İnmemiş Testis

İnmemiş Testis Nedir?

Testisin (veya “testislerin”) skrotuma (penisin altındaki deri kesesi) inmemesine inmemiş testis “kriptorşidizm, hidden veya undescended testicles” denir. Bu durum genellikle nadir görülmekle beraber, genellikle erken doğan bebeklerde görülür. Anne karnında erkek fetüs büyüdükçe, testisler karın bölgesinde, böbreklerin yakınlarında belirir ve kendisini gösterir. Gebeliğin yedinci ayında, testisler bu bölgeden kasıklara doğru inmeye başlar. Doğumdan 6 ay sonra skrotumdaki son pozisyonlarına ulaşmaları gerekir. Testislerin temel görevi erkeklik hormonu testosteron ve sperm üretmektir. İnmemiş bir testis hormon üretebilir, ancak sperm üretme kabiliyeti büyük ölçüde bozulur. 1 yaşındaki erkek bebeklerin yaklaşık % 1'inde inmememiş testis tanısı konur. Yenidoğan erkek bebeklerde genital organlarının en sık görülen doğumsal anomalisidir. Genellikle sadece bir testis etkilenir, ancak her iki testisin birden imememiş olma olasılığı yaklaşık % 10 dur.

İnmemiş Testis Nedenleri: Bazı testislerin neden inmediği bilinmemektedir.

Risk faktörleri şunlardır:

• İnmemeş testis olan aile bireylerin olması veya birlikte görülen diğer genital organ anomalileri

• Erken doğum veya düşük doğum ağırlığı

• Anne karnında bebek büyümesini etkileyen koşullar

• Annenin hamilelik sırasında alkol veya sigara kullanması

• Uzun süreli veya bazı tarımsal ilaçlara maruz kalma

İnmemiş Testis Tipleri

İnmemiş testisler muayene sırasında elle palpe(elle hissedilen) edilebilen veya edilemeyen olarak iki gruba ayrılır..Palpabl inmemiş bir testis normal iniş yolunda herhangi bir alanda durmuş olabilir.Bazen  testis normal iniş yolu dışında bir yere yerleşmiş olabilir (skrotumun dışında) buna ektopik testis denir. Bazı hastalarda testisler güçlü  kremaster kas refleksi nedeniyle, testisler skrotum ve karın arasında ileri ve geri hareket etmesine neden olabilir, bu tip testislere retraktil testis denir.. Palpe edilemeyen  inmemiş bir testis genellikle karın içinde bir alana  yerleşmiştir. Genital organların üstünde (kasık halkası-bağı üstünde), böbreğin civarında, rektum ile mesane arasında veya mide duvarı yakınında yerleşebilmektedir. Tedavi, testislerin yeri ve testis varlığına göre karar verilir. Ektopik palpable testisler için ameliyat gerekir. Elle aşağı indirilen retraktil testisler yakın takip altında ergenliğe kadar beklenebilir.  Eğer her iki testis elle hissedilemiyor ve cinsel farklılaşma uygunsa ve varsa;  endokrinolojik ve genetik bir değerlendirme yapılmalıdır. Hasta ve hasta yakınıları testisleri skrotumda(torbalarda) hissedememe şikayeti ile genelde doktora başvururlar. Testisin tipik olarak bir bebeğin doğumdan hemen sonrası muayenesinde olmadığı fark edilir. İlk 6 ay boyunca inmemiş testis düzenli kontroller ile izlenmesi gerekir. Testis kendi kendine inmez ise, tedaviye ihtiyacı doğacaktır.

Teşhis

Fizik Muayene: Fizik muayene ile, inmemiş testisler elle hissedilebilen ve edilemeyen olarak sınıflandırılır(palpabl/non-palpabl). Görüntüleme yöntemleri bu konuda pek yardımcı olmaz. Muayene için çocuk sırt üstü yatırılır bacaklar kurbağa pozisyonunda getirilir. Eğer bir testis non palpabl inmemiş, ve diğeri normalden büyük ise, bir testis yok-gelişmemiş veya atrofik (küçük) olabilir. İnmemiş testisin ektopik olmadığından emin olmak için karın görsel olarak incelenmelidir.

Diagnostik laparoskopi: Laparaskopik karı içi inceleme(kameralı inceleme) palpe edilemeyen bir testisin, güvenilir bir şekilde, teşhis edilmesinin tek yoludur. Laparoskopik değerlendirme genel anestezi altında muayene yapılması tavsiye edilir, işlemden önce palpe edilemeyen bazı testisler palpe edilebililir  hale gelebilir, genel anestezi bu imkanıda bize sağlar

TEDAVİ

Testis kendiliğinden inmezse, tedaviye ihtiyac olacaktır. Tedavinin amacı sperm ve hormon yapısında oluşabilecek problemleri önlemek ve ilerde normal insanlara göre 7-14 kat fazla görülen testis kanseri gelişme riskini azaltmaktır. Ameliyat 1 yaş civarında veya en geç ilk 18 ay içinde yapılmalıdır. 

Hormonal tedavi: Bazı durumlarda, testisin kendi başına skrotuma inmesini sağlamak için hormon tedavisi uygulanabilir. 

Cerrahi

Orkiopeksi: İnmemiş testisin temel tedavisi, cerrahi yöntem ile testisin skrotuma (orchidopeksi) taşınmasıdır.  Eğer bir testis ilk 6 ayda full bir şekilde skrotuma inmemişse, ameliyat sonraki 1 yıl içinde mutlaka  yapılmalıdır. Geciken tedavi, ileride testis kanseri ve/veya kısırlık riskini artırabilir. Palpabl bir testis için cerrahi iki kesi ile yapılır: biri testisin bulunduğu alana, diğeri testisin skrotuma yerleştirileceği alana yapılır. Non-palpable testis için laparoskopik ile muayene gerekebilir, testisin yerini belirlemek için en iyi yoldur, bunun için genel anestezi gereklidir. Gerekirse laparoskopi ile testisin tamamen çıkarılması veya normal  konumlandırılması yapılabilir.

Takip:

Çocukluk çağında inmemiş bir testis olanlar cocuk sahibi olabilirler, inmemiş testi ameliyatı 18 aydan önce yapılanlar baba olma şanslar normal erkekle hemen hemen aynıdır. İnmemiş testisli çocuklarda testis kanseri gelişme riski diğer erkeklere göre çok yüksektir(7-14 kat). Bu yüzden inmemiş testis hikayesi olanlarda ergenlik döneminde ve sonrasında periyodik ve düzenli kontrollerin yapılması gereklidir. Retraktil (inen-çıkan)testisli olgular tıbbi veya cerrahi tedaviye ihtiyaç duymazlar, fakat ergenliğe kadar yakın takipte tutulmalıdırlar.

İnmemiş testis için öneriler:

• Retraktil testislere tıbbi veya cerrahi tedaviye gerek yoktur, ancak ergenliğe kadar yakın takip gereklidir.

• İnmemiş testisleri skrotuma indirmek işlemi 1 yaş veya en geç 18 ay içinde yapılmalıdır.

• Non-palpabl testisi  olan hastalarda  ve cinsel gelişim bozukluğu belirgin değilse, laparoskopik inceleme  testisi bulmanın en iyi yoludur. Testis aynı seansta çıkarılabilir veya yeniden konumlandırılabilir.

• Hormonal tedavi standart bir tedavi değildir.

• 10 yaşında veya daha büyük bir çocuklarda, bir testisi normal ise  diğer testisi karın içinde ve palpe edilemiyorsa testisin çıkarılması, daha sonra oluşabilecek testis kanseri gelişme riski nedeniyle düşünülebilir.

• İki testiside palpe edilemeyen  yeni doğmuş bebekler, cinsel gelişimin olası bozuklukları açısından değerlendirilmelidir.

Sıkça sorulan Sorular:

1- Çocuk doktoru doğumdan sonra oğlumun testislerini olması gereken yerde hissetmedi. Ne yapmalıyız? 

Çocuk doktorunuz çocuğunuzun genital organlarını düzenli olarak kontrol etmesi gerekecektir. Testisler 6 aya kadar doğal olarak inebilir. Kendi başlarına inmez ise, bir tedavi önerisinde bulunacak ve  bir çocuk üroloğuna gönderecektir.

2-Testisler kaç yaşında iner?

Testisler 6 aylıkken tamamen inmiş olması gerekir.

3- Doktor testislerin pozisyonunu izlemem gerektiğini söyledi,ancak onları torbalarda bulamıyorum.Ne yapmalıyım?

Çocuğunuzu sıcak bir banyo sırasında veya uyuduktan sonra rahat relaks durumundayken muayene etmeye çalışın. Testisleri hala hissedemiyorsanız, doktorunuza bildirin.

4- Çocuğumuzun doktor tarafından tanısı konmuş inmemiş testisi varsa ameliyattan kaçınabilir miyiz?

Çocuk doktoru veya çocuk üroloğuna ile endişelerinizi dile getirin. Doktorunuz ameliyatın gerekip gerekmediğine karar vermenizde yardımcı olacaktır. Pediatrik ürolog doğru tedavi neyse size anlatacak  ve gerekirse operasyon şeklini ve tipini size önerecektir.

5- Çocuğumuz 12 yaşında, son muayenesinde çocuk doktoru testisin karnında hissettiğini ancak skrotuma da zaman zaman indiğini söyledi.Testis hasar görür mü?

Genellikle, karın içindeki koşullar testisler için iyi değildir ve fonksiyonlarını kaybedebilirler. Testis doğal olarak skrotum ve karın arasında ileri geri hareket edebilir ve (retraktil) herhangi bir operasyona ihtiyaç duyulmaz. Oğlunuzun testisinin relaks durumdaki testis pozisyonu hakkındaki bilgileriniz, daha ileri tedavi yöntemine (operasyon) karar vermede önemli rol oynayabilir.

6- Oğlumuz Testisleri skrotuma (normal yerine) indirmek için ameliyat oldu.Ameliyatın kısırlık üzerine etkisi var mı? Büyüdüğü zaman çocukları olabilir mi? 

18 aylıktan önce orkiopeksi yapan erkekler, diğer çocuklarla baba çocuklarına hemen neredeyse aynı orandadır. İki taraflı  inmemiş testis olan erkekler kısırlık açısından daha fazla risk altındadır, bu yüzden ergenlikten sonra doğurganlık potansiyelini kontrol etmek için sperm testi yapılabilir