Hipnoz Uygulaması Hakkında Bilgilendirme
Yazar Zeynep Candan Pehlivanoğlu • Patolog • 6 Aralık 2018 • Yorumlar:
Tanımı: Hipnoz, telkin yoluyla diğer bir kişinin bilinç ve farkındalık, vücut , hisler, duygular, düşünceler, hafıza veya davranışlarında değişiklik elde etmek üzere tasarlanmış veya bu sonucu ortaya çıkaran işlemdir.
-
Geçmişte ve günümüzde birçok tanımı yapılan hipnozun ne olduğundan ziyade ne olmadığından yola çıkacak olursak;
-
Hipnoz kesinlikle bir uyku hali değildir.
-
Hipnoz, olup bitenlerin hatırlanmadığı ve unutulduğu bir süreç değildir.
-
Kişinin kontrolünü kaybettiği, kendinden geçtiği özel bir ruh hali değildir.
-
Kişinin kendisine söylenen her şeyi sorgulamadan yaptığı yöntem değildir.Bilincin yitirildiği bir bilinçsizlik hali değildir.
“Beyinsel fonksiyonların çalıştığı, bireysel denetimin açık olduğu, kesinlikle uyku hali olmadan, istekle gerçekleşen psişik bir durumdur.”
-
Hipnoz bir öze dönüş, bir içsel yolculuktur.
-
Beynin iki yarım küresinin tek bir alanda işbirliği yapmasıdır.
-
Kişinin bilinçaltının onun isteği doğrultusunda telkin alabilir hale gelmesi, yönlendirilebilmesidir.
-
Beynin iki yarım küresinin tek bir alanda işbirliği yapmasıdır.
-
Sol beyinden ziyade, sağ beyinin (hayali düzlemin) kontrolü eline almasıdır.
-
Hipnoz farklı branşlarda ve farklı alanlarda kullanılabilir:
1- Psikoloji Alanında: Hipnoanaliz metotlarıyla hastalığın kaynağını tespit etmek için bilinçaltının araştırılması mümkün olabilmektedir. Hafif depresyon, anksiyete, kekemelik, tikler, parmak emme, tırnak yeme,organik olmayan uyku bozuklukları gibi problemlerde de hipnozla tedavi mümkündür.
2- Sigara bıraktırma: Hipnoterapi metotlarıyla çeşitli telkinler ve ego güçlendirici teknikler ile kişinin bağımlılıktan kurtulmasına yardımcı olunabilir.
3- Üroloji Alanında:Gece işemeleri, idrar kaçırma, iktidarsızlık ve yapısal bozukluktan kaynaklanmayan cinsel problemler hipnoterapi metotlarıyla çözülebilmektedir.
4- Cerrahi Alanında:Ameliyat öncesinde korku ve endişelerin giderilmesine yönelik hipnoz kullanılabilir. Bazı durumlarda kimyasal anestezik madde kullanılmadan, hipnoanestezi ile yeterli uyuşukluk ve duyarsızlık sağlanabilir.
5- Dermatoloji Alanında:Sedef , ekzema vb.psikosomatik kaynaklı cilt hastalıklarında, hastalığın kaynağının tespit edilmesinde tedavi edilmesinde faydalanılmaktadır.
6- Eğitim Alanında:Öğrenmeyi kolaylaştırmak, konsantrasyonu arttırmak, öğrenilenlerin hatırlanmasını kolaylaştırmak, sınav kaygısı ve heyecanlarını kontrol atına almak, hipnoterapi teknikleriyle mümkündür.
7- Beslenme Alanında:Obezite tedavisinde, kilo kontrol metotlarının uygulanmasında, yeme alışkanlıklarının düzeltilmesinde, hipnoterapi etkin olarak kullanılabilir.
8- Kadın hastalıklarında, Özellikle doğuma hazırlık aşamalarında hipnozdan yararlanılabilir. Hamilelik bulantıları ve kusmalarının azaltılması bu yolla mümkün olabilmektedir. Psikolojik olarak da, rahat bir hamilelik dönemi geçirmek için ayrıca organik olmayan cinsel fonksiyon bozukluklarında, vajinismus vb. hipnoterapi kullanılabilir.
Hangi Durumlarda Kullanılmamalıdır?
-
Öncelikli olarak hipnoz kendisine hipnoz uygulanmasını istemeyen hiç kimseye uygulanmamalıdır.
-
Bilişsel yetileri ve anlama kapasitesi yeterli düzeyde olmayan kişilere uygulanmamalıdır.
-
Psikotik hastalıklarda (şizofren, kısa reaktif bozukluk, paranoya) yani hastanın iç görüsünün kaybolduğu durumlarda, madde bağımlılıklarında (alkol, esrar, eroin vb), ağır depresyon tedavisinde kullanılmamalıdır
-
Kimlere Uygulanmalı, Kimlere Uygulanmamalıdır?
-
Zihinsel olarak melekeleri yerinde olan,
-
Hipnoz uygulamasını bilerek ve isteyerek kabul eden,
-
Sağlık Bakanlığı eğitimlerine katılarak Hipnoz yapabilir sertifikasına sahip olan uzmanlarca yapılan görüşmelerde kendisine hipnoz uygulanmasında sakınca yoktur denilen,
-
Hipnoz öncesi kendisinin hipnoz konusunda bilgilendirildiğini belgeleyen “Aydınlatılmış Onam Formunu” imzalayan herkese güvenli bir şekilde uygulanabilir. Bu kapsamın dışında kalanlara uygulanmamalıdır.
Nasıl Uygulanır?
Danışmanlık ve tedavi anlamında kullanılan her türlü hipnotik çalışma, dünya literatüründe beş aşamalık bir sistemle anlatılır ve bu şekilde uygulanır. Bu aşamaların her biri kendi içinde ayrı bir öneme sahiptir.
1) Ön konuşma: Hipnotik her seans ön konuşma ile başlamalıdır. Ön konuşma, yapacağınız görüşmenin en önemli kısmıdır. Çünkü insanların bilinçaltı, ilk karşılaştığı 2-3 dakika içinde karşıdaki tarafı analiz eder ve o kişi hakkında olumlu ya da olumsuz bir karar verir. Daha sonraki görüşmelerde ise bu kararı değiştirmek zordur.
2) İkna edici cümleler: Bu kısımda kişiye genel anlamda güven veren hipnoz uygulayıcısı, bu yapacağı çalışmanın etkisine ve daha sonra kendi uzmanlığının etkisine inandırmalıdır.
3) İndüksiyon: Bu alan o kadar geniştir ki, her bir hipnoterapistin farklı teorisi ve farklı teknikleri vardır.
4) Derinleştirme: Aşamalı olarak indiksiyonların ard arda uygulanması ile yapılabileceği gibi tek bir indüksiyonun görsel-işitsel-dokunsal olarak çeşitlendirilmesi ile de olabilir.
5) Telkin verme: Kişi diğer dört aşamadan geçtikten ve transa girdiği kontrol edildikten sonra telkin verme aşamasına gelmiştir.
Tedavi Sonrası Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Nelerdir?
Yapılan çalışmalar göstermiştir ki hipnoz seansı bittikten sonra bile hipnozun telkin alabilirlik etkisi yaklaşık olarak 1-2 dakika daha sürmektedir. Bu nedenle bu süre içerisinde olumlu konuşmalar yapmaya devam edilmeli ve mümkünse olumsuz telkinler vermemeye özen gösterilmelidir.
Bu Alanda Doğru Bilenen Yanlışlar Nelerdir?
Her tedavi yaklaşımında olduğu gibi hipnozunda kendi içerisinde doğru bilinen yanlışları vardır. Bunlardan bazıları;
1) Hipnozu yapan kişinin sihirli güçleri vardır: Oysa bu tamamen yanlış bir varsayımdır. Tamamen sonradan öğrenilebilen, çalışma ürünüdür.
2) Bir insan hipnotize edilerek ona istemediği şeyler yaptırılabilir: Öncelikle vurgulamamız gereken şey, istemeyen hiç kimsenin hipnoz olamayacağıdır. Hipnoz olmak istemeyen biri zorla hipnotize edilemeyeceği gibi, hipnoz olan birine de zorla bir şey yaptırmak mümkün değildir.
3) Ancak zayıf karakterli ve düşük entelektüel potansiyeline sahip insanlar hipnoz edilebilir: Oysa bunun tersi doğrudur. Yani entelektüel kapasitenin artması ile hipnoz yapılabilirlik arasında doğrusal bir orantı vardır
4) Hipnoza giren kişi bilincini yitirmiştir: Bu doğru değildir hatta aşırı bir bilinçlilik hali söz konusudur.
5) Hipnoza giren biri hipnozdan çıkamayabilir: Bu zamana kadar yapılan hiçbir hipnoz vakasında hipnoz olan kişinin hipnoz halinden çıkamaması söz konusu olmamıştır.
6) Hipnozdan istifade etmek için kişileri derin transa sokmak gerekir: Hafif ya da derin, her hipnoz seviyesinde iyi sonuçların alındığı bir alınabilir. Çok ender durumlarda kişinin derin transa sokulması gerekir.
7) Hipnozla tüm hastalıkların (metabolik-ruhsal) tedavisi mümkündür: Hipnozda diğer tüm tedavi seçenekleri gibi kullanabileceğimiz bir yardımcı yöntemdir. Birçok hastalığın tedavisinde kolaylaştırıcı bir etken olmakla birlikte bazı hastalıkların tedavisinde tek başına bir yöntem de olabilir.
Bu Yöntemi Uygulayan Kişide Olması Gereken Özellikler (Sertifika, Eğitim vb.) Nelerdir?
Sağlık bakanlığının 16.10 2015 hipnoz yönetmeliğinde belirttiği gibi hipnozu uygulayacak kişilerin; doktor, diş hekimi veya klinik psikolog olmaları gerekmektedir. Bu mesleki branşa sahip olan kişilerin ayrıca Sağlık Bakanlığı müfredatına uygun yerlerden eğitim almış olmaları ve bunu sertifika ile belgelendirmeleri gerekmektedir