Multipl Skleroz (MS)

Mayıs ayının son haftası çarşamba günleri Dünya Multiple Skleroz (MS) günü olarak kutlanır. Hastalık hakkında bilgilendirme yapılması ve farkındalık oluşturulmaya çalışılır. MS, beyin ve omuriliği yani merkezi sinir sistemini etkileyen bir hastalıktır. Ülkemizde ve dünyada sıklığının artığına dair yayınlar mevcuttur. Nedenleri tam olarak bilinmese de meydana gelen yanlış kodlama sonucu bağışıklık sistemi, sinir sisteminin herhangi bir bölümünü yabancı olarak tanımlar ve ona karşı savaşır. Bağışıklık sisteminin birçok nedenden dolayı uyarıldığı tahmin edilmektedir. Bunlar arasında beslenme değişikliği, barsak flora bozukluğu, vitamin D eksikliği, değişik enfeksiyonlar, kronik toksisite suçlanmaktadır. Sonuç olarak bağışıklık sisteminin saldırdığı ve harap ettiği sinire göre MS hastalığı farklı bulgular ortaya koymaktadır. Ataklar halinde kendini gösteren MS hastalığı, her kişide farklı şiddet, sıklık ve bulgularla ortaya çıkabilmektedir.

Her MS hastasının hikayesi diğerinden farklılık göstermektedir. Genelde hastalığın görülmesi 30-40 yaş aralığındadır. Genetik yatkınlık ve yetişkin çağlarda alınan virüslerin neden olabileceği MS hastalığına entelektüel, çalışan kadınların yakalanma oranın daha fazla olduğu görülmektedir. 

MS hastalığı en çok; görme problemleri, algılama sorunları, uyuşma, güç kaybı, anormal kas spazmları, hareket problemleri, denge zorlukları, konuşma bozuklukları, yutmada zorluk, görme bozuklukları, aşırı yorgunluk, akut veya kronik ağrılar, idrar kesesi ve bağırsaklarda problemler ile depresyon gibi belirtiler vermektedir. Bu nedenle hastalık kıdemli hocalar tarafından ‘Maymun gibi’ şekilden şekle giren anlamında isimlendirilir. 

MS hastalığın teşhisini koyabilmek için hastanın hikayesinin bilinmesi ve nörolojik muayenesi önemlidir. MR ve beyin omurilik sıvısının analizi de MS hastalığı tanısına önemli katkılar sağlar. Bunların yanı sıra uyarılmış yanıtlar denilen, kol ve bacaklardan elektrik verilip ilgili merkezlerdeki algılama sürelerine bakılarak hastalığa teşhis konulabilmektedir. Aynı yöntemlerle görme ve işitme fonksiyonları da test edilebilir. 

Hastalığın tam tedavisi bulunmamaktadır. MS ataklarını ve bunların etkilerini azaltmaya yönelik tedaviler uygulanmaktadır. Atakların süresini ve etkisini azaltmak amacıyla yüksek doz kortizon tedavisi uygulanmaktadır. Kortizon kısa bir sürede uygulandığı için insan sağlığına fazla bir yan etkisi bulunmamaktadır. Atakları çok sık geçiren hastalarda atak sayısının azaltılması için immunmodülatuvar ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Bunların yanında hastalığın gidişatını yönetmek, beslenme düzenini sağlamak, toksik yükü azaltmak önemlidir.