Obstrüktif Uyku Apne Sendromu
Yazar Ülkü Koloğlu • Diş Hekimi • 14 Mayıs 2018 • Yorumlar:
İyi bir gün, iyi bir uyku ile başlar.
Uyku, fiziksel ve mental istirahat durumudur. Normal bir uykuda; vücûd sıcaklığı, kan basıncı, solunum hızı, diğer vücûd fonksiyonları azalır. Uyku non-rem ve rem olmak üzere iki bölümlüdür. Normal bir uyku boyunca 4-5 siklus vardır. Uykudaki problemler sistemik hastalıklara neden olur. Yaşam kalitesi düşer.
HORLAMA: üst hava yollarının gevşemesi ve kassal mekanizmanın bozulması ile oluşur. Tedavi edilmezse Apne'ye doğru gider.
Horlama nedenleri: Şişmanlık, alkol, sigara, ağız açık uyuma, kirli-tozlu hava.
Horlama sonucunda; gün içi uyku hali, iş kazaları, performans kaybı, depresyon, aile içi sorunlar ve yaşam kalitesinde düşüş görülür. Ayrıca oluşan hipoksi sonucu oksidatif stres oluşur.. Serbest radikallerin artışı ile kansere zemin hazırlanır.
Horlama tedavisi; Burun içi tıkanıklık yoksa yumuşak damak ve küçük dil operasyonları %1 olumlu sonuç verir. Tekrar geri döner. Burun içinde tıkanıklık var ise kulak boğaz buruncular tarafından gereken yapılmalı.
Birinci basamak tedavi ağız içi apareydir.
Tek bir diş kaybı bile tamamlanmalıdır.Tamamlanmadığında kas güçsüzleşir ve çene geriye gider. Bunların her ikisi de horlama nedenidir.
APNE: 10 saniye ve/veya daha uzun havalanmanın uyku boyunca saat başına en az 5 kez durmasıdır. Mutlaka diş sıkma (bruksizm) da eşlik eder. Dişler aşınır ve rehberlikleri kaybolur. Dişlerin boyun kısımlarında aşınmalar vardır. Alt çene geriye gider, dikey boyut düşer. Massater kas hipertrofisine çok rastlanır. Dilde dişlerin izi görülür. Broksizmden (diş sıkma) uzaklaşmak zordur. Çünkü beyinde haz merkezini uyarır. Endorfin ve dopamin salgılanır. Bu nedenle önlemi alınmazsa sürekli artar. Dikey boyut düşer, apne başlar.
OBSTRÜKTİF UYKU APNE SENDROMU TEDAVİSİ:
Cerrahi olmayan tedaviler:
-Risk faktörlerinden kaçınma ve yaşamın düzenlenmesi gerekir; Bunun için kilo kontrolü, spor yapmak, alkol ve sigaradan uzaklaşmak önerilir.
-Nasal valf dilatatör. %30 etkilidir. Ana tedaviyi destekler.
-Davranışsal modifikasyonlar gerekir; Bunlar,yatış pozisyonu ve uyku hijyeni eğitimidir.
-Pozitif hava yolu basıncı, uyum sağlanabilirse çözüm sunar. Uyum sağlayamayan kişilere ağız içi aparey önerilir.
- Ağız Apareyi: Diş hekimi tarafından alt çeneye özel pozisyon aldırılarak alınan ölçü ile hazırlanır.
Hemen ertesi gün fayda gözükür.
Ağız Apareyi’ni tedavi şekli şöyledir:
-Gevşeyen kasların aktivitesini arttırır.
-Hava yolunu açar.
-Gece boyunca arka faringeal duvara çökmeleri engeller.
-Alt Çenenin doğru yerinde konumlanmasını sağlar.
Uyku Hijyeni ne demek?
- Sabit uyku saati
- Uyku pozisyonu, gece giysisi, pozisyonlandırıcı yastık ve düzenleme...
- Egzersiz
- İlaçlar; uyarıcılar, alkol, sigara.
- Yatak odası düzeni:Bilgisayar, tv vs. olmamalı.
- Değişken iş saatlerine dikkat.
- Jetlag.
-Aydınlatma ve/veya ısıtmadaki değişiklikler.
- İlaç yan etkileri.
- Kronik veya akut ağrı.
Hipopne; hava akımının azalması ve %4 den daha fazla oksijen desatürasyonu.
Oksijen desatürasyonu; oksijen satürasyonunun düşmesi. (%80)
Oksijen satürasyonu; kanda taşınan oksijen miktarı dolgunluğu. (min %80)
Teşhis için sorduğumuz sorular şöyledir:
Horluyor musunuz ?
Nefesiniz duruyor mu ?
Gün içi uyku hali var mı ?
Horlama ve apnenize tanık var mı ?
Tansiyon probleminiz var mı ?
Cinsiyet ?
Boyun ölçüsü ?
Yaş ?
Obezite ?
Burunda tıkanıklık var mı ?