Hayır Diyebilmek

Hayatın belli alanlarında, belli insanlara "hayır" demekte zorlanabilirsiniz. Örneğin çalışma saatleri dışında gelen aramalara cevap vermek ya da müsait olmadığımız halde bir randevuyu erteleyememek gibi küçük gözüken davranışlar aslında kendinize ayırdığımız zamandan çalıyor.

İyi ilişkiler kurmak herkes için oldukça önemli önemlidir. Fakat iyi ilişkiler kurmak için yaptığınız bazı davranışlar size zarar veriyor olabilir. Koyduğumuz doğru sınırlarla sağlıklı bir ilişki geliştirmek  ve kendimize yetebilmek mümkün. 

Hayır ne demek? 

Her hayır aynı değildir. Her hayır dediğinizde aynı sonuç elde edemezsiniz. Hayır diyerek ya da demeyerek kim olduğunuzu, ne istediğinizi, ne istemediğinizi, ihtiyaçlarınızın ne olduğunu, kendi istek veihtiyaçlarınıza verdiğiniz değeri, başkalarının istek ve ihtiyaçlarına verdiğiniz değeri tanımlarsınız. 

Sağlıklı hayır nasıl söylenir? 

Uygun yer ve zamanda, uzun vadede size ve değer verdiğiniz kişiler için sağlıklı sonuçlar doğuracak şekilde ve zarar vermeyecek şekilde söylenen hayır, sağlıklı hayırdır. 

Sağlıklı sınırlar sağlıklı hayırlar ile başlar. 

Hemen cevap vermek yerine düşünmek için zaman yaratabilirsiniz.  

Bir örnek verecek olursak; işyerinde birinin sizden ayaküstü bir istekte bulunduğunu düşünelim. Bu isteğe hemen bir cevap vermemek daha doğru olacaktır. Karşınızdakinden bunu bir mail ya da mesaj yoluyla iletmesini isteyip hem zaman konusunda rahatlayabilirsiniz hem de gerçekte neyi kabul ettiğinizi ya da reddettiğinizi net bir şekilde görebilirsiniz. 

Sağlıklı hayırların ardından uzun açıklamalar yapmaya gerek yoktur. “Hayır ama …” ifadesi karşınızdakine “Biraz daha uğraşırsan evet diyebilirim.” mesajı verebilir. Ya da tam tersi “Evet ama…” ifadesi karşı tarafa “Her an vazgeçebilirim.” mesajı verirken sizi de rahatlatabilir. 

Hayır kelimesini kullanmak yerine ben dilini kullanarak hayır anlamına gelecek şeyler söyleyebilirsiniz. 

• Yapmak istemediğiniz davranışı kısaca tanımlayın. “Benden .......... yapmamı istiyorsun” 

• Yapmak istemediğiniz davranışla ilgili kendi gerçeğinizi ve duygularınızı anlatın. 

• Bu davranışı yaparsanız kendinizi nasıl hissedeceğinizi, üzerinizde bırakacağı etkiyi tanımlamaya çalışın. “.............. yaparsam kendimi mutsuz hissedeceğim” veya “............ yaparsam işlerim aksayacak, gerginleşeceğim, bitirmek için çok yorulacağım” veya “......... olursa çok huzursuz olacağım” v.b 

”Hayır” demenizin nedenlerini saydıktan sonra yapamayacağınızı söylemek daha kolay olacaktır. Zaman zaman meşgul olduğunuzu, bazen o konuda bilginiz olmadığını söyleyerek de hayır diyebilirsiniz. 

Unutmayın ki; “hayır” demek o insanı reddetmek demek değildir. Sadece o koşullar altında o işi  yapamayacağınızı gerekçeleriyle bildirmek demektir. Bir başka zamanda veya koşulda, kendinizi uygun hissettiğinizde o işi yapabilir veya karşınızdakine başka bir zaman diliminde yardımcı olabilirsiniz. 

Uygun yerde uygun biçimde hayır demeyi öğrendikçe yaşamdaki yerinizi belirleyebileceğiniz sınırlar çekmeye başlayacaksınız. Bu sizin en doğal hakkınızdır. Sınırlar sizin dostunuzdur! 

Eğer koyacağınız sınırları belirlemek ya da sürdürmekte zorluk yaşıyorsanız bir uzmandan destek almayı düşünebilirsiniz.