Ortodontik Tedavi
Yazar Gökhan Önçağ • Ortodontist • 15 Ağustos 2019 • Yorumlar:
Dişleri hareket ettirmek, kasları ya da çenelerin büyümesini etkilemek amacıyla yapılabilecek tedavi sabit ya da hareketli olabilir. Bu tedaviler dişlere veya çenelere çok hafif kuvvetler uygulanarak yapılır. Probleminizin ciddiyetine göre tedavi şekli belirlenir.
Sabit uygulamalar aşağıdakilerden oluşur:
Braket takılması:Teller,braketler ve lastikler kullanılarak yapılır. Braketler dişlerin üzerine yapıştırılır, teller ise braketlerden geçirilerek dişlere kuvvet uygulanır. Böylece dişler kademeli olarak hareket ettirilerek düzgün konumlandırılmaları sağlanır. Tedavi birkaç ay ya da birkaç yıl sürebilir ve her ay ayarlamalar yapılarak dişlerdeki düzelmenin istenilen şekilde olması sağlanır. Günümüzde kullanılan braketler, daha hafif ve daha az metal içermektedir. Çocukları motive amacıyla çeşitli renklerde ve yetişkinler için şeffaf olarak üretilmektedir.
Özel Sabit Uygulamalar: Parmak emme alışkanlığının geçirilmesi için yapılan bu apareyler bantlarla dişe tutturulur.
Sabit Yer Tutucular: Süt dişlerinin erken kaybedildiği durumlarda, yer tutucu kullanılarak, kalıcı diş çıkıncaya kadar boşluğa doğru diğer dişlerin kayması engellenir.
Hareketli Apareyler ise şunlardır:
Alignerlar (braketsiz tedavi): Yetişkinler için braket takılarak yapılan sabit tedaviye alternatif olarak dişleri aynı hizaya sokmak amacıyla braketler ve teller olmadığı için birçok ortodontist tarafından tercih edilmektedir. Alignerlar genellikle şeffaf olurlar ve yemek yemek, diş fırçalamak ve diş ipi kullanmak için çıkarılırlar.
Hareketli Yer Tutucular: Sabit yer tutucularla aynı fonksiyonu görürler. Çenenin üzerine oturan akrilik bir bazdan oluşur ve plastik ya da teller ile belirli dişlerin arasındaki boşluğu doldurur.
Çeneyi yeniden pozisyonlandırmak için geliştirilmiş apareyler: Splint adı verilen bu aygıtlar alt çeneye ya da üst çeneye yerleştirilirler ve çenenin daha iyi bir pozisyonda kapanmasına yardımcı olurlar. (Temporomandibular eklem) bozukluklarını düzeltmek için de kullanılırlar.
Lip and cheek bumper: Dişleri geri iten , dudağın ve yanağın dişlerin arasına girmesini engelleyen aygıt. Dudak ve yanak kasları dişler üzerine kuvvet uygulayabilir ve bumperlar bu kuvveti keserler.
Çene genişletici: Üst çenenin genişlemesini sağlayan bir aygıttır. Damağa oturan plastik bir malzemeden yapılmıştır. Vidalarla uygulanan kuvvet sayesinde damak altındaki kemik hareket ederek açılır.
Hareketli Pekiştiriciler: Tedavi sona erdikten sonra dişlerin yerini korumak ve eski haline dönmesini engellemek için kullanılan pasif aparey. Biraz modifiye edilerek parmak emme alışkanlığının bırakılması için de kullanılabilir.
Headgear: Kafanın arkasına yerleştirilen bant ve metal bir telle kafanın ön tarafına bağlanan bir aygıttır. Headgear üst çenenin gelişimini yavaşlatır ve arka dişleri oldukları yerde tutarken ön dişlerin arkaya doğru gitmelerini sağlar.