Otizm Nedir ?
Yazar Mustafa Erkan • Çocuk Psikiyatristi • 3 Ekim 2018 • Yorumlar:
Otizm, çocukluğun erken dönemlerinde başlayan sosyal beceri, dil gelişimi ve davranış alanında yeterli ve uygun gelişmeme veya kaybın olduğu süreğen bir nörogelişimsel bozukluktur. Başka bir deyişle
– Sözel ve sözel olmayan iletişim bozulmuştur.
– Dış dünya ile etkileşim ihtiyaçlar düzeyindedir.
– Davranışlar katı kalıplarla sınırlıdır.
– Hayatın ilk üç yılı içerisinde kendisini gösterir
Otizm ne sıklıkta görülür?
Son yapılan çalışmalar her doğan 64 çocuktan birinde otizm spektrum bozuklukları görüldüğü belirtilmektedir. Erkeklerde kızlara oranla 5 kat daha fazla gözlenir.
Otizm neden görülür?
Son yıllarda yapılan çalışmalar bize şunu gösterdi ki; otizm bir beyin hastalığıdır. Genetik yapı ve çevresel etmenlerin ortaklaşa beyin gelişimini etkilemesi ile ortaya çıkar. Çevresel etmenleri şu şekilde özetleyebiliriz; ileri baba yaşı, hamilelikte geçirilen enfeksiyonlar, tarım ilaçları, beslenme bozuklukları ve vitamin eksiklikleri sayılabilir.
Otizmin erken dönem belirtileri nelerdir?
Otizm belirtileri 6 aylıktan itibaren gözlenmeye başlar. Bunları şu şekilde özetleyebiliriz;
Gülümsemeye yanıt az veya yoktur.Onunla konuştuğunuzda yüzünüze bakmaz veya az bakar. Başkalarının dikkatini bir oyuncağa, ona işaret ederek çekmeye teşebbüs etmez. İlgilendiği olay veya nesneye işaret ederek başkası ile ilgisini paylaşmaz. Çocuk işaret ettiğiniz objeye bakmaz. Etkileşime girmek zordur. Kendiliğinden taklit yetersizdir. Çocuk 5 sesiz harften daha fazlasını çıkarmaz (12 ay üstü çocuklar)
Otizmin okul öncesi belirtileri nelerdir?
Basit taklide dayalı becerilerinde bile kısıtlılıklar
Empati eksikliği!
Senaryolu oyun yok (mış gibi oynama)
Otizmli çocukların %30-40 unda bu yaşta kısmen dil becerileri gelişmiştir
Konuşan çocuklarda kısa cümleler, tekrarlayıcı konuşmalar, söyleneni tekrarlama (ekolali), monoton ses tonu vardır.
Konuşamayan çoğunluk ise anlamsız ses çıkarma, bazen neolojizm (yeni sözcük türetme) sergilerler
Otizmin okul dönemindeki belirtileri nelerdir?
Normal okula devam edebilme şansı eşlik eden zeka geriliği ile ilişkilidir. Zeka seviyesi normal olan otizmli çocuklar okula uyumda daha avantajlıdır. Bu yaş grubunda eşlik eden psikiyatrik bozukluklar (DEHB, OKB, tikler, duygudurum bozuklukları) sık görülür. Zeka seviyesi düşük olan otizmli bireylerde tekrar edici davranışlar devam ederken, işlevsillikte düşme gözlenir.
Otizm tedavisi var mıdır?
Son yıllarda yapılan çalışmalar şunu gösterdi ki, erken dönem özel eğitime başlanılması ve yoğunlaştırılmış bir program otizm beliritilerinde azalmaya neden olur.
Otizmin ilaç tedavisi var mıdır?
Maalesef henüz otizmin temel belirtilerine giderilmesine yönelik bir ilaç tedavisi yoktur. Ancak bir takım ilaç tedavileri uygun şekilde kullanıldığında özellikle bu hastalıkla birlikte gözlenen agresif davranışları azaltmada önemli ölçüde fayda sağlar
Hangi durumlarda çocuk psikiyatrisine başvurulmalıdır?
Eğer çocuğumuz 12 aya kadar tek kelimeleri söylemiyorsa, 24 aylıkken iki kelimeleri cümleler kurmuyorsa, ismi ile seslenildiğinde bakmıyorsa, ilgilendiği nesneleri parmağı ile göstermiyorsa ve tekrar eden davranışlar sergiliyorsa mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır.