Mobbing

Mobbing, İngilizce yıldırma anlamına gelmektedir ve kökü “mob” olan bir kelimedir. “Mob” sözcüğü, İngilizce’de yasal olmayan biçimde şiddet uygulayan kalabalık veya “çete” anlamındadır. Latince kökenli sözcük; psikolojik şiddet, baskı, kuşatma, taciz, rahatsız etme veya sıkıntı vermek anlamlarına gelir. En iyi ifade eden anlamıyla yıldırma veya iş yerinde psikolojik terör anlamlarıdır.

Yıldırma kavramı, ilk kez 1984’de İsveç’de “İş Hayatında Güvenlik ve Sağlık” konulu bir raporun kapsamında Heinz Leymann tarafından ortaya atılmış, 1993’te İsveç’te çıkarılan ‘İşyerinde Kişilerin Mağdur Edilmesi’ adlı kanunla da ilk kez yasal bir nitelik kazanmıştır. Çalışma yaşamında hep var olan fakat görmezden gelinen mobbing, birçok iş yerinde hâlâ çok sayıda çalışanın kâbusu olmaya devam etmektedir. Bazen hakaretle, aşağılamayla bazen de normalin üzerinde aşırı iş yükü yükleyerek kendini gösteren bu davranışa maruz kalmak çalışanın hem psikolojik hem de fizyolojik olarak etkilenmesine neden olabilmektedir.

Mobbing 3 türde incelenir;

1. Düşey Mobbing:Üst konumda yer alanların astlarına yönelik olarak gerçekleştirdikleri psikolojik taciz vakalarıdır. Üstler sahip oldukları kurumsal gücü, astlarını ezerek, onları kurumun dışına iterek kullanmasıdır.

2. Yatay Mobbing: İşyerinde psikolojik tacizin fail veya failleri mağdur ile benzer görevlerde ve benzer olanaklara sahip, aynı konumdaki iş arkadaşlarıdırlar. Örneğin; eşit koşullar içinde bulunan çalışanların çekememezliği, rekabet, çıkar çatışması, kişisel hoşnutsuzluklar gibi.

3. Dikey Mobbing: Çalışanın yöneticiye psikolojik şiddet uygulamasıdır. Nadir görülen bir durumdur. Örneğin, çalışanların yöneticiyi kabullenememesi, eski yöneticiye duyulan bağlılık, kıskançlık gibi.

Mobbing’in uygulama biçimi süresi ve şiddeti ile bağlantılı olarak bir çok ruhsal ve fiziksel bozukluk ortaya çıkabilir.

Mobbinge maruz kalan çalışanların zaman içerisinde karşılaştıkları en sık sorunlar;

• Gerginlik,

• Öfke,

• Alınganlık,

• Dikkatsizlik,

• Özgüven kaybı,

• Endişe,

• Korku,

• Yetersizlik hissi,

• İştahsızlık ya da aşırı yeme,

• Kilo kaybı ya da kilo alma,

• Ağlama nöbetleri,

• Uyku bozuklukları,

• İşe geç kalma,

• Konsantrasyon bozukluğu,

• Mide sorunları,

• Cilt sorunları,

• Bağırsak sorunları,

• Alkol ya da madde bağımlılığı,

• Depresyon,

• Paranoya,

• Panik ataklar,

• Ciddi psikolojik ve psikiyatrik rahatsızlıklar,

• Kalp krizi.

Mobbing’in diğer çalışanlara ve işyerine de zararları söz konusudur. Bir işyerinde bir ya da birden çok çalışanın mobbing’e maruz kalması, o işyerinde hem mobbing’e maruz kalan hem de bu duruma şahit olan çalışanların performansında düşüşe sebep olacaktır. Mobbing’in işyerine ve diğer çalışanlara olan etkilerini;

• Verimliliğin düşmesi,

• Çalışan-çalışan ve çalışan-yönetici ilişkilerinin bozulması,

• Güven duygusunun yitirilmesi,

• Devamsızlıkların, izinlerin ve raporların artması,

• İşyeri sadakatinin azalması,

• İstifaların artması

• Çalışan sirkülasyonunun artmasına bağlı olarak nitelikli ve tecrübeli çalışanların kaybedilmesi,

• Şirket isminin ve marka değerinin zedelenmesi riski

olarak sıralayabiliriz.