Kalıtsal Miras: Pazartesi Sendromu

Bir kaynanamı sevmedim birde pazartesiyi…
Geldi yine pazartesi, yok mu bunun reçetesi …
kadar mutlu olursan ol aklına bir kelime gelir ve bütün enerjin bitiverir işte
öyle bir şey pazartesi…
Pazartesi ile ilgili daha birçok söz, caps vs. ortalıkta.
Pazar gününden başlayan bir gerginlik, yoğunluk ve ardında haftanın ilk iş günü olan
pazartesi… Haksızda sayılmazlar aslında bütün bir hafta biriken işleri yetiştirmenin telaşıyla
birlikte dinlenme ve yeni haftaya hazırlık hepsi bir arada, yoğun bir gün evet…Bunların
yanında “ı hate Monday” yazılı tişörtler giymiş gezen insanlar, cuma günü gür bir sesle
söylenen istiklal marşı pazartesi günü yarı uykulu ve sessiz söylenir. Pazartesi sizin için güzel
bir günse acaba bende bir tuhaflık mı var diye düşünmemek elde değil…
Peki nedir bu pazartesi sendromu; Pazar günü akşamdan, hatta bazı kişilerde
cumartesiden başlayan kaygı durumu, elden kaçıp giden izin gününün hüznü, yeni haftanın
telaşı ve geçmiş haftanın birikmiş işlerinin verdiği yorgunluk, tam dinlenemememe hali ile
birlikte gelen bir stres ve huzursuzluk halidir diyebiliriz. Ardından gelen ilk iş gününde
tamamlanmamış işler ve yorgunlukla beraber gelen gerginlik ve huzursuzluk halinin işe
yansıması da yanında cabası.
Freud’un depresyon tanımından başlayarak incelersek “sevilen, değer verilen bir
nesnenin kaybı depresyondur” der. Burda bahsi geçen nesne dinlenme günü olan pazardır. Bu
açıdan bakıldığında aslında Pazartesi sendromu diye dolaşan durum aslında kısa süreli ve
tekrar eden bir depresyon halidir.
Yapılan araştırmalara baktığımızda ise ilk araştırma 202 kişi ile yapılmış; kendilerini
hangi gün huzursuz ve mutsuz hissettikleri sorulduğunda ortak cevap olarak pazartesi cevabı
alınmıştır.Daha sonra 350 kişi ile yapılan bir araştırmada ise araştırmacılar haftanın her günü
aynı saatte araştırmaya dahil olan kişileri aramışlar ve her gün verdikleri tepki aynı iken hafta
sonu sorduklarında akılda kalan sadece pazartesi yaşadıkları gerginlik. Peki neden her gün
aynı iken akılda kalan sadece pazartesi?
İlk bakış açısı bilişsel olan yani öğrenmeyle alakalı olan kısmı ki; “ı hate Monday
“yazılı tişörtler, ve yazımızın ilk başında yazdığımız capsler bize pazartesi sendromunu
öğretiyor aslında. Bilişsel olandan kısımdan kurtulmak için pazartesi aktiviteleri olumlamalar
yaptınız ama hala anlam veremediğiniz bir şekilde Pazar ve pazartesi günü gerginlik mi
yaşıyorsunuz ? İşte geldik can alıcı noktaya !!! Depresyon halinin kalıtsal olarak geçişi
olduğunu belki duymuşsuuzdur. Bunun yanında yaşanılan pazartesi gerginlikleri kişilerde
mikro düzeyde, bazı kişiler o günde çok büyük olaylar yaşamışsa makro düzeyde, travmalar
oluşturuyor. Oluşan bu travmalarında kalıtsal miras olarak nesilden nesile aktarılmaktadır.
Örneğin hamile ve çalışan bir bayan pazartesi günü sendromunu bilişsel düzeyde öğrendi
veya pazartesi yaşadığı bir olaydan dolayı pazartesi sendromu oluşturdu. Doğacak olan
çocuğa kalıtsal olarak geçmesi çok yüksek bir olasılıktır. Asıl bize dedelerimizden kalıtsal
olarak geçmiş olabilecek başka bir durum ise hafta iznini Cuma yaşayan dedelerimizin hafta
izninin pazartesiye alınmasıyla birlikte yaşamış olabilecekleri ve bize miras bıraktıkları
travmaları olabilir mi?