Hepatit C Nedir?

Hepatit C, hepatit C virüsünün neden olduğu bir karaciğer enfeksiyonudur. Hepatit C, birkaç hafta süren hafif bir hastalıktan ciddi, uzun süreli bir hastalığa kadar değişebilen hastalık formlarıyla seyredebilir. Hepatit C yeni bir enfeksiyon anlamına gelen “akut” veya uzun süreli enfeksiyon anlamına gelen “kronik” olarak iki ayrı hastalık tablosuna yol açar.

Akut (kısa süreli) hepatit C

Bir kişinin hepatit C virüsüne maruz kalmasından sonraki ilk 6 ay içinde ortaya çıkar.

Hepatit C virüsüne maruz kalan insanların yarısından fazlasında akut enfeksiyon kronik enfeksiyona dönüşmektedir.

Akut (kısa süreli) hepatit C belirtileri nelerdir?

Hepatit C virüsüyle yeni enfekte olmuş pek çok kişide semptomlar görülmez, hasta görünmezler veya kendilerini hasta hissetmezler, bu nedenle de enfekte olduklarını bilmezler.

Hastaların az bir kısmında genellikle hepatit C virüsüne maruz kaldıktan 2 ila 12 hafta sonra ciltte veya gözlerde sarılık, yemek istememe, mide rahatsızlığı, kusma, mide ağrısı, ateş, koyu renkli idrar, açık renkli dışkı, eklem ağrısı ve yorgunluk hissi ortaya çıkabilmektedir.

Kronik (uzun süreli) hepatit C

Tedavi edilmezse ömür boyu sürecek bir enfeksiyon olabilir. Kronik hepatit C, karaciğer hasarı, siroz, karaciğer kanseri ve hatta ölüm gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.

Kronik (uzun süreli) hepatit C belirtileri nelerdir?

Kronik hepatit C'li kişilerin çoğunda herhangi bir semptom görülmez veya yalnızca kronik yorgunluk ve depresyon gibi genel semptomlar görülür. Pek çok insanda hastalık teşhis ve tedavi edilmezse hafiften şiddetliye kadar değişebilen, siroz ve karaciğer kanserini de içeren kronik karaciğer hastalığı gelişir.

Hepatit C'li kişilerde kronik karaciğer hastalığı genellikle birkaç on yıl boyunca herhangi bir belirti veya semptom olmaksızın yavaş yavaş ortaya çıkar.

Kronik hepatit C virüsü enfeksiyonu, genellikle insanlar kan bağışı açısından taranana veya rutin doktor ziyareti sırasında anormal bir kan testi bulunana kadar fark edilmez.

Bir kişiye hepatit C tanısı koymak için hangi testler kullanılır?

HCV antikor testi adı verilen bir kan testi, bir kişiye hepatit C virüsü bulaşıp bulaşmadığını öğrenmek için kullanılır. Anti-HCV testi olarak da adlandırılan bu test ile hepatit C'ye neden olan virüsle enfekte olan kişilerde kan dolaşımına salınan antikorlar saptanır.

HCV antikor testleri pozitif olan kişilerin, aktif bir enfeksiyona sahip olup olmadıklarını öğrenmek için HCV RNA testinin yapılması gerekebilir.

Hepatit C antikor testi sonuçları nasıl yorumlanır?

Test sonucu "reaktif olmayan" veya "negatif" ise şu anda hepatit C virüsü ile enfekte olmadığınız anlamına gelir.

Test sonucu "reaktif" veya "pozitif" ise herhangi bir zamanda hepatit C virüsüyle enfekte olduğunuz anlamına gelir.

Hepatit C virüsü ile bir kez enfekte olduğunuzda tedavi olup iyileşme olsa bile kanınızda her zaman antikorlar olacaktır. Bu nedenle reaktif veya pozitif antikor testi mutlaka hepatit C hastası olduğunuz anlamına gelmez, HCV-RNA testi çalışılmalıdır.

HCV antikor testi reaktif (pozitif) çıkarsa ne yapmalıyım?

HCV RNA adı verilen nükleik asit testi (veya PCR testi) çalışılmalıdır, test sonucu;

Negatif ise, size hepatit C virüsü bulaştığı anlamına gelir, ancak virüs artık vücudunuzda değildir çünkü virüs doğal olarak temizlenmiş veya tedavi edilmiştir.

Pozitif ise, virüsün şu anda kanınızda bulunduğu, bulaşıcı olduğu ve virüsü başkalarına yayabileceğiniz anlamına gelir.Uzman ile tedavi için görüşmeniz gerekir.

Hepatit C'nin tedavisi nedir?

Hamile olmayan kadınlar da dahil olmak üzere, akut veya kronik hepatit C hastası olan tüm insanlara (≥3 yaş çocuklar ve ergenler dahil) tedavi önerilmektedir.

Kronik hepatit C hastaları karaciğeri korumak için ne yapabilir?

Kronik hepatit C’ye bağlı siroz tanısı alan kişiler (hepatit C enfeksiyonu tedavi edilmiş olsa bile) düzenli olarak bir doktor tarafından izlenmelidir, çünkü bu kişilerde karaciğer kanseri de dahil olmak üzere ilerlemiş karaciğer hastalığının komplikasyonları gelişme riski devam etmektedir.

Hepatit C ile yaşayan kişiler hepatit A'ya ve hepatit B'ye karşı aşılanmalı ve alkolden uzak durmalıdır, çünkü alkol karaciğerde ek hasara neden olabilmektedir.

Herhangi bir reçeteli hap, şifalı bitki, takviye ilaç veya reçetesiz ilaç potansiyel olarak karaciğere zarar verebileceğinden alınmadan önce takip eden doktora danışılmalıdır.

Hepatit C'li bir kişinin tedavi olmadan iyileşmesi mümkün müdür?

Evet. Ancak hepatit C virüsüne yakalanan kişilerin yarısından azı tedavi olmaksızın iyileşebilmektedir.

Hepatit C virüsü nasıl bulaşır?

Hepatit C virüsü genellikle enfekte bir kişinin kanıyla temas edildiğinde bulaşır. Bulaş şu yollarla gerçekleşebilir;

Damar içi madde bağımlılarında şırınga, iğne veya ilaç hazırlama ekipmanlarının paylaşımı

Hepatit C hastası anneden bebeğe geçiş

İğne batması veya diğer keskin aletlerle hepatit C hastasının kanına maruz kalma

Hepatit C hastası ile cinsel temas

Dövme ve piercing gibi işlemlerin uygun olmayan ortamlarda yapılması

Hepatit C hastası ile diş fırçası, tıraş makinesi, tırnak makası gibi ortak eşya kullanımı

Kan transfüzyonu ve organ nakli

Hepatit C virüsü, yemek takımlarının paylaşılması, emzirme, sarılma, öpme, el ele tutuşma, öksürme veya hapşırma yoluyla bulaşmayabilir. Ayrıca yiyecek veya su yoluyla da bulaşmayabilir.

Hepatit C'yi birden fazla kez kapabilir miyim?

Evet. Hepatit C hastalığını atlatmış olsanız veya başarılı bir şekilde tedavi edilip iyileşmiş olsanız bile tekrar enfekte olabilirsiniz. Bu nedenle, halihazırda iğne, şırınga veya diğer ilaç hazırlama ekipmanlarını paylaşan madde bağımlısı kişiler ile hemodiyaliz hastaları düzenli olarak hepatit C açısından test edilmelidir.

Hepatit C virüsü cinsel temas yoluyla bulaşabilir mi?

Evet ama cinsel temas yoluyla bulaşma riskinin düşük olduğu tahmin edilmektedir.

Erkeklerle seks yapan erkeklerde, birden fazla seks partneri olanlarda, cinsel yolla bulaşan bir hastalığı olanlarda, travmatik seks yapanlarda veya HIV enfeksiyonu olan kişilerde risk artmaktadır.

Hepatit C ev içinde bulaşabilir mi?

Evet nadiren olabilir. Hepatit C virüsü ev içinde bulaşırsa, büyük olasılıkla evde yaşayan enfekte birinin kanına doğrudan, deri yoluyla maruz kalınmıştır.

Kimler hepatit C riski altındadır?

1996’dan önce kan ve kan ürünü alanlar

Sık kan ve kan ürünü transfüzyonu olanlar

Damar içi madde kullananlar (Yalnızca bir kez kullanmış olsalar bile)

Riskli cinsel davranış öyküsü olanlar (Eşcinsel/biseksüel erkekler, çoklu cinsel partner, seks işçileri)

Diş tedavisi ve tıbbi girişim geçirenler

Hemodiyaliz hastaları

Organ nakli olan hastalar

Ortak kapalı alanlarda yaşayanlar (hapishane, kreş, bakımevi, askeri koğuş vb.)

Aile içi temas riski olanlar

Ortak ‘kişisel hijyenik eşya’ kullanım öyküsü olanlar

Cezaevinde bulunan tutuklu ve mahkumlar

Meslek grupları (sağlık çalışanları, berber, beden işçileri, kuaförler vb.),

Hepatit B veya HIV enfeksiyonu olan hastalar

Dövme, piercing, toplu sünnet öyküsü olanlar

Hepatit C hastası annelerin çocukları

İmmunsüpresif hastalar

Hepatit C'li kadınlar bebeklerini emzirebilir mi?

Evet. Emzirmenin hepatit C'yi yaydığına dair bir kanıt bulunmadığından enfekte kadınlar bebeklerini güvenle emzirebilirler.

Ancak meme uçlarında çatlak veya kanama olan kadınların, meme uçları iyileşene kadar emzirmeyi geçici olarak durdurmaları gerekir.

Hepatit C sivrisinek veya böcek ısırması ile bulaşabilir mi?

Hayır. Hepatit C virüsünün sivrisinekler veya böcekler tarafından bulaştığı gösterilmemiştir.

Hepatit C hastası kan bağışında bulunabilir mi?

Hayır. Türk Kızılay, hepatit C testi pozitif çıkan veya viral hepatit semptomları yaşayan kişilerden kan bağışını kabul etmemektedir.

Hepatit C'yi önleyebilecek bir aşı var mı?

Hayır, konuyla ilgili çalışmalar devam etmekle birlikte henüz hepatit C’yi önleyebilecek bir aşı bulunmamaktadır.

Hepatit C hastaları herhangi bir iş kolunda çalışabilir mi?

Hepatit C virüsü enfeksiyonuna sahip olanlar iş, okul, çocuk bakımı, hastane veya diğer ortamlardan dışlanmamalıdır.

İnsanların kan teması olmadan gıda çalışanları, öğretmenler veya diğer hizmet sağlayıcılardan hepatit C kapabileceğine dair hiçbir kanıt yoktur.