeker yüklemesi yapılabilir. Şeker yüklemesinde şuruplu bir glikoz çözeltisi içersiniz. Bir saat sonra kan şekeri düzeyinizi ölçmek için bir kan testi yapılır. Glikoz yükleme testinde 140 mg / dL'nin altındaki kan şekeri genellikle normal kabul edilir, ancak bu klinik veya laboratuvara göre değişebilir. Kan şekeri seviyeniz normalden yüksekse, durumunuza göre başka bir glikoz tolerans testi daha uygulanabilir.

Takip glikoz tolerans testi uygulanabilir. Bu test ilk teste benzer; ancak tatlı çözeltinin daha fazla şekeri olur ve kan şekeriniz her saat üç saat boyunca kontrol edilir. Kan şekeri değerlerinden en az ikisi beklenenden daha yüksekse, size gestasyonel diyabet teşhisi konur.

Gestasyonel diyabet tedavisinde ise yaşam tarzı değişiklikleri, kan şekeri takibi, gerekirse ilaç tedavisi uygulanabilir. Kan şekeri seviyenizi yönetmek sizi ve bebeğinizi sağlıklı tutmanıza yardımcı olur. Yakın yönetim, hamilelik ve doğum sırasında komplikasyonları önlemenize de yardımcı olabilir.

Yaşam tarzınız, nasıl yediğiniz ve hareket ettiğiniz, kan şekeri seviyenizi sağlıklı bir aralıkta tutmanın önemli bir parçasıdır. Hamilelik sırasında kilo verilmesi önerilmez, çünkü vücudunuz büyüyen bebeğinizi desteklemek için çok çalışır. Düzenli hareket, sağlıklı beslenme ve dengeli kilo alımı çok önemlidir.