Hemoroid (Basur)

Hemoroid hastalığı halk arasında basur olarak da bilinen bir makat hastalığıdır. Kalın bağırsak çıkışında yer alan rektumun son kısmı ve anal kanalda bulunan toplardamar yumaklarının şişerek hastalık oluşturmasıdır. Bu şişme ve tahriş sonucunda hemoroid pakeleri makatın dışına doğru çıkarlar. Bu bölgedeki toplardamarların varisleşmesi olarak da tanımlanabilen hemoroid, genellikle makattaki artmış basınç nedeniyle oluşmaktadır. Hemoroidal hastalık belirtileri sıklıkla kanama, makatta meme şeklinde şişlikler oluşması, tuvalette ağrı ve yanma, makatta ıslaklık, kaşıntı gibi bulgulardır.

Hemoroid Nedenleri

Gündelik yaşamı fazlasıyla etkileyen birden fazla nedene dayalı olarak ortaya çıkan hemoroid hastalığı makat hastalıklarının başında yer almaktadır. Hemoroid oluşumu daha çok dışkılama esnasında çok ıkınmaya bağlı olarak bu bölgedeki toplardamar yastıkçıklarının zarar görerek şişmesi ve makattan sarkması sonucu meydana gelir. Basur oluşumunun nedenleri arasında en önemlisi kabızlık ya da kronik ishal durumudur.

Aşırı kilo, düzensiz beslenme, hareketsiz yaşam, ağır kaldırmak, yetersiz lif alımı ve anal ilişkide bulunmak hemoroide neden olabilecek unsurlardır.

Hemoroid oluşumunda aile bireylerinden birine daha önce hemoroid tanısı konulması, bireylerde hemoroid olasılığını artırabilir.

Hemoroid (Basur) Çeşitleri 

Hemoroidler iç ve dış hemoroidler olarak ikiye ayrılırlar ve belirtilerine göre değişiklik gösterebilir.

İç Hemoroid

Makatın iç kısmında oluşan yüzeyi bağırsak iç örtüsü olan mukoza ile kaplı hemoroidlere iç hemoroid denir. Rektum bölgesinin iç kısmında bulunur dıştan görülemeyebilir. Tıp dilinde internal hemoroid olarak adlandırılır. 4 farklı evreden oluşur.

 1. Derece hemoroidlerde, nadiren kanama ve ufak şişlikler görülür. Bu hemoroidlerde tanı, rektoskopi yoluyla konulur.

2. Derece hemoroidlerde ıkınma sırasında hasta şişlik fark edebilir ve kanama olabilir. Tanı, anal muayene ıkınma yardımıyla konur.

3. Derece hemoroidlerde ise kanama ve kaşıntının yanı sıra akıntı ve ıslaklık da yer alır. Bu hemoroidler dışarı doğru çıkar ve genellikle kendiliğinde içeriye girmez, hasta veya doktor tarafından içeri itilebilir.

Yukarıda yer alan tüm belirtilere basınçla oluşan ağrı da ekleniyorsa, hemoroidin 4. Evrede olduğunu gösterir. Bu hemoroidlerin en belirgin özelliği, her zaman makat dışında duran pakeleridir. 

Hastalığın hangi evrede olduğuna doktor kontrolü neticesinde karar verilir.

Dış Hemoroid

Tıp literatüründe eksternal hemoroid olarak adlandırılan bu hemoroid türünde basur makatın dış kısmında oluşur ve üzeri cilt ile kaplıdır. Anüs çıkışında ortaya çıkan bu hemoroid çeşidinde yastıkçıklar gözle görülebilen ve dokunulduğunda elle hissedilebilen bir boyuttadır. Kişi bu belirtiler sayesinde dış hemoroidden şüphelenebilir.

Hemoroid Tedavisi

Hemoroid tedavisinde farklı metotlar bulunur. Klasik ameliyat yöntemleri hemoroidektomi ve hemoroidopeksi olmak üzere 2 gruba ayrılabilir, tedavi için hastaneye yatış şartı bulunur.

Klasik operasyonlardan farklı olarak lazer ile hemoroid tedavisi, band ligasyon ve skleroterapi gibi yöntemler son yıllarda daha sık uygulanır hala gelmiştir. Modern yöntemler, lokal anestezi altında ağrısız bir şekilde uygulanma kolaylığına sahiptir. 10 dakika süren işlemin ardından hastaneye yatış gerekmez.

İşlemden sonra günde en az 2, en fazla 4 kere olmak üzere 10’ar dakikalık oturma banyoları rahatlatıcı olur.

Hemoroid ameliyatı sonrası ilk dönemde, bölgede az kanama ve ağrı oluşabilir. Ayrıca, işlem sonrası lokal bakıma özen göstermek oldukça önemlidir.

Hastanın, ileriki zamanlarda bu hastalıkla karşılaşmaması için yaşam tarzında sağlıklı ve düzenli değişimlere gitmesi önerilir.