Mükemmelliyetçilik: Gerçek Performansımızın Peşinde
Yazar Yaşar Ertürk • 11 Aralık 2023 • Yorumlar:
Mükemmeliyetçilik, bireyin kendi potansiyelini en üst düzeye çıkarma ve sürekli mükemmel arzusuyla şekillenen bir dünya görüşüdür. Ancak, bu hırsla birlikte gelen olumlu etkilerin yanı sıra, çoğu zaman derin bir stres ve sürekli bir tatmin olmama duygusu da getirebilir. Mükemmeliyetçilik, bir yönüyle bireyin hedeflerine odaklanmasını ve disiplinli olmasını sağlarken, diğer yandan sürekli bir başarı baskısı yaratır ve hataların tolere edilemez olduğu bir ortam oluşturur. Bu nedenle sağlıklı bir denge kurmayı öğrenmek ruh sağlığımızı korumak açısından önemlidir.
Mükemmeliyetçiliğin temeli genellikle çocukluk döneminde atılır. Ailelerin, toplum baskısının ve eğitim sistemlerinin çocuklara yüksek beklentiler koyması, çocukların kendilerini baskı altında hissederek mükemmeliyetçi bir tutum geliştirmelerine yol açabilir. Bu tutum, başarıya olan düşkünlükleriyle birleştiğinde, bireyler sürekli bir gelişim ve başarı arayışı içinde kendilerini bulurlar.
Psikoterapide mükemmeliyetçilik ile ilgili çalışılırken bazen direnç ortaya çıkmaktadır. Çünkü mükemmeliyetçiliğin hedeflere odağı arttırmak, disiplinli olmak ve başarıyı ulaşma konusunda kararlı olmak gibi olumlu sonuçları vardır. Ayrıca kişinin yüksek standartlar belirliyor olması, potansiyelini üst düzeye çıkarmasında etkili olabilir. Kişi kaliteye önem verdiği için profesyonel ve kişisel anlamda başarılar elde edebilir.
Mükemmeliyetçilik her ne kadar bireyin performansını vee iş kalitesini artırsa da bu süreçte, bireyler genellikle kendilerine yüksek standartlar koyar ve bu standartlara ulaşamadıklarında hayal kırıklığına uğrarlar. Hata yapma korkusu, mükemmeliyetçileri çoğu zaman riske girmekten kaçınan bir konuma iter. Bu durum, kişisel gelişimde engel teşkil edebilir, çünkü öğrenme ve büyüme sıklıkla hatalar üzerinden gerçekleşir. Sürekli tatmin olma arayışı içerisinde olan mükemmeliyetçi bireyler, kendi başarılarını asla yeterli bulmazlar ve bu durum mutluluklarını olumsuz etkiler. Aynı zamanda kaygı bozuklukları, tükenmişlik, depresyon gibi birçok rahatsızlığın temelinde mükemmeliyetçilik bulunabilmektedir.