Kokain Bağımlılığı Tedavisi

Kokain bağımlılık riski çok yüksek olan bir maddedir ve her yıl binlerce kişi kokain bağımlılığı insan sağlığını ciddi bir şekilde kötü etkilemektedir. Kokain bağımlılığı sinsi bir şekilde gelişir ve bağımlılık geliştikten sonra da tek başına bu maddeden kurtulmak son derece güç olabilmektedir. Kokainin tekrarlayan kullanımında en önemli risklerden biri fiziksel ve psikolojik bağımlılığın uzun yıllar sürmesidir.

Kokain bağımlılığı tedavisinden en önemli sorunlardan bir tanesi maddeyi bıraktıktan sonra yeniden başlamanın önüne geçmektir. Özellikle kokain gibi güçlü bağımlılık yapan maddeler bırakıldıktan sonra kişide şiddetli bir şekilde maddeyi arzulaması ile birlikte, yeniden madde kullanmaya iten bir dürtü hisseder. Kişi aşerme dediğimiz bu durumun üstesinden gelemediği için maddeyi yeniden kullanmaya başlar. Tedavi de asıl olan öncelikle kişinin madde isteğini ilaç tedavisi ile kırmak sonrasında da gerekli psikososyal müdahalelerde bulunmaktır.

Kokain bağımlılığında maalesef son yıllara kadar spesifik bir tedavi yöntemi mevcut değildi. Genellikle destekleyici ilaç tedavileri ile bağımlılık yok edilmeye çalışılmakta bu da çoğu zaman yetersiz kalabilmekteydi. Son yıllarda geliştirilen kokainin etki ettiği reseptörlere etki ederek kokainin etkilerini nötralize eden ilaçlar geliştirilmiştir.

Kokain, beyindeki dopamin salınımını hızlı ve güçlü şekilde arttırarak kişiye haz verdiği için kullanıcıların kısa sürede kokaine bağımlı hale gelmesine neden olamaktadır. Son yıllarda geliştirilen uzun etkili iğne tedavisi kokainle ilişkili beyin bölgelerinde daha yavaş ve uzun süreli dopamin salınımına neden olarak kokainin etkilerini nötralize etmektedir.

Uzun etkili iğne tedavisi gören hastaların önemli bir kısmında madde isteği azaltmakta, temiz kalma oranları artmakta, bağımlılığın tekrarlama riski azalmaktadır.

Uyarıcı ve uyuşturucu madde bağımlılığın en az 1 yıllık tedaviye ihtiyaç duyulduğu için genellikle tedavi sürecine başlayan kişilerde birkaç ay sonra iyileştim düşüncesi ile ya da bir anlık karar değişikliği ile tedavilerini yarım bırakma riski mevcuttur. Özellikle tedaviyi yarım bırakan kişilerde yeniden kısa sürede bırakmış olduğu maddeyi kullanmaya başlamaktadır. Bağımlılık tedavisi için geliştirilen uzun etkili iğne tedavileri ile kişilerin tedaviyi yarım bırakmaları önündeki engel neredeyse kalkmaktadır. Her gün ağızdan ilaç kullanmasına gerek kalmamakta ve yaklaşık 3 ay boyunca kişiyi kokain maddesinden korumaktadır.

Ortalama 1 hafta süren arındırma tedavisi ardından yeniden kokainin kullanılmasını önlemek için 3 ayda bir en az 1 yıl süre ile uygulanır. Bu tedavinin uygulanması için vücudun kokainden arınmış olması şarttır. Kokain bağımlıları ile yapılan çalışmalarda bu uzun etkili iğne ile süresince hastaların önemli bir kısmının maddeyi kullanmadığı saptanmıştır.

Son yıllarda giderek kullanımı artan kokain maddesine bağlı gelişen bağımlılığın tedavisi bu yöntemle mümkün görünmektedir.

Tekrar başlamayı önlemek amacıyla en az 1 yıllık tedavi gerekmektedir. Bu nedenle kokain bağımlılığında detoks sonrasında tekrar kullanmayı engellemek için etkin ve güvenilir tedaviler gerekmektedir.