Hepatit Nedir?

Hepatit, karaciğer iltihabı demektir. Karaciğer iltihaplandığında veya hasar gördüğünde işlevi etkilenebilir. Ağır alkol kullanımı, toksinler, bazı ilaçlar ve bazı tıbbi durumlar hepatite neden olabilir. Bununla birlikte, hepatite genellikle bir virüsler neden olur. Türkiye’de en sık görülen hepatit virüsleri hepatit A virüsü, hepatit B virüsü, hepatit C ve hepatit D (delta) virüsüdür.

Hepatit A, hepatit B, hepatit C ve hepatit D arasındaki fark nedir?

Hepatit A, hepatit B, hepatit C ve hepatit D dört farklı virüsün neden olduğu karaciğer enfeksiyonlarıdır. Her biri benzer semptomlara neden olabilse de farklı şekillerde yayılırlar ve karaciğeri farklı şekilde etkileyebilirler.

Hepatit A genellikle kısa süreli bir enfeksiyon ile seyreder ve kronikleşmez. Hepatit B ve hepatit C de kısa süreli enfeksiyonlar olarak başlayabilir, ancak bazı insanlarda virüs vücutta kalır ve kronik veya ömür boyu süren enfeksiyona neden olur. Hepatit D ise yalnızca hepatit B ile enfekte kişilerde ikincil enfeksiyon olarak gelişen bir viral hastalıktır.

Hepatit A ve hepatit B'yi önleyen aşılar vardır; ancak hepatit C'nin aşısı yoktur. Hepatit B’den korunmak için yapılan aşı aynı zamanda hepatit D’nin gelişimini de önlemektedir.

Hepatit C nedir?

Hepatit B, hepatit B virüsünün neden olduğu bir karaciğer enfeksiyonudur. Hepatit B'li bazı kişiler yalnızca birkaç hafta hasta kalır (akut enfeksiyon olarak bilinir), ancak geri kalan kişilerde hastalık, kronik hepatit B olarak bilinen ciddi, ömür boyu süren bir hastalığa ilerler.

Akut (kısa süreli) hepatit B nedir?

Akut hepatit B, birisinin hepatit B virüsüne maruz kalmasından sonraki ilk 6 ay içinde ortaya çıkan kısa süreli bir hastalıktır. Akut hepatit B'li bazı kişilerde hiç semptom görülmez veya hafif hastalık tablosu görülür. Daha az hasta grubunda ise akut hepatit B, hastaneye yatmayı gerektiren daha ciddi bir hastalığa neden olabilir.

Akut hepatit B nasıl tedavi edilir?

Akut hepatit B'yi tedavi edecek bir ilaç mevcut değildir. Hafif semptomları olan kişiler için genellikle dinlenme, yeterli beslenme ve sıvı alımı önerilir. Daha şiddetli semptomları olanların hastaneye yatırılması gerekebilir.

Kronik (uzun süreli) hepatit B nedir?

Hepatit B virüsü ile karşılaşan kişilerde gelişen akut hepatit B enfeksiyonu bağışıklık kazanımıyla sonuçlanmaz ise kronik hepatit B olarak bilinen ömür boyu sürecek bir enfeksiyona yol açar.

Kronik hepatit B, takip ve gerektiğinde tedavi edilmez ise zamanla karaciğer hasarı, siroz, karaciğer kanseri ve hatta ölüm gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.

Kronik hepatit B nasıl tedavi edilir?

Kronik hepatit B hastalarını tedavi etmek için onaylanmış çeşitli antiviral ilaçlar vardır ve yeni ilaçlar geliştirilmektedir. Ancak kronik hepatit B hastası olan herkesin ilaca ihtiyacı yoktur ve ilaçlar bazı hastalarda yan etkilere neden olabilir.

Hepatit B tedavisinde kullanılan mevcut antiviral ilaçlar tam iyileşme sağlamadığı için süresiz olarak kullanmak gerekebilir.

Kronik hepatit B hastaları karaciğer hasarını önlemek için ne yapabilir?

Kronik hepatit B'li kişiler, bu hastalık hakkında deneyim sahibi olan uzmanların takibi altında olmalıdır.

Yakın zamanda hepatit B tanısı alan kişiler şunları yapmalıdır;

Alkol almaktan kaçınmalı,

Özellikle aşırı kilolu veya obez hastalar olmak üzere sağlıklı bir diyet uygulanmalı ve fiziksel olarak aktif kalınmalı,

Herhangi bir reçeteli hap, besin veya bitkisel takviye veya reçetesiz satılan ilaçları almadan önce sizi takip eden uzmanınıza danışın; çünkü bunlar karaciğere zarar verme potansiyeline sahiptir.

Kronik hepatit B'ye yakalanma olasılığı en yüksek olanlar kimlerdir?

Yaş, hepatit B'nin kronik hale gelip gelmeyeceği konusunda en önemli faktördür.  Bir kişi hepatit B virüsü ile enfekte olduğunda ne kadar gençse, kronik enfeksiyon gelişme riski o kadar yüksektir. 

Hepatit B enfeksiyonu olan anneden doğan her 10 bebekten yaklaşık 9'unda gerekli önlemler alınmazsa yaşam boyu sürecek kronik hepatit B enfeksiyonu gelişir. Virüsle karşılaşma yaşı büyüdükçe risk azalır. 6 yaşından önce enfekte olan her üç çocuktan birinde kronik hepatit B gelişirken, daha büyük çocukların ve yetişkinlerin büyük çoğunluğu tamamen iyileşir ve kronik enfeksiyon gelişmez.

Hepatit B virüsü nasıl bulaşır?

Hepatit B, hepatit B virüsü ile enfekte bir kişiden alınan mikroskobik miktarlarda bile olsa kan, meni veya diğer vücut sıvılarının, enfekte olmayan birinin vücuduna girmesiyle bulaşır.

En sık görülen bulaş yolları;

Hepatit B hastası ile cinsel temas, 

Hepatit B hastası anneden bebeğe geçiş, 

Hepatit B hastası ile diş fırçası, tıraş makinesi, tırnak makası gibi ortak eşya kullanımı

Hepatit B hastası bir kişinin kanı veya açık yaralarıyla doğrudan temas,

İğne batması veya diğer keskin aletlerle hepatit B hastasının kanına maruz kalma.

Hepatit B virüsü tükürükte bulunabilmesine rağmen mutfak eşyalarının paylaşılması, öpüşme, hapşırma, öksürme, sarılma, yiyecek veya su yoluyla bulaşmaz.

Bir kişi hepatit B virüsünü bilmeden yayabilir mi?

Evet. Hepatit B ile enfekte birçok kişi, şikayetleri olmadığı için farkında olmadan virüsü başkalarına yayabilirler.

Hepatit B virüsü cinsel temas yoluyla bulaşabilir mi?

Evet. Hepatit B virüsü, enfekte bir kişinin kanında, menisinde ve diğer vücut sıvılarında bulunabilir. Enfekte bir partnerle seks yapan bir kişiye virüs bulaşabilir.

Hepatit B gıda yoluyla bulaşabilir mi?

Hayır. Hepatit B, hepatit A'nın aksine yiyecek veya su yoluyla yayılmaz.

Kimler hepatit B riski altındadır?

Hepatit B'li annelerden doğan bebekler

Hepatit B'nin yaygın olduğu belirli ülkelerde doğan kişiler

Hepatit C'li kişiler

Cezaevinde bulunan tutuklu ve mahkumlar

Uyuşturucu enjekte eden veya iğne, şırınga ve diğer uyuşturucu ekipmanlarını paylaşan kişiler

Hepatit B'li kişilerin seks partnerleri

Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları olan kişiler

HIV enfeksiyonu olan kişiler

Erkeklerle seks yapan erkekler

Hepatit B hastası olan biriyle yaşayan kişiler

Sağlık çalışanları 

Diyalize giren insanlar

Karaciğer enzimlerinin seviyeleri yüksek olan kişiler

Hepatit B hastası kan bağışında bulunabilir mi?

Hayır. Türk Kızılay, hepatit B testi pozitif çıkan veya viral hepatit semptomları yaşayan kişilerden kan bağışını kabul etmemektedir.

Hepatit B önlenebilir mi?

Evet. Hepatit B'den korunmanın en iyi yolu aşı olmaktır. Tamamen korunabilmek için serideki tüm aşıları (0.1. ve 6. Ay) yaptırmanız gerekebilir.

Hepatit B'yi aşı olarak kapabilir miyim?

Hayır. Hepatit B aşısı canlı virüs içermez ve hepatit B'ye neden olmaz.

Gebeler veya emziren anneler hepatit B aşısı olabilir mi?

Evet. Hepatit B aşısı canlı virüs içermediğinden, virüse bağışıklığı olmayan gebelere veya emziren annelere uygulanabilir.

Hepatit B aşısını kimler yaptırmamalıdır?

Hepatit B aşısının daha önceki bir dozuna, aşının herhangi bir kısmına veya mayaya karşı ciddi alerjik reaksiyon göstermiş olan kişilere hepatit B aşısı yapılmamalıdır.