Omuz Sıkışma Sendromu

Giriş

En sık görülen fiziksel şikayetlerden biri omuz ağrısıdır. Omuz, kas ve tendonların kombinasyonu ile birlikte geniş hareket yelpazesi oluşturan birçok eklemden oluşur. Omuz çok farklı yapılar oluşturmasına rağmen, çok farklı problemlere karşı savunmasızdır. Rotator kılıf problemleri, omuz ağrısının en sık kaynağıdır.

Anatomi

Omuz, üç kemiktenoluşur:üst kolkemiği(humerus),kürek kemiği(scapula) veköprücük kemiği(klavikula). Kol omuz eklemine soket şeklinde rotator manşet tarafından tutunur. Rotator manşetin kas ve tendonları omuz eklemini kürek ve üst kol kemikleri arasında çepeçevre sarar. Omuzun üst akromion denilen kemiği ile rotator manşet arasında bursa denilen yağlama denilen kesesi vardır. Bursa kolumuzu hareket ettirdiğimizde rotator manşetin akromion altında rahat kaymasını sağlar. Omuz, üç kemikoluşur:üst kolkemiği(humerus)kürek kemiği(scapula) veköprücük kemiği(klavikula).

Tanımlama

Rotator manşet (Cuff) omuz ağrısının yaygın bir sebebidir. Ağrı aşağıdaki nedenlerden dolayı olabilir;

• Tendinit: Rotator manşet tendonları (kirişler) zarar ya da tahriş olabilir.
• Bursit: İltihap ve ya kabarma ile oluşan fazla sıvı veya ödem nedeniyle ağrı olabilir.
• Sıkışma: Omuz ve kolumuzu yukarı kaldırdığımızda akromion ve rotator manşet arasındaki boşluk daralmış olur. Bu durumda akromion rotator manşette tahriş yaparak ağrıya sebep olur. Bu duruma omuz sıkışma sendromu denir ki erken tedavi edilmediğinde ciddi problemlere yol açmaktadır.

Nedenleri

Rotator manşet ağrısı genç sporcular ve orta yaşlı insanlarda yaygın olarak görülür.
Kolunu yukarı kaldıran yüzme, tenis, bezbol gibi sporla ilgilenen genç sporcularda yaygın olarak görülür. Kağıt asma, duvar boyacıları, inşaat işçileri gibi kolunu yukarı kaldırarak çalışan kişilerdede yatkınlık yüksektir. Ağrı aynı zamanda basit bir yaralanma ilede oluşabilir. Bazen ise görünen belirgin bir neden olmayabilir.

Şikayet ve Bulgular

Rotator manşet ağrısı genellikle omuz önünde belirgin şişlik ve hassasiyet ile kendini gösterir. Kolonuzu kaldırırken ağrı ve sertlik yapabilir. Yüksek bir pozisyondan kolunuzu aşağıya doğru indirirken ağrıda azalma olabilir.
Başlangıç belirtileri hafif olabilir.ve hastalar erken aşamada tedaviyi kabul etmezler. Bu belirtiler şunlardır;

• Günlük aktivite ve ya dinlenme ile geçmeyen hafif omuz ağrısı
• Ağrı omuzun ön tarafından başlayın kolun yan tarafına dogru yayılır
• Kolunu kaldırma ile oluşan ani ağrı
• Tenis ve ya fırlatma sporlarında kolu havaya kaldırma ile oluşan ağrı

Sorun ilerledikçe, belirtilerde artış ve devamlılık;

• Gece ağrısı
• Güç ve hareket kaybı
• Kolunu bel arkasına yerleştirme gibi aktivitelerde zorluk, örneğin düğmelerini zorla ilikleme ve ya fermuarını çekme...

Ağrı ani olarak gelirse ve mevcut rahatsızlık ilerlerse omuz ciddi hale gelebilir, sonuç olarak tüm hareketler ağrılı ve kısıtlı olur.

Hekim Muayenesi

Belirtiler, şikayetler ve tıbbı geçmişi tartıştıktan sonra, doktorunuz omuzunuzu muayene edip inceleyecektir. O herhangi bir alanda deformite, kas güçsüzlüğü, hassasiyet vs.. olup olamadığını inceleyecektir. Omuzunuzun hareket kabilietini ölçmek için bir çok farklı yönlere kol hareketi yaptıracak ve kol gücünüzü test edecektir.

Doktorunuz omuz eklemi ilgili diger sorunlarıda kontrol edecektir. Ağrılarınızın kaynağından emin olmak için, boyun kaynaklı fıtık veya sinir sıkışma, eklem kireçlenmesi, romatizmal artrit gibi hastalıklar ekarte edilecektir.

Doktorunuz kolunuzu farklı pozisyonlara hareket ettirerek eklem hareket açıklıklarını ölçmektedir.

Görüntüleme Tetkikleri

Doktorunuzun tanısını dogrulama yardımcı diğer testler şunlardır;

Röntgen:Bu tetkik rotator manşet ile ilgili yumuşak dokuları görüntülememektedir. Genellikle kemik yapılarını, eklem ilişkisini ve rotator manşette rahatsızlık oluşturabilecek akromiondaki kemik fazlalıkları değerledirilir.

Sol taraf normal grafi sağ tarafta ise kemik fazlalığı görülmekte olup sıkışma sebebi olmaktadır

MR ve Ultrason

Rotator Manşet gibi yumuşak dokuların tanımlanması ve değerlendirilmesinda MR ve Ulrason daha faydalı olmaktadır. Rotator manşet ve bursadaki ödem, yangı, iltihap veya hasarı daha iyi göstermektedir. Bazı vakalarda kısmı yırtıklarında görüntülenmesini sağlayacaktır.

Tedavi

Tedavide temel amaç ağrıyı azaltmak ve omuz fonksiyonlarını geri kazanmaktır. Tedavinin planlamasına doktorunuz sizin yaş, aktivite seviyesi ve genel sağlık durumunuza göre karar verecektir.

Ameliyat Dışı Tedaviler

Dinlenme: Doktorunuz ağrınızın artmasına sebeb olacak hareketlerden kaçınmanızı ve kolunuzu istirah ettirmenizi tavsiye edecektir.

Fizik Tedavi: Fizyoterapist başlangıçta omuzunuzu normal pozisyonda dinlendirecektir. Daha sonra germe egzersizleri ve rotator manşeti güçlendirme programı uygulacaktır. Özellikle germe egzersizleri hareket açıklıgını artırmak için çok faydalıdır. Ağrılı durum geçtikten sonra kas rotator manşet kaslarını güçlendirme egzersizleri verilecektir.

Steroid Enjeksiyonu
Dinlenme, ilaçlar ve fizik tedavi ağrınızı ortadan kaldırmıyorsa, lokal anestezil ile kortizon enjeksiyonu yararlı olabilir. Kortizon çok etkili bir antiinflamatuar ilaçtır. Akromion altındaki bursanın içine enjeksiyon yapılarak ağrı dindirilebilir.

Cerrahi Tedavi

Eğer cerrahi dışı tedavilerle ağrınız ortadan kalkmıyorsa doktorunuz ameliyat önerebilir.
Cerrahide amaç rotator manşet için daha fazla alan oluşturup sıkışmayı ortadan kaldırmaktır. Bunu yapmak için iltihaplı bursa alınacaktır. Akromion kemiğinde fazlalık söz konusu ise kemiğin ön tarafı akromioplasti denilen bir işlem ile traşlanacaktır. Buna ayrıca sobakromial dekompresyonda denilmektedir. Bu işlemler açık veya kapalı yani artroskopik teknikler ile yapılmaktadır.

Artroskopi omuz çevresinde iki veya üç mini delikteden kamera ve mini aletlerle yaoılan kapalı modern bir ameliyattır. Doktorunuz televizyon kamerasına bağlı bir sistem ve küçük el aletleri ile bursa ve akromionun ön kısmını kapalı olarak kaldırır.
Doktorunuz artroskopik ameliyat sırasında omuzunuzdaki diger normal ve patolojik dokuların değerlendirme fırsatınada sahip olacaktır.

Açık Cerrahi teknikte ise doktor omuzunuzun önünden küçük bir kesi ile yapacak ve akromion ile rotator manşeti görüntülenmesini sağlayacaktır.

Rehabilitasyon

Ameliyat sonrası kısa bir süreliğine kolunuz bir kol askılığına alınır. Bu erken iyileşmeyi sağlayacaktır. Kol askısı egzersiz ve kolunuzu kullanmaya başlayınca çıkarılır.
Doktorunuz cerrahi bulgular ve ihtiyacına dayanan bir rehabilitasyon programı verecektir. Bu egzersizler omuz hareket açıklığı ve gücünü yeniden sağlayacaktır. Genellikle ağrıdan tam kurtulma ve rahatlam ila 4 ayı almakla birlikte 1 yıla kadar uzayabilir.