Ödül Mü? Ceza Mı?
Yazar Hanife Berra Hacim • 1 Aralık 2023 • Yorumlar:
Çocuk eğitiminde ödül mü ceza mı kullanmalıyız? Sıkça sorulan sorulardan bir tanesidir. Bu yazımda sizler için ödül ve ceza kavramlarını açıkladım .Keyifli okumalar.
▫️ Çocuk eğitiminde, olumlu ve olumsuz davranışlara karşı ebeveynler; ödül ve ceza yöntemlerine sıkça başvurmaktadır. Ödül ve ceza, çocuğun davranışlarını şekillendirmek için kullanılan pekiştireçlerdir. Ancak bu pekiştireçlerin doğru, dengeli ve uygun bir şekilde uygulanması gerekir. Aksi takdirde, çocuğun gelişimine zarar verebilir.
▫️ Ödül, çocuğun olumlu davranışını pekiştirmek, kalıcı hale getirmek ve içselleştirmek için verilen bir araçtır. Ödül, sadece somut bir nesne veya oyuncak değil, aynı zamanda manevi ve sosyal bir pekiştireç de olabilir. Örneğin, çocuğun yaptığı bir işe takdir, onay, sevgi, ilgi, övgü, sarılma gibi tepkiler vermek, çocuğun özgüvenini, motivasyonunu ve özsaygısını artırır. Ödül verirken, çocuğun yaşına, ilgisine, ihtiyacına ve yaptığı davranışın önemine uygun olmasına dikkat edilmelidir. Ayrıca, ödülün çocuğun hakkı haline gelmemesi, dozunun kaçırılmaması ve rüşvet gibi kullanılmaması da önemlidir.
▫️Ceza, çocuğun olumsuz davranışını ortadan kaldırmak, sınır koymak ve disipline etmek için verilen bir araçtır. Ceza, asla fiziksel veya psikolojik şiddet içermemeli, çocuğu korkutmamalı, küçük düşürmemeli, aşağılamamalı ve yaralamamalıdır. Ceza verirken, çocuğun yaşına, gelişimine, kişiliğine ve yaptığı davranışın ciddiyetine uygun olmasına dikkat edilmelidir. Ayrıca, cezanın önceden belirlenmiş, tutarlı, adil, zamanında ve ölçülü olması da önemlidir.
‼️Ödül ve ceza yöntemlerinin etkili olması için, ebeveynlerin çocuklarını iyi tanıması, onlarla iletişim kurması, beklentilerini net bir şekilde ifade etmesi, kuralları ve sonuçlarını açıkça belirlemesi, istikrarlı ve kararlı olması gerekir. Ödül ve ceza, çocuğun davranışlarını değiştirmek için değil, ona rehberlik etmek, öğretmek ve desteklemek için kullanılmalıdır.
Ödül ve ceza yöntemlerinin etkili olması için, ebeveynlerin çocuklarını iyi tanıması, onlarla iletişim kurması, beklentilerini net bir şekilde ifade etmesi, kuralları ve sonuçlarını açıkça belirlemesi, istikrarlı ve kararlı olması gerekir. Ödül ve ceza, çocuğun davranışlarını değiştirmek için değil, ona rehberlik etmek, öğretmek ve desteklemek için kullanılmalıdır.